istanbullite.com

NOSTALGIC WRITINGS BY AN ISTANBULITE © Since 2002

HOME ↓

ABOUT US/BIZ KIMIZ ?

E.Y.V 2019 AWARD CEREMONY

ISTANBUL&TURKEY TRAVEL

TIPS FOR TOURISTS 2022

ISTANBUL TRANSPORTATION

ISTANBUL 360 PANOROMIC

LIVE TURKISH TV AND MEDIA

TURKS AT UNION CEMETERY

NEWS FROM COLUMBUS,OHIO

NOSTALJIK TAACO.org

LEGAL NOTICE

CONTACT US/İLETIŞİM

ATATURK

ATATURK ALBUMU

A VISIT TO ANITKABIR 2015

1953 DE ANIT KABIR

BANDIRMA ILE SAMSUNA

ATATURK'E MECLISTE KOMPLO

ATATURK'UN BINMEDIGI UCAK

ATATUTURKUN 10.YIL NUTKU

ATATURK TBMM KONUSMASI

101 YILLIK BIR GAZETE

ATATURK'UN DEDE EVI

ATATURKUN EVI VE MEKTEBI

10 KASIM 1938

ATATURK'U ANLAMAK

STATUE OF ATATUTURK IN DC

ATATURK'UN IKI PORTRESI

SARAYBURNU ATA HEYKELI

ATATURK'UN KOLIBASI

ATATURK VE CINAR AGACI

ATATURK VE DIN

ATATURK'UN AKARETLER EVI

ATATURK MUZE KOSKU

ISTANBUL SUR-ICI

YEDI KULE ZINDANLARI

KAYBOLAN KIR TEPEBAG

SEHZADEBASI DIREKLERARASI

LALELI BABA

MIHRIMAH CAMILERI

CEVIZAGACI- GOTLAR SUTUNU

TEKFUR SARAYI

ISTANBULUN ALTI 1,2

ISTANBULUN ALTI 3,4

HALICTE BIR VAPUR GEZISI

SADRAZAM KOCAMUSTAFA PASA

SUMBUL EFENDI

MILION TASI

BALIK UZERINE LAKIRDI

BOSTANCIDAKI BEYAZ KOSK

GOKSU DERESI

SAHIL YOLUNDA SABAH

BIR TEPE, BIR KALE

CARPISAN KAYALAR

KANDILLIDE BIR GECE

ISTANBULLU OLMAK

RAMAZANDA ESKI ISTANBUL

KOCAMUSTAFAPASADAKI KOSK

AHMET SARACBASI EFENDI

SHOW ME BIG MONEY

ISTANBUL DERETEPE

HARBIYE NEZARETI

BEYAZIT KULESI

ARCADIUS'UN SUTUNU

6 MERMER 23 TILSIMLI TAS

SULEYMANIYEDE BIR GEZI

BAHARIYEDE SINEMALAR

PARGALI SARAYI VE MEZARI

ULUBATLI VE MIHRIMAHCAMII

TOPKAPI ANIT MEZARLARI

HALICTE BIR SEMT: FENER

YILDIZ KORUSU

HUNKAR'A GIDELIM

ABBAS AGA PARKI

HAYDARPASA KIRIM MEZARL.

