SUR-İ SULTANİ VE SARAİ SİERRA

Konstantin surları yada Osmanlının değimiyle Sur-i Sultani, tarihi yarımada da  Megaralı Dorlar zamanındaki ilk yerleşim bölgesinde yapılan ve Bizanslar ve Osmanlılar zamanında giderek  genişletilen ve tamirden geçen surlardır. Saray Burnunda tren istasyonundan başlayıp Batıya sahil yolu  boyunca ilerleyip, Cankurtaran’dan Ahırkapı fenerine kadar uzanan sonra karadan Kuzeye doğru geçip, Haliç’in ağzından Gülhane Parkına kadar ilerleyen ve Topkapı Sarayını sarmalayan surlar. Bu surların içinde Klasik devirden Roma’ya, Bizans’dan Osmanlı ya kadar binlerce yıllık bir tarih yatıyor. Neler mi var bu yaşlı çemberin içinde: Ayasofya, Aya İrini, Küçük Ayasofya kiliseleri , Eski Saray Mozaik Müzesi, Yerebatan Sarnıcı, Sultan Ahmet Camii, Çemberlitaş, Dikilitaş ve daha nice Bizans sütun kalıntısı, cami , türbe , hamam. Ama bu çember surlar yer yer kırılmış, yıkılmış, aralarına evler yapılmış ve artık devamlılığı kalmamış. Özelikle de demiryolu ve sahil yolu tarafında, çöplük dolu mahzenler, evsiz insanların yaşadığı mağaralar, tinercilerin cirit attığı yerler, kese kağıdından şarap içen ayyaşların mekanı haline gelmiş. Hatta surların biraz yukarısındaki semtlerde  yaşayan mahalle sakinleri buralardan korkarak geçer olmuşlardır.

Cem Özmeral

16 Ağustos, 2013

ISTANBUL’UN ADLARI, SURLARI VE KAPILARI

Tarihi yarımada Sarayburnu’ndan Yedikule’ye, Yedikule’den Haliç’e ve buradan tekrar Sarayburnu’na kadar olan üçgen alanı içine alan ve kartal gagasına benzetilen bölge. Eskiden İstanbul deyince bu etrafı surlarla çevrili alan anlaşılırmış. Haliç’in öbür yakasında gene surlarla çevrili bölgeye “karşı yaka “ anlamına gelen Pera, kartal gagasının konumunu ve güzelliğini göremeyip bugünkü Kadıköy tarafına yerleşen Calcedonluların bölgesine “körler ülkesi”, Bosphorus boğazına giriş ve çıkışları kontrol eden Scutari ya da Üsküdar’a “altın şehri” anlamına gelen Chrysoplis denirmiş. Sur içinde ki İstanbul şehrine ilk devirler den bugüne kadar ne adlar verildiğine gelince: biz bunu  araştırdık ve Megaralı Byzas’tan Fatih’in İstanbul’una kadar tam 77 isim bulduk.İstanbul kelimesinin türediği “Eis ten Polin” ya da “Stinpolis” İngilizce “to the city” yani şehire doğru, şehir yönüne, kent e  diye tercüme edilebilir. Osmanlıların İstambol diye andığı şehir onların resmi yazılarında ve bazı gümüş sikkelerde  Konstantiniye diye geçer. Tarihçilerin kullandığı İstanbul’un fetih öncesi adı olan Konstantinoplisin de kaynağını kent’e M.S. dördüncü yüzyılda  altın devrini yaşatan Büyük Konstantin’den aldığı malum.

SEVEN HILLS OF ISTANBUL 

1.SARAYBURNU(SERAGLIO POINT) 

2.NUR-U OSMANIYE MOSQUE
 

3.BEYAZIT MOSQUE
 

4.FATIH(CHURCH OF HOLLY APOSTOLES)
 

5.SULTAN SELIM MOSQUE
 

6.EDIRNEKAPI

7.DAVUTPAŞA

KAYNAKCA

Istanbul Bogazi, Petrus Gyllius,Eren Yayincilik 2000.
Istanbul, S.Alkan, T.C.Kultur ve Turizm Bakanligi, 2007.
Istanbul Semtleri, Niyazi Ahmet Banoglu, 2008.
Seyahatnameden Secmeler, Evliya Celebi, Lacivert Yayincilik 2007
Ne demek Istanbul; Ne Demek Bebek?, Onder SenyapiliODTUGelistirme Vakfi 2003.
Istanbul, Imperial City, John Freeley, Viking Press 1996.
Byzantium, Phillip Shephard,Time Life Books 1983.
Istanbulun, Tilsimli Taslari, Umit Elgin, Varanla Yolculuk1999.
http://www.arkitera.com/haberler/2004/06/21/istanbul.htm
Constanipole Map, David Greenspan .Turkish Names edited by C.Ozmeral.
Aziz Istanbul,Yahya Kemal, Istanbul Fetih Cemiyeti 2002.
Özlediğim İstanbul, Cem Özmeral, Eskişehir, Anadolu Universitesi  2002. 
Asirlar Boyunca Turkiye ve Danimarka, Ingolf Boisen, Kapmann, Kierulff and Saxild Kopenhag 1962. 

http://yedikulevikipedi.blogcu.com/halic-kapilari-ve-kiyi-kapilari/6836745

Internet, Dictionaries, Encyplopedia Britanica\ Cem Özmeral Archives,

Mehmet Halit Bayri, Istanbul Folkloru,turkiye yayin evi , 1946

Hasan Ahmet Gokce, Evliya Celebi, Seyahatnameden Secmeler, Lacivert Yayincilik,2007

Istanbul Opere ve Balesi Programi 2006-2007