istanbullite.com

NOSTALGIC WRITINGS BY AN ISTANBULITE © Since 2002

HOME ↓

ABOUT US/BIZ KIMIZ ?

E.Y.V 2019 AWARD CEREMONY

ISTANBUL&TURKEY TRAVEL

TIPS FOR TOURISTS 2022

ISTANBUL TRANSPORTATION

ISTANBUL 360 PANOROMIC

LIVE TURKISH TV AND MEDIA

TURKS AT UNION CEMETERY

NEWS FROM COLUMBUS,OHIO

NOSTALJIK TAACO.org

LEGAL NOTICE

CONTACT US/İLETIŞİM

ATATURK

ATATURK ALBUMU

A VISIT TO ANITKABIR 2015

1953 DE ANIT KABIR

BANDIRMA ILE SAMSUNA

ATATURK'E MECLISTE KOMPLO

ATATURK'UN BINMEDIGI UCAK

ATATUTURKUN 10.YIL NUTKU

ATATURK TBMM KONUSMASI

101 YILLIK BIR GAZETE

ATATURK'UN DEDE EVI

ATATURKUN EVI VE MEKTEBI

10 KASIM 1938

ATATURK'U ANLAMAK

STATUE OF ATATUTURK IN DC

ATATURK'UN IKI PORTRESI

SARAYBURNU ATA HEYKELI

ATATURK'UN KOLIBASI

ATATURK VE CINAR AGACI

ATATURK VE DIN

ATATURK'UN AKARETLER EVI

ATATURK MUZE KOSKU

ISTANBUL SUR-ICI

YEDI KULE ZINDANLARI

KAYBOLAN KIR TEPEBAG

SEHZADEBASI DIREKLERARASI

LALELI BABA

MIHRIMAH CAMILERI

CEVIZAGACI- GOTLAR SUTUNU

TEKFUR SARAYI

ISTANBULUN ALTI 1,2

ISTANBULUN ALTI 3,4

HALICTE BIR VAPUR GEZISI

SADRAZAM KOCAMUSTAFA PASA

SUMBUL EFENDI

MILION TASI

BALIK UZERINE LAKIRDI

BOSTANCIDAKI BEYAZ KOSK

GOKSU DERESI

SAHIL YOLUNDA SABAH

BIR TEPE, BIR KALE

CARPISAN KAYALAR

KANDILLIDE BIR GECE

ISTANBULLU OLMAK

RAMAZANDA ESKI ISTANBUL

KOCAMUSTAFAPASADAKI KOSK

AHMET SARACBASI EFENDI

SHOW ME BIG MONEY

ISTANBUL DERETEPE

HARBIYE NEZARETI

BEYAZIT KULESI

ARCADIUS'UN SUTUNU

6 MERMER 23 TILSIMLI TAS

SULEYMANIYEDE BIR GEZI

BAHARIYEDE SINEMALAR

PARGALI SARAYI VE MEZARI

ULUBATLI VE MIHRIMAHCAMII

TOPKAPI ANIT MEZARLARI

HALICTE BIR SEMT: FENER

YILDIZ KORUSU

HUNKAR'A GIDELIM

ABBAS AGA PARKI

HAYDARPASA KIRIM MEZARL.