HAYDARPASANIN OYKÜSU

DOGANCILAR PARKI

OSMANLI EFSANELERI

USKUDARLI GUZEL BALIKCI

BIZANS VE KURULUS MITLERI

BULGURLU HAMAMI

YAHYA EFENDI DERGAHI

ISTANBUL SEYYAHI

AT MEYDANI

KADIRGA'DA SOKAKLAR

KIRIK MINARE

EVLIYA CELEBI RUYASI

SEPETCILER KASRI

GALATADA GEZINTILER

KARAKOYDE YIKILAN CAMI

BIR SAMATYA GEZISI

FLORYA DENIZ KOSKU

SULTAN SELIM CAMII

5.TEPEDEN HALICE

PERA PALASIN GIZEMLERI

PERA PASTANELERI

MACKA SIRTLARI

MARMARAY VE TAKSIM

BEZMI ALEM VALIDE SULTAN

MECIDIYEKOY LIKOR FABRIK

ABDULHAMITIN YILDIZ CAMII

IHLAMUR KASIRLARI

KUCUKYALI VE SATYROS

KUZGUNCUK

KAVAK SARAYI VE SELIMIYE

SANCAKLAR CAMII

ISTANBUL EVVELZAMAN

EKATERINA AYAZMASI

YAVUZ ERSINAN CAMII

KUS KONMAZ CAMII

BAHARIYE ADALARI GEZISI

RIVA:BIR DERE,BIR KALE

TARIHI YARIMADA VE SURLAR

GALATA SURLARININ IZLERI

ADALET KULESI

SARAYBURNU'NDA GEZINTILER

GALATA SURLARI IZLERI 2

YILDIZ SARAYLARI

ISTANBUL PARKLARI

SAIRLER SOFASI

AKSAMCILAR VE MEYHANELER

1960 DA ISTANBUL TIPLERI

KAPALI CARSI KAPISINDAN

UC ESKI ISTANBULITE

BIRKAC ESKI SAMATYALI

OZLENEN ESKI ISTANBULMU?

LULU'YU ARAYIS

ISTANBUL KIYI KÖŞE

CAMDAKI KIZ KONAGI

KABATAS HADIKA TASI

BARBAROS'UN TURBESI

TOPHANEDEN GALATAPORT'A

KAMONDO MERDIVENLERI

ISTANBULUN KAYIP DERELERI

MODA KOYU

ISTANBUL'UN GAZHANELERI

MIMAR MONGERI YAPITLARI

TEKFUR SARAYI 2020

BEBEK VE NAZMI

ISTANBUL EMEKCI HEYKELERI

TARLABAŞI

EDIRNEKAPIDA BRUNO TAUT

BANLIYO TREN ISTASYONLARI

ALTIYOLDAKI DOGUSEN BOGA

SOKAK SATICILARI

MIMAR VEDAT TEK YAPITLARI

PONTOKRATOR SARNICI

NUR-U OSMANIYE CAMII

THUTMOSIS DIKILITASI

AYDOS KALESI

D.BAHCE SARAY TIYATROSU

BUYUKDEREDEN BRINDISIYE

AYASTEFANOS RUS ANITI

ESKI GALATA KOPRUSU

HIKAYELI RESIMLER

O ISTANBUL

NISAN TASLARI VE OKCULUK

LALE PUDDING SHOP

MOLLA LUTFI

MYRELAION MANASTIRI

HAYRATIYE KÖPRÜSÜ

LAHANACILAR v BAMYACILAR

KADIKOY MANZARASI

TEYYARE APARTMANLARI

KÜLLÜK KAHVEHANESI

RUMELI KAVAGI

EGE VE ANADOLU

AFRODISIAS HEYKELLERI

RODOS PAPAGANLI RESTORAN

RODOS SURLARI DUVARLARI

GÜNÜBIRLIK RODOS ADASI

CITY OF LAODICEA

APHRODISIAS

GUZEL FOÇA- BELLE PHOKAIA

KARS ANILARI

ANCIENT CITY OF ANI,KARS

ARDAHAN SEYTAN KALESI

KARS'DAKI DEDEMI ARIYORUM

KARS'DA MUTLU SON

KOS ADASI ANILARI

KARAGOZ HACIVAT MUZESI

BEN SERVISCIYIM ABI

ASOSDA BIR GUN

ANTIPHELLUS BALIKCISI

TWILIGHT ZONE

TARIHTEN KAPAKLAR

INONU HARPOKULUNDA ,1942

1987 HALK OYLAMASI

CHICAGO DA II. ABDULHAMIT

HEYBELIADA DENIZ LISESI

INONU DENIZ LISESINDE1934

ANLATILMAYAN ISMET INONU

VEKILLER VE RESMIGECITLER

BU ANZACLAR NEREDE?

