Beşiktaşın ve Türk Futbolunun şiir lakaplı topçusu
Futbolu bu kadar seven bir kişi varmıdır acaba ki soyadını TOP olarak alsın ? Evet bu kişi 1897 yılında Beşiktaş semtinde doğan ve 1957 yılında Beşiktaş semtinde vefat eden, Beşiktaş’ın ve Türk futbolunun şiir gibi futbol oynayan ünlü topçusu Refik Osman Top’tur.
Refik Osman henüz çok genç bir delikanlı iken, bir gün oturduğu Valideçeşme semtinden Taşkışlada çıkan bir yangını görünce arkadaşları ile oraya doğru koşarlar. Yol üzerinde bugünkü Maçka Parkı civarında İngiliz askerleri top oynamaktadır. Kaleye doğru atılan uzun bir top bayırdan aşağıya yuvarlanır. Valideçeşmeii gençler topu kapıp yangından mal kaçırırcasına koşularına devam ederler. Akşama eve gelince de topu Refik Osman’a emanet ederler. Refik Osman ilk iş olarak mahalle arasındaki çocuklardan bir takım kurar ve her gün aralarında top oynamaya başlarlar, akşamları da topu onun bahçesinde saklar. Refik Osman ileride soyadı kanunu çıkınca, bu çok sevdiği futbol topunu kendine soyadı olarak alır.
Refik Osman Top Beşiktaş’ın efsane futbolcuları ve antrenörleri arasında başta gelir. Ama aslında Refik Osman Galatasaray ve Fenerbahçe dahil tam 13 kere takım değiştirdi, ama futbolu Şeref Bey’in girişimi ile henüz 14 yaşında iken 1911 yılında başladığı Beşiktaşta 1925 yılında bıraktı. Çok teknik bir oyuncu olan Refik Osman, orta saha oyuncusu olarak ve uzun mesafeden ayağının burnu ile attığı şutlarla tanınıyordu. Attığı 92 penaltıdan 91 ini gole çevirmesi ile de ünlüydü.
Refik Osman oynadığı sürede sadece bir kez milli takımda oynadı. Ona göre bunun nedeni devrin Futbol Federasyonu Başkanı Yusuf Ziya Öniş’in Galatasaraylı olması idi. O nedenle ikinci defa kısa süreli olarak Galatasaray'a geçtiği ve ilk milli maçını Rusya’ya karşı oynadığı söylenir. Gene aynı yıl Beşiktaş’a geri dönecekti. Beşiktaş ve Türk Spor tarihçisi Vala Somalı onun için mütareke yıllarının ilk gizli profesyoneli der. Birinci dünya savaşı sürerken 1914-1915 sezonunda Galatasaray ile İstanbul Şampiyonluğu kazanan genç topçu, 1923 -1924 yılında Beşiktaşla da Cumhuriyet tarihinin ilk İstanbul şampiyonluğunu yaşadı. Refik Osman'ın bir başka ünü de Beşiktaş ile Galatasaray arasında oynanan ilk derbi maçında ilk golü atan oyuncu olmasıdır.
Cumhuriyetin ilk Istanbul Futbol Sampiyonu Besiktas 1923-1924 Refik Osman Top Oturanlardan soldan Ikinci yaninda kaleci Sadri Usuoglu
Besiktas 1960 Sampiyonluk Albumunden
Refik Osman futbolculuk yıllarının son yıllarında Gol Spor adlı bir spor dergisi çıkarıyordu. O devirde Türkiye’de sporu İdman Cemiyetleri İttifakı yönetiyordu. Burada yazdığı ve İdman Cemiyetlerini tenkit eden yazısı dolayısı ile ömür boyu futboldan men edildi. Futbolu henüz 27 yaşında iken bırakan Top 1927 ile 1945 yılları arasında İstanbul Ligi ve Milli Küme maçlarında 18 kez hakemlik görevi de yaptı.
Antrenörlük hayatını da Beşiktaş'ta geçiren Refik Osman 1938–39, 1939–40, 1940–41, 1941–42, 1942–43 yıllarında üst üste 5 defa Beşiktaş'ı İstanbul şampiyonu yaparak kırılması çok zor bir rekora imza attı.
Futbolumuzun şiir lakaplı Topçusu 1957 yılında bir süredir çektiği şeker ve siroz hastalığı sonucu 60 yaşında vefat etti. Onu 13 yaşında Beşiktaş’a kazandıran futbol takımı kurucusu Şeref Bey ve takım arkadaşı Baba Hüsnü (Savman)ın yattığı Beşiktaş Yahya Efendi Dergahı mezarlığına defnedildi.