HAYDARPASANIN OYKÜSU

DOGANCILAR PARKI

OSMANLI EFSANELERI

USKUDARLI GUZEL BALIKCI

BIZANS VE KURULUS MITLERI

BULGURLU HAMAMI

YAHYA EFENDI DERGAHI

ISTANBUL SEYYAHI

AT MEYDANI

KADIRGA'DA SOKAKLAR

KIRIK MINARE

EVLIYA CELEBI RUYASI

SEPETCILER KASRI

GALATADA GEZINTILER

KARAKOYDE YIKILAN CAMI

BIR SAMATYA GEZISI

FLORYA DENIZ KOSKU

SULTAN SELIM CAMII

5.TEPEDEN HALICE

PERA PALASIN GIZEMLERI

PERA PASTANELERI

MACKA SIRTLARI

MARMARAY VE TAKSIM

BEZMI ALEM VALIDE SULTAN

MECIDIYEKOY LIKOR FABRIK

ABDULHAMITIN YILDIZ CAMII

IHLAMUR KASIRLARI

KUCUKYALI VE SATYROS

KUZGUNCUK

KAVAK SARAYI VE SELIMIYE

SANCAKLAR CAMII

ISTANBUL EVVELZAMAN

EKATERINA AYAZMASI

YAVUZ ERSINAN CAMII

KUS KONMAZ CAMII

BAHARIYE ADALARI GEZISI

RIVA:BIR DERE,BIR KALE

TARIHI YARIMADA VE SURLAR

GALATA SURLARININ IZLERI

ADALET KULESI

SARAYBURNU'NDA GEZINTILER

GALATA SURLARI IZLERI 2

YILDIZ SARAYLARI

ISTANBUL PARKLARI

SAIRLER SOFASI

AKSAMCILAR VE MEYHANELER

1960 DA ISTANBUL TIPLERI

KAPALI CARSI KAPISINDAN

UC ESKI ISTANBULITE

BIRKAC ESKI SAMATYALI

OZLENEN ESKI ISTANBULMU?

LULU'YU ARAYIS

ISTANBUL KIYI KÖŞE

CAMDAKI KIZ KONAGI

KABATAS HADIKA TASI

BARBAROS'UN TURBESI

TOPHANEDEN GALATAPORT'A

KAMONDO MERDIVENLERI

ISTANBULUN KAYIP DERELERI

MODA KOYU

ISTANBUL'UN GAZHANELERI

MIMAR MONGERI YAPITLARI

TEKFUR SARAYI 2020

BEBEK VE NAZMI

ISTANBUL EMEKCI HEYKELERI

TARLABAŞI

EDIRNEKAPIDA BRUNO TAUT

BANLIYO TREN ISTASYONLARI

ALTIYOLDAKI DOGUSEN BOGA

SOKAK SATICILARI

MIMAR VEDAT TEK YAPITLARI

PONTOKRATOR SARNICI

NUR-U OSMANIYE CAMII

THUTMOSIS DIKILITASI

AYDOS KALESI

D.BAHCE SARAY TIYATROSU

BUYUKDEREDEN BRINDISIYE

AYASTEFANOS RUS ANITI

ESKI GALATA KOPRUSU

HIKAYELI RESIMLER

O ISTANBUL

NISAN TASLARI VE OKCULUK

LALE PUDDING SHOP

MOLLA LUTFI

MYRELAION MANASTIRI

HAYRATIYE KÖPRÜSÜ

LAHANACILAR v BAMYACILAR

KADIKOY MANZARASI

TEYYARE APARTMANLARI

KÜLLÜK KAHVEHANESI

RUMELI KAVAGI

EGE VE ANADOLU

AFRODISIAS HEYKELLERI

RODOS PAPAGANLI RESTORAN

RODOS SURLARI DUVARLARI

GÜNÜBIRLIK RODOS ADASI

CITY OF LAODICEA

APHRODISIAS

GUZEL FOÇA- BELLE PHOKAIA

KARS ANILARI

ANCIENT CITY OF ANI,KARS

ARDAHAN SEYTAN KALESI

KARS'DAKI DEDEMI ARIYORUM

KARS'DA MUTLU SON

KOS ADASI ANILARI

KARAGOZ HACIVAT MUZESI

BEN SERVISCIYIM ABI

ASOSDA BIR GUN

ANTIPHELLUS BALIKCISI

TWILIGHT ZONE

TARIHTEN KAPAKLAR

INONU HARPOKULUNDA ,1942

1987 HALK OYLAMASI

CHICAGO DA II. ABDULHAMIT

HEYBELIADA DENIZ LISESI

INONU DENIZ LISESINDE1934

ANLATILMAYAN ISMET INONU

VEKILLER VE RESMIGECITLER

BU ANZACLAR NEREDE?