ISTANBUL ARKEOLOJI MUZESI

HARBIYE ASKERI MUZESI

CANAKKALE, TRUVA

BOSTANCIDA BIR NIŞAN

GOLCUK VE YAVUZ-HAVUZ

JAPONLARIN 1934 ZIYARETI

GAZOZ KAPAKLARI

ÇUKUR VE TURKIYE

HALIL EFE VE CAKIR GUSSUN

BIZANSLI VE BEYAZITLI

KADIKOY, ISKELEDE SABAH

BIR BAYRAM YAZISI

ARMONIKA CALAN KIZ

PARIS GOZLENIMLERI

METEOR CUKURU

MINIBUS SOFORU ZEYNEL

BIR EGE DILBERI

BIT PAZARINA NUR YAGDI

BIR RUYA

ADAM

DENIZ YILDIZININ OYKUSU

SOLUK MAVI NOKTA

GENC OSMAN MONOLOGU

OSMANLI TOKATI VE HIGH 5

HIZIR ILYAS

COLA TURCA

GAZOZ KAPAGI (ORIJINAL)

HARICTEN GAZEL

PORTRELER VE INSANLAR

CERRAHE SALIHA HATUN

TEYYARECI FETHI BEY

ALI VE NINO'NUN ÖYKÜSÜ

GÜZEL INSAN YILMAZ MORGUL

SUPHI EFENDI KIMLIGI

MISKET MACLARI

BIR DENIZALTI ZABITI

SEMINE CELASUN GUNAY

BEYKOZ KUNDURA EMEKCISI

BÜLENT

1975 DE BIR ASK HIKAYESI

BIR KARANFILLI ADAM

1942 DE EN UZUN YOLCULUK

KINDER HEIM

KÜTAHYADA MACAR DEVRIMCI

MY MOTHER LAMIA

BIR COCUKLUK ANISI

CATHY CARR ROPORTAJI 1974

OSMANLI YUZUCULERI

JOEPA BIR AMERIKAN IKONU

MUZE EV

MUZIK VE BEN

ANNEMIN SANDIGINDAN

VATMAN ALI BEY

YESIL KAPI

MAHMEDET HOCA

29 TESRIN

ESKI SEREF STADI 1

SEREF STADI

SEREF STADI-CIRAGANSARAYI

SEREF-HAKKI-SEBA

SAMPIYONLUK YILDIZLARI

BESIKTAS'S USA TOURS

KARAKARTAL MEHMET GALIN

BJK'NIN ILK YABANCILARI

1964 ALI SAMI YEN ACILISI

CARSI

BIR YASAM TARZI

ELLI YIL SONRA PRATER'DE

SANTRASI YAPILMAYAN GOL

DEMIROREN'E ACIK MEKTUP

KONAK KADIN FUTBOL TAKIMI

SARI LACIVERT

BERLIN PANTERI

TEMİZ FUTBOL

KARANFILLI ADAM

TRIBUTE TO KOBE BRYANT

TAKSM KIŞLASI CIRCA 1925

ESKI BIR MILLI MAC

GELINCİK TARLALARI

ESKI SEREF STADI 2

BESIKTAS'IN KURULUSU

SEREF BEY

"BABA HÜSNÜ" SAVMAN

"BABA" BASKAN A. ZIYA BEY

REFIK OSMAN TOP

BESIKTAS'IN SEHITLERI

ANTRENÖR MEAZZA 1949

ANDRAS KUTTIK

PANTER KALECI NECMI MUTLU

BAHATTIN BAYDAR

KEDI KALECI VAROL URKMEZ

YUSUF ILE SANLI

GUVEN ONUT

SENOL BIROL

KAYA VE NAZMI KAPTANLAR

SON BABA RECEP ADANIR

DR. VEDII TOSUNCUK

SUKRU GULESIN- NAZIK DEV

BJK SOHRETLER KOFTECISI

1962 -64 DE BJK YAZILARIM

KUCUK AHMET

VALA SOMALI

MUSTAFA KIZILTAN BESIKTAS

INÖNÜ/MITHAT PASA STADI

VODAFONE ARENA OPENING

VODAFONE PARK HONOR TOUR

A VISIT TO INONU, 2011

GOING TO THE GAME

CHAMPIONS VIDEO 2017

BESIKTAS STADIUM & FANS

SAMPIYONLUKLAR MIMARI

BIR SAMPIYONLUGUN ANALIZI

WITH BJK PLAYERS OF 2011

CHAMPION BESIKTAS

HELE HELE SERGEN KAPTAN

PASKAL VE BJK FORMASI

BABA BOSQUE

