“Pudding Shop”ın Türkçeye en yakın tercümesi Muhallebici Dükkanı. Ama dükkan ilk açıldığında ismi Lale Pastanesi imiş. Lale Pastanesi nasıl Pudding Shop oldu anlatalım.
1957 yılında Çolpan ailesi Kastamonu'dan İstanbul’a göç ediyor ve Cankurtaran mahallesinde ahşap eski bir eve yerleşiyorlar. Evin akar suyu bile yok, su ihtiyacı evin yanındaki caminin çeşmesinden bidonlara doldurulup getiriliyor. Aile geçimini temin etmek için Sultan Ahmet camiinin tam karşısında Divan younda bir pastane açıyor. Baba Ahmet Çolpan Kastamonu’da çıraklıktan başlayıp ustalığa kadar ünlü Hacı Bekir Şekerlemecisi nde çalışmış, pasta ve şekerleme işinde uzmanlaşmış. Pastaneyi iki oğluyla birlikte işletiyorlar. Büyük oğlu İdris ve küçük oğlu, o zamanlar daha henüz on bir yaşındaki Namık. Küçük Namık çırak olarak işe başlıyor. Pastanede keşkül, kazandibi, tavuk göğsü gibi muhallebiler, kuru ve yaş kurabiyeler, pastalar var. Yanında da, çay kahve ve limonata . Birde sabah kahvaltısı veriyorlar. O zamanlar bütün menü o kadar.
Hippies of the Vietnam War Era
Lale Restaurant-Pudding Shop Customers
Bus ready to depart somewhere on the Hippie Trail
1950 li yılların sonları, 1960 lar ve 70 başları, dünyada önce Beatles'ın çıktığı ve Beatnik lerin meşhur olduğu, sonra hippi lerin yılları. Bu hippiler, Avrupa'nın merkezinden, Londra'dan, Paris’den taa Hindistan'a, Nepal’e kadar yolculuk yapıyorlar. “Hippi trial”i denilen bir güzergah var. Önce İstanbul'a geliyorlar, Sultan Ahmet meydanı civarında konaklıyorlar, oradan otobüslerle İran üzerinden Hindistan'a kadar devam ediyorlar. Bu hippiler, çoğunlukla uzun saçlı, ellerinde gitarları olan ve haşhaş tüketimi yapan gençler. Bunların hepsi ucuz yer arıyorlar, ucuz otel,ucuz yiyecek. Bu tip yerlerin çoğunluğu da Sultanahmet meydanı civarında. Divan caddesindeki Lale Muhallebicisi de tam bu tariflere uygun bir mekan onlar için. Burada buluşup çay, kahve içiyorlar ve tadını çok beğendikleri “Tavuk Göğsü” denilen bir pudingi yiyorlar.
İki katlı dükkanda ahşap masalar ve rahat kanepe koltuklar var. Teypte devamlı müzik çalıyor..Arka kapıdan da küçük bir bahçeye çıkıyor. Bu bahçeye geçip gitar çalıyor, şarkılar söylüyorlar. Pastanenin n sahipleri ve çalışanları bu garip kıyafetli kız erkek uzun saçlı, erkekleri uzun sakallı gençlere çok iyi davranıyor. Paraları olmayanlara sonradan ödenme şartıyla bedava yemek veriyorlar. Duvarlar birbirine benzemeyen resim ve afişlerle süslenmiş. Bir duvara koca birilan levhası asılmış. Bu levhanın üzerine hippiler notlar bırakıyor: “Şu tarihte, şuraya gideceğim, yanıma benzin parasına ortak olacak arkadaş arıyorum. Ya da Katmandu da kalacak yer arıyorum” gibi. Her yer kağıt notlarla dolu. Bu levha adeta günümüzün sosyal medya üzerinden yapılan iletişim gibi bir haberleşme aracı olarak işlev görüyor
The Bulletin Board
Süleyman Pilder "Sammy"
Sign says it all
1960 sonlarında Vietnam savaşı kızışınca protestolar artıyor, hippilerin sayısı da giderek katlanıyor. Yolu İstanbul’dan geçen hippiler sayesinde Lale Pastanesinin müşterileri artıyor, işleri çoğalıyor. Buranın ününün artmasında ve işlerin çoğalmasında Midnight Express filminin de rolü var. Filmin bir sahnesinde Pudding Shop denilen Lale Pastanesi hippilerin uğrak yeri olarak görüntülenmiş. Gerçekte müşterilerin Pudding Shop’ta yasaklı madde kullanması kesinlikle yasak. Duvardaki bir yazıda; haşhaş kullanırsanız üç yıl, satarsanız 10 yıl hapis yatarsınız diye bir uyarı var. Müşterilerin sayısı artınca menüyü değiştirme ihtiyacı doğuyor. O güne kadar sadece muhallebi çeşitleri ve pilav dışında, sabah kahvaltısında çayla verilen ıspanaklı yumurta ile kısıtlı menüye ilaveler yapılıyor. Köfte, döner kebap , sebzeler ve ev yemekleri.Sonra tabii bir de Nescafe ilave ediliyor.