ISTANBUL ARKEOLOJI MUZESI

HARBIYE ASKERI MUZESI

CANAKKALE, TRUVA

BOSTANCIDA BIR NIŞAN

GOLCUK VE YAVUZ-HAVUZ

JAPONLARIN 1934 ZIYARETI

GAZOZ KAPAKLARI

ÇUKUR VE TURKIYE

HALIL EFE VE CAKIR GUSSUN

BIZANSLI VE BEYAZITLI

KADIKOY, ISKELEDE SABAH

BIR BAYRAM YAZISI

ARMONIKA CALAN KIZ

PARIS GOZLENIMLERI

METEOR CUKURU

MINIBUS SOFORU ZEYNEL

BIR EGE DILBERI

BIT PAZARINA NUR YAGDI

BIR RUYA

ADAM

DENIZ YILDIZININ OYKUSU

SOLUK MAVI NOKTA

GENC OSMAN MONOLOGU

OSMANLI TOKATI VE HIGH 5

HIZIR ILYAS

COLA TURCA

GAZOZ KAPAGI (ORIJINAL)

HARICTEN GAZEL

PORTRELER VE INSANLAR

CERRAHE SALIHA HATUN

TEYYARECI FETHI BEY

ALI VE NINO'NUN ÖYKÜSÜ

GÜZEL INSAN YILMAZ MORGUL

SUPHI EFENDI KIMLIGI

MISKET MACLARI

BIR DENIZALTI ZABITI

SEMINE CELASUN GUNAY

BEYKOZ KUNDURA EMEKCISI

BÜLENT

1975 DE BIR ASK HIKAYESI

BIR KARANFILLI ADAM

1942 DE EN UZUN YOLCULUK

KINDER HEIM

KÜTAHYADA MACAR DEVRIMCI

MY MOTHER LAMIA

BIR COCUKLUK ANISI

CATHY CARR ROPORTAJI 1974

OSMANLI YUZUCULERI

JOEPA BIR AMERIKAN IKONU

MUZE EV

MUZIK VE BEN

ANNEMIN SANDIGINDAN

VATMAN ALI BEY

YESIL KAPI

MAHMEDET HOCA

29 TESRIN

ESKI SEREF STADI 1

SEREF STADI

SEREF STADI-CIRAGANSARAYI

SEREF-HAKKI-SEBA

SAMPIYONLUK YILDIZLARI

BESIKTAS'S USA TOURS

KARAKARTAL MEHMET GALIN

BJK'NIN ILK YABANCILARI

1964 ALI SAMI YEN ACILISI

CARSI

BIR YASAM TARZI

ELLI YIL SONRA PRATER'DE

SANTRASI YAPILMAYAN GOL

DEMIROREN'E ACIK MEKTUP

KONAK KADIN FUTBOL TAKIMI

SARI LACIVERT

BERLIN PANTERI

TEMİZ FUTBOL

KARANFILLI ADAM

TRIBUTE TO KOBE BRYANT

TAKSM KIŞLASI CIRCA 1925

ESKI BIR MILLI MAC

GELINCİK TARLALARI

ESKI SEREF STADI 2

BESIKTAS'IN KURULUSU

SEREF BEY

"BABA HÜSNÜ" SAVMAN

"BABA" BASKAN A. ZIYA BEY

REFIK OSMAN TOP

BESIKTAS'IN SEHITLERI

ANTRENÖR MEAZZA 1949

ANDRAS KUTTIK

PANTER KALECI NECMI MUTLU

BAHATTIN BAYDAR

KEDI KALECI VAROL URKMEZ

YUSUF ILE SANLI

GUVEN ONUT

SENOL BIROL

KAYA VE NAZMI KAPTANLAR

SON BABA RECEP ADANIR

DR. VEDII TOSUNCUK

SUKRU GULESIN- NAZIK DEV

BJK SOHRETLER KOFTECISI

1962 -64 DE BJK YAZILARIM

KUCUK AHMET

VALA SOMALI

MUSTAFA KIZILTAN BESIKTAS

INÖNÜ/MITHAT PASA STADI