BESIKTAS 10 CLAIMS 2 FAME

BJK NEVZATDEMIR FACILITY

Q7,GUTI&IVERSON

INSIDE FENER STADIUM

CARTE POSTALE NOSTALGIA

KARTPOSTAL TURKIYE32-1944

MY MOTHERS ISTANBUL YEARS

HAGIA SOPHIA

MY FATHER'S BERLIN 1937

GERMAN WEHRMACHT 1937

POSTCARDS USA 1944

CARTOLINA POSTALE ITALIA

C.POSTALE EUROPA 1937-946

POST-CARD EGYPT 1942

POSTCARD, MIDDLE EAST

PETERHOF, ST.PETERSBURG

1CE UPON A TIME ISTANBUL

DIYARBAKIR 1955

SOUTH EASTERN TURKEY 1955

ANKARA&ISTANBUL 1956

PARIS 1956

JUKE BOX NOSTALGIA

1957-1960 POP

1960-1970 POP

1970-1980 POP

1980-1990 POP

SYLVIE VARTAN IN ISTANBUL

RANDOM NOSTALGIA

ED SHEARAN&DUA LIPA

NORAH JONES& NATASHA ST.P

NOSTALGIC TRIOS

LACASA DE PAPEL

YURTTAN SESLER

TURKISH MUSIC PORTAL

MUNIR NURETTIN SELCUK

ZEKI MUREN

YILMAZ MORGÜL

SELDA BAGCAN

RUHI SU

ASIK MAHSUNI

ZULFU LIVANELI

NESET ERTAS USTA

TARKAN

ISTANBUL ERMENI MUZIGI

SECULAR BYZANTINE MUSIC

SARO SECIKYAN

EYPIO CUKUR RAP

FATHER OF ANADOLU POP

TURKISH FOLK BY P. DWEYER

PLAY FOR THE NATURE

YOLA CIKTIM MARDINE

VARDAR OVASI

ANNEM

DOGUM GUNU,ANNELER GUNU

ANNEMIZ LAMIA

LAMIA HAMINNE AND TAYLOR

HALAM LAMIA

"EVIM/HOME"

NOSTALJI TRENI

LIFE OF MY FATHER

REUNITED/ONLAR KAVUSTULAR

SON CINAR BULENTSARACOGLU

FAMILY BLOG

ESRA'S WEDDING ALBUMS

BRIDE'S DAD'S SPEECH

ESRA'S BRIDAL SHOWERS

ESRA'S BABY SHOWER

ESRA GRADUATION,ENGAGEMEN

OZMERAL PATERNAL F.TREE

OZMERAL MATERNAL F. TREE

LAMIA&HAMZA VIDEO 1999

DURUPINAR PATERNAL F.TREE

DURUPINAR MATERNAL F.TREE

BABY MADISON FABLE

BABY TAYLOR FABLE

ASHTON AYDIN FABLE

TAYLOR BABY&TODDLER YEARS

WEILS' WEDDING AND HOUSE

ASLI'S SHOWERS 2008-2009

FAMILY HOLIDAY PICTURES

CAPS IN ENGLISH

JESSE OWENS AND OAK TREE

LONGEST JOURNEY IN 1942

FLYING BOAT DORNIER DOX

MARBLE MATCHES

ROME SUMMER OF 1956

MYSTERY MAN OF ST PETERS

EMAILS FROM JAN CLAIRE

KINDERHEIM HILDEN 1955

LATE NOVEMBER

A DAY IN BODRUM

3 DAYS IN CAPPADOCIA

A DAY IN ASIAN ISTANBUL

14 DAYS IN TURKIYE

A DAY IN TURGUTREIS

2014 BERLIN LETTERS

1937 BERLIN LETTERS

GOODBYE MY HOUSE

OUR OLYMPIAN IN OUR HEART

ZULAL THE BACKSTROKER

LORI MY ASSISTANT

MY TRIP ON THE MEGABUS

LYCIAN CITIES OF TURKEY

ATATURK-ROOSEVELT LETTERS

SULTAN SULEIMAN

TRANSFORMING OF SS SOLACE

TURKEY&THANKSGIVING

EINSTEIN'S PLEA TO TURKEY

TURKISH HELP TO IRISH

PRESIDENT OBAMA'S TRIP

USA MILITARY IN TURKEY

FLAG RAISING CEREMONY

RENAISSANCE MAN

"NOAH'S ARK" OR IS IT ?