Çoğu yabancı turist Lale Muhallebicinin ismini hatırlamıyor. Burayı arkadaşlarına yazarken, ailelerine anlatırken ”Pudding Shop”, yani muhallebici dükkanı diyorlar. Bu isim kısa zamanda tutuyor ve dükkanın sahipleri bir zaman sonra muhallebicinin ismini Lale Restaurant / Pudding Shop olarak değiştiriyorlar. Lale Restaurant Pudding Shop’un ünlü bir garsonu var o zamanlar. Bu garson hem masalara servis yapıyor hem de turistlere tercümanlık ve onların otobüs şirketi ile olan ilişkilerine arabuluculuk. Lale Pudding Shop’ın temel direği diye ün yapan bu kişi Vanlı Süleyman Pilder, ya da namı değer Sammy. Sammy kıvırcık top saçları, İspanyol paça pantolonu ve çiçekli mintanları ile o kadar bir hippi yi andırıyor ki , Kemal Sunal’ın 1983 yapımı bir filminde bir turisti rolünü bile oynamış.
Pudding Shop today with the new logo
Pudding shop on Divanyolu by Sultan Ahmet Square
Inside of Pudding Shop today with bulletin board and nostalgic pictures
2025 Photos by Selim Seyhan
Pudding Shop bugün Divan Yolunda aynı mekanda müşterilerine hizmet vermeye devam ediyor. Dükkan ın üzerinde koca bir neon isim tabelası var : Lale Restaurant- Pudding Shop diyor. Pembe, lacivert yuvarlak logosuna “World Famous “ve “since 1957” ibareleri eklenmiş. Restoran da artık garsonlar yok, kafeterya usulü kebap çeşitleri ve Türk yemekleri servis ediliyor. Tabi mekana adını veren başta tavuk göğsü, kazandibi, keşkül gibi puding çeşitleri her zaman müşterilerin ilk tercihi. Duvarlarda hala 1960 lardan kalma afişler, turistlerin resimleri ve adeta bir tarih asılı. Duvardaki ilan levhası gene notlarla dolu. Ama bunlar artık Katmandu’ya gideceklerin araç aradığı, yada sevdiği kızı bırakıp Yunanistan'a giden bir gencin notları değil.
Mart ayında, Istanbul’un ve Türkiye’nin zor günler yaşadığı bir Perşembe günü arkadaşımız Selim Seyhan Pudding Shop’a gitti. 1957 yılında Lale Pastanesini babası ve abisi ile açan ve bugün sahibi ve işletmecisi olan Namık Bey’le tanıştı ve görüştü. Aynı yaşlarda iki insan eski güzel günleri konuştular ve benim bu dükkana, bir yazar ve İstanbullu olan merakımdan söz ettiler. Sağolsun Namık bey bir jest yaparak Pudding Shop ın hikayesini anlatılan kitabı benim için hediye etmiş. Bu nazik davranışından dolayı kendisine teşekkür ediyor, ilk Istanbul ziyaretimde kensi ile tanışmayı sabırsızlıkla bekliyorum.
Cem Özmeral
29 Mart, 2025
Dublin, Ohio
Selim Seyhan of Istanbullite with Pudding Shop owner Namik Colpan
The book written about the history of Pudding Shop