STORY OF SANTA CLAUS

STORY TELLER OF ANATOLIA

TURKISH COFFEE

DOWN CAFE

ECEVIT IN NEWYORK 2002

SUKI, OUR CAT

HERR WAMLEK

ISTANBUL STORIES

BRITISH SEAMEN'S HOSPITAL

SARAC AHMETEFENDI MANSION

BOMONTI BEER FACTORY

EVANGELISTRIA GREEKCHURCH

A WALK: BALAT FENER AREA

A WALK IN YELDEGIRMENI

CRIMEAN MEMORIAL CHURCH

SHOPPING IN GRAND BAZAAR

GIRL PLAYING HARMONICA

NURPERI

RAIMONDO D'ARONCO

HAMAM(OLD TURKISH BATH)

IN SEARCH OF LULU

ZEYREK MOSQUE& MONASTERY

COLUMN OF THE MARCIANUS

TRUE CROSS IN ISTANBUL ?

ISTANBUL MYTHS IN ENGLISH

LEGEND OF LEANDER'S TOWER

77 NAMES OF ISTANBUL

7HILLS 700MOSQUES ISTANB.

7 Churches of Anatolia

PANAROMIC TOURS/SANAL TUR

ISTANBUL WANDERER

ISTANBUL ABOVE AND BELOW

SUNKEN ISLAND OF VORDONIS

CHAINS UNDER MARMARA SEA

TUNELTHE SUBWAY

BASILICA CISTERN&MEDUSA

LEGENDS OF MAIDEN TOWER

CONSTANTINE COLUMN

HAMAM THE TURKISH BATH

HIPPODROME THE HORSEARENA

CHURCH OF SERGIUS&BACCHUS

COLUMN OF MARCIAN

ZEYREK PONTACRATORCHURCH

A VISIT TO SAMATYA

A GOLDEN HORN BOAT TRIP

CLASHING ROCKS OF KYNEA

RHEBAS RIVER/FORT RIVA

PERA PALACE HOTEL MYSTERY

ISTANBUL PHOTOS

ISTANBUL FOUR SEASONS

PANAROMIC BOSPORUS

BYZANCE SCEENS A HELBERT

ISTANBUL VIDEOS

GOZTEPE PARKI

HEYBELIADA

ADALAR/PRINCE ISLANDS

ISTANBUL PICTURES

BEYOGLU PICS

ISTANBUL GATES&DOORS

ISTANBUL TOP TEN MUST SEE

ISTANBUL FERRY LANDINGS

ISTANBUL BAZAARS

ARA GULER'S ISTANBUL

CARSI THE MARKET

BOSPHORUS, ISTANBUL

A GOLDENHORN FERRY TRIP

TURKIYE PHOTOS

LAODICEA-DENIZLI

ARA GULER'S APHRODISIAS

BEYPAZARI HOUSES

YEDI GÖLLER

ANKARA'da GEZINTILER

AYVALIK- CUNDA

KONYA

UMURBEY BAYAR ANIT MEZAR

BURSA

BURSA KULLIYE VE TURBELER

BODRUM

CAPPADOCIA

URFA

KAS,KALKAN,DEMRE

ALANYA

DALYAN VIDEO

DALYAN, GOCEK, FETHIYE

ANKARA

TWIN BEAUTIES/IKIZGUZELLE

PHOTOS USA

PHILADELPHIA

BOSTON

CHICAGO

CHICAGO LAKE FRONT

LAKE MEAD,NEVADA

LAS VEGAS

INDIANAPOLIS

SANFRANSISCO AND MONTERY

SAN ANTONIO, TEXAS

San Diego

NEW ORLEANS

NEW YORK

PENNSTATE

WALKING THE TRAIL

FLAG RAISING IN COLUMBUS

WORLD PHOTOS

PARIS

LONDON 1967

ITALIA

DUSSELDORF 1956

SAREJEVO

ATATURK'S BIRTHPLACEHOUSE

KAVALA, GREECE

ISLAND OF RHODES

A GLIMPSE OF IRAN

INDIA/NEPAL

CARIBBEAN ISLANDS

PRESIDENTS & KINGS TOMBS

DARFUR/SUDAN

I-FOOD

BAKI USTA'S DENIZLI KEBAB

ISTANBULLITE'S FOOD

STREET FOOD

NOSTALGIC SICILY'S PIZZA

GOLDEN CORRAL COLUMBUS

CAFE ISTANBUL

ANNE'S COOK BOOK

I-BLOG

YOU TUBE

SBF YEARS 1965-1969

WINTER IN ISTANBUL

DUVAR YAZILARI

POSITIVE THOUGHT OFTHEDAY

MY CINEMA

ART WORK

Translate
 
SULTAN BEYAZİT KÜLLİYESİ-CERRAHE KÜPELİ SALİHA SULTAN VE AŞÇI YAHYA BABA
 
Sultan II. Selim
Sultan Selim Camii-Edirne
Beyazit Külliyesi Bahçesi -2024
 

Edirne'deki Sultan Beyazıt Külliyesi, Sultan II. Beyazıt tarafından 1484 yılında yaptırılmaya başlanıyor. Mimar Hayrettin’in tasarımı olan kompleks 1488 yılında tamamlanıyor. Külliyenin merkezinde yirmi metre çapındaki  büyük kubbesi ile Beyazıt camii bulunuyor. Beyazıt camii dışında külliyede bir hastane (Darüşşifa), bir imaret, çeşitli medreseler, bir hamam, bir kervansaray  ve bir çeşme var. Bu binaların üzerleri de yüz kadar kubbe ile kaplanmış.

Külliye de çalışacak görevlilerin sayısı, külliyeye gelir sağlayacak vakıf çiftlikler, hanlar ve  dükkanlar bizzat Sultan Beyazıt'ın hazırladığı Vakıfname de belirtilmiş. Çeşitli dallarda eğitim veren  medreselerin hepsi üniversite seviyesinde. Ama, şüphesiz külliyenin tarihte en önemli yer kaplayan binası Darüşşifa,  ya da hastanesi. Bugün burası sağlık müzesi olarak işlev görüyor.

Darüşşifa yalnız bir hastane değil aynı zamanda tıp öğrencilerinin eğitim ve tatbikat gördüğü bir üniversite idi. Özellikle göz hastalıkları ve akıl ve ruh hastalıkları bölümü dünyaca ün yapmıştı. Akıl ve ruh hastaları batı  ülkelerinde iptidai usüllerle, bir nevi mahkum hayatı yaşarken, Darüşşifada çiçek bahçelerinde renkler, güzel kokular ve ruhu okşayan müziklerle tedavi ediliyordu. Bu çiçekler içinde sünbül, lale, reyhan, karanfil, şeboy, nesrin, yasemin gibi bir çok çiçek vardı. Bugün bile yolunuz düşer de Beyazıt Külliyesindeki Darüşşifa Sağlık Müzesini  ziyaret ederseniz, tavus kuşlarının gezindiği avluda, mevsimine göre bu çiçeklerin çoğunu görebilirsiniz. Müzikle tedavi de hastane de görevli üç hanende ve yedi sazende tarafından  özellikle Neva , Rast, Dügah, Segah, Çargah ve Süzgah makamında eserler çalınıyordu. Sazendeler ney, keman, musikaar, santur, çeng-i santur ve ud ustalarıydı. Yemeklerde usta aşçılar tarafından, hastalıklara göre değişen, sağlıklı ve doğal ürünlerden ve kırmızı etten ziyade kaz, ördek, bıldırcın, keklik eti gibi etlerden yapılıyordu. 

Gene bu hastanenin eczanesinde haftada iki gün muhtaç hastalara bedava ilaç verilirdi. Bu ilaçları alabilmek için, hastanın fakir olduğunu ispat etmesi istenmezdi. İlaç almaya gelenler kapıda padişahın koydurduğu levha ile karşılaşırlardı. Bu levhada padişah, ilaçların muhtaç olan ve geliri yetmeyen hastalar tarafından kullanılmasını temenni ediyordu. Padişahın fermanına uymamaktan korkulur, dolayısıyla bu konu istismar edilmezdi.



 


DARÜŞİFFA'NIN BAHÇESİNDE AĞAÇLA SARMAŞIK


Ünlü şair Ahmet Kutsi Tecer 1957 yılında Darüşşifayı ziyaret etmiş ve bu ziyaretten sonra aşağıdaki şiiri yazmış. O tarihte burası nasıl bir işlev görüyordu bilemiyoruz. Ama ya burada gördüğü genç bir çift ona ilham vermiş, ya da bahçede gördüğü ağaca sarılmış bir sarmaşık. Belki de gençliğinden kalan bir aşkın anısı. 

Oğlanın kaldığı yer daha darmış.

Her sabah avluda buluşurlarmış,

Doluncaya kadar bir kum saati,

Kızın etrafını periler sarmış,Burada, bu eski Darüşşifa’da

Birbirine âşık iki genç varmış.

Kızın bulunduğu yer loş bir

Oğlanın altında bir sihir atı.

Nihayet bir zaman gelmiş, sıhhati

Düzelmiş bu iki sevdalı gencin

Bir anda kaybolmuş hayatın tadı,

Meğer saadetmiş bu onlar için.

Son defa yan yana gelmiş ikisi,

And içmiş bir daha ayrılmamaya;

Kandırıp bu iki âşık herkesi,

Yeniden girmişler Darüşşifa’ya

En sonda acımış onlara Hızır,

Yaptığı bir iksir varmış kendinin,

Uyuduğu zaman Başhekim, Nazır

İlacına katmış her ikisinin.

İçince iksirden bu iki âşık,

Dünyası değişmiş her iki canın,

Kız bir ağaç olmuş, oğlan sarmaşık,

Issız bahçesinde Darüşşifa’nın.


 
ONYEDİNCİ YÜZYILDA DARÜŞŞİFA’DA BİR KADIN CERRAH: KÜPELİ SALİHA HATUN
 
Küpeli Saliha Hatun bir Yeniçeri'ye fitik ameliyati yaparken
Cerrahe Küpeli Saliha Hatun
Riza Senedi Örnegi
 
Osmanlı tarihinde ilk kadın cerrah Darüşşifada cerrah olan kocasının ölümünden sonra onun mesleğini devam ettiren, 17 yüzyıl başlarında yaşamış Küpeli Saliha Hatundur. 1622 ile 1624 yılları arasında Saliha Hatun tarafından imzalanmış 21 rıza seneti vardır. Bu senetlerin hepsi Saliha Hatunun erkek hastalara yaptığı fıtık ameliyatları öncesi  hazırlanmış ve hastalar  tarafından imzalanmıştır. Hastaların hemen hepsi Erzurum, Bursa ve İstanbul'dan gelen yerli, yabancı  yeniçeri ve sivil erkeklerdi. 17 yüzyılda Batıda kadın doktor ve cerrah bulunmazken, Müslüman bir kadının Türkiye’de cerrahlık yapması, hele erkekleri mahrem sayılacak yerlerinden ameliyat etmesi dikkat çekicidir. 

Saliha Hatunun hastalarının imzaladığı rıza senedi şer'iye mahkemesinde hastanın, şahitler huzurunda hekim veya cerrahı belirli bir ücrete kiraladığını belirttiği, şahit huzurunda imzalanan sözleşmelerdi. Bunun nedeni  hasta, tedavi sonrası sakat kalır veya yaşamını yitirirse akrabalarının kan ve diyet davası açmaması içindi. İstemad isimli bir fıtık hastasının  Saliha Hatun’ a verdiği  rıza senedini aşağıda görüyorsunuz. Burada ilginç olan bir hususta, bunun bir kiralama akti olduğu, hastanın cerrahı kiraladığı ve cerrahın da bu kiralanmayı kabul ettiği dir.

“Uzun zamandır fıtık zahmetine müptelayım. şiddetle tedaviye ihtiyacım olduğundan Saliha hatun'u tedavimi yapması için 800 akçeye kiraladım. 500 akçesini peşin olarak teslim edip, 300 akçesi zimmetimde adı geçen hatuna borcumdur. Adı geçen hatunun tedavisi sonrası ölürsem, varislerim ve diğer kişiler saliha hatun'u kan pahası ve diyet bahanesiyle rencide edip dava eylemesinler. Dava ederlerse de dikkate alınmasın. İstemad'ın bu ikrarı Saliha hatun da tasdik ettiğinden yazılıp ellerine verildi. 30 ramazan 1032 (28 temmuz 1623)."



 
 
BEYAZIT KÜLLİYESİ AŞÇIBAŞISI YAHYA BABA
 
Beyazit Külliyesi Mutfagi
Asci Yahya Baba, Darüssifa Saglik Müzesi
Tunca Nehri , 2024
 

Edirnede’ ki Sultan Beyazıt külliyesi ndeki müzeyi gezerken dikkat çeken galerileri biri de Aşçı Yahya Baba nın mutfağı ve balmumu heykelidir. 15. Yüzyılda yaşamış Yahya Baba külliyenin baş aşçısıymış. Baş aşçı sıfatıyla, Darüşşifanın mutfağı da onun denetimi altında olmalıydı. Ama Aşçı Yahya Baba’nın en ünlü  yemeği  Darüşşifa’nın özel diyet yemekleri değil, yaptığı lezzetli pilavıymış.

Yemekleri yaptıktan sonra Allah'a şükreder "devma-ı devlet, nasib-i cennet" diye dua edermiş. Onbeşinci yüzyılda yaşadığı biliniyor, ama ne doğum ne de de ölüm tarihi bilinmiyor. Külliye haziresindeki mezar taşında onun ünlü nasihatı yazılı:

 "Vücudunu gıda ile besleyen şeklen pehlivan olur. Ruhunu Allah aş­kıyla dolduran gönülden evliya olur. Helal lokma ibadet ettirir, haram lokma ise kötü yola sevk ettirir. Sizin karnınız toksa, hüner başka açları da görmektir".

Beyazıt Külliyesinde muhtaç insanlara yemek verilmesi, bedava ilaç dağıtılması, ruh hastalarının müzikle tedavi edilmesi, hep insanların iyilik yapma arzularının  birer göstergesi.  Aşçı Yahya Baba da yalnız insanlara yapılan iyiliğin değil , aynı zamanda tüm canlılara olan duyarlılığın bir sembolü olmuş. Hikaye’ye göre Yahya Baba hergün külliyenin mutfağından arta kalan pilavları yakındaki Tunca nehrine dökerek, oradaki balıkları doyuruyordu. Bunun bir israf olduğunu söyleyen kilercibaşı, aşçıbaşına  pirinç ve yağ miktarını azaltarak vermeye başlar. Ama Tunca nehrine atılan pilavlarda hiçbir azalma olmayınca, kiler amiri çareyi Aşcı Yahya’yı  padişaha şikayette bulur. Durumu bizzat görmek isteyen padişah, birgün  balıklara pilavları atan Aşçı Yahya izler ve ona bunun israf olup olmadığını sorar Bu sırada başlarını sudan çıkaran balıklar : “Sultanım senin ikramın  yalnız kullarına mıdır, bütün canlıların bunda  hakkı yok mudur, külliyenin artıklarını biz balıklara çok mu görüyorsunuz” diye sorarlar. O sırada başını secdeye koyan Aşçıbaşı Yahya oracıkta son nefesini verir. Padişah üzgündür, balıklara her gün bol kepçe balık verilmesini emreder. Aşçıbaşına büyük bir cenaze töreni düzenler ve onu külliyenin kuzey tarafındaki hazineye gömerler.Öldükten sonra da Aşçı  Yahya Baba evliya mertebesine yükselmiş, hikayesi de  efsaneye dönüşmüş.

Cem Ozmeral

14 Kasım, 2024

Dublin, Ohio





 
 
Sultan Beyazit Complex YouTube Video by Cem Ozmeral
 
 
 
References:
Hayat Tarih Mecmuası , 2 Şubat 2074 , Edirne'de beyazıt Külliyesi , Yımz Öztuna.
SULTAN SELİM CAMİİ ve KÜLLİYESİ - TDV İslâm Ansiklopedisi
Aşçı Yahya Baba Hazretleri Hayatı Kimdir
A Surgeon Family in Ottoman Üsküdar Master Surgeon Deniz, His Wife -Surgeon Kupeli Saliha and His Son -Surgeon Mehmed Çelebi

 
BACK TO TOP/EN BASA
NEXT/BIR SONRAKI
BACK HOME/ANA SAYFA

                                                                                        







                                                                                                       Page copy protected against web site content infringement by Copyscape  

                           
                                                                                              ©2025.All rights reserved        

Website powered by Network Solutions®