VODAFONE ARENA OPENING

VODAFONE PARK HONOR TOUR

A VISIT TO INONU, 2011

GOING TO THE GAME

CHAMPIONS VIDEO 2017

BESIKTAS STADIUM & FANS

SAMPIYONLUKLAR MIMARI

BIR SAMPIYONLUGUN ANALIZI

WITH BJK PLAYERS OF 2011

CHAMPION BESIKTAS

HELE HELE SERGEN KAPTAN

PASKAL VE BJK FORMASI

BABA BOSQUE

BESIKTAS 10 CLAIMS 2 FAME

BJK NEVZATDEMIR FACILITY

Q7,GUTI&IVERSON

INSIDE FENER STADIUM

CARTE POSTALE NOSTALGIA

KARTPOSTAL TURKIYE32-1944

MY MOTHERS ISTANBUL YEARS

HAGIA SOPHIA

MY FATHER'S BERLIN 1937

GERMAN WEHRMACHT 1937

POSTCARDS USA 1944

CARTOLINA POSTALE ITALIA

C.POSTALE EUROPA 1937-946

POST-CARD EGYPT 1942

POSTCARD, MIDDLE EAST

PETERHOF, ST.PETERSBURG

1CE UPON A TIME ISTANBUL

DIYARBAKIR 1955

SOUTH EASTERN TURKEY 1955

ANKARA&ISTANBUL 1956

PARIS 1956

JUKE BOX NOSTALGIA

1957-1960 POP

1960-1970 POP

1970-1980 POP

1980-1990 POP

SYLVIE VARTAN IN ISTANBUL

RANDOM NOSTALGIA

ED SHEARAN&DUA LIPA

NORAH JONES& NATASHA ST.P

NOSTALGIC TRIOS

LACASA DE PAPEL

YURTTAN SESLER

TURKISH MUSIC PORTAL

MUNIR NURETTIN SELCUK

ZEKI MUREN

YILMAZ MORGÜL

SELDA BAGCAN

RUHI SU

ASIK MAHSUNI

ZULFU LIVANELI

NESET ERTAS USTA

TARKAN

ISTANBUL ERMENI MUZIGI

SECULAR BYZANTINE MUSIC

SARO SECIKYAN

EYPIO CUKUR RAP

FATHER OF ANADOLU POP

TURKISH FOLK BY P. DWEYER

PLAY FOR THE NATURE

YOLA CIKTIM MARDINE

VARDAR OVASI

ANNEM

DOGUM GUNU,ANNELER GUNU

ANNEMIZ LAMIA

LAMIA HAMINNE AND TAYLOR

HALAM LAMIA

"EVIM/HOME"

NOSTALJI TRENI

LIFE OF MY FATHER

REUNITED/ONLAR KAVUSTULAR

SON CINAR BULENTSARACOGLU

FAMILY BLOG

ESRA'S WEDDING ALBUMS

BRIDE'S DAD'S SPEECH

ESRA'S BRIDAL SHOWERS

ESRA'S BABY SHOWER

ESRA GRADUATION,ENGAGEMEN

OZMERAL PATERNAL F.TREE

OZMERAL MATERNAL F. TREE

LAMIA&HAMZA VIDEO 1999

DURUPINAR PATERNAL F.TREE

DURUPINAR MATERNAL F.TREE

BABY MADISON FABLE

BABY TAYLOR FABLE

ASHTON AYDIN FABLE

TAYLOR BABY&TODDLER YEARS

WEILS' WEDDING AND HOUSE

ASLI'S SHOWERS 2008-2009

FAMILY HOLIDAY PICTURES

CAPS IN ENGLISH

JESSE OWENS AND OAK TREE

LONGEST JOURNEY IN 1942

FLYING BOAT DORNIER DOX

MARBLE MATCHES

ROME SUMMER OF 1956

MYSTERY MAN OF ST PETERS

EMAILS FROM JAN CLAIRE

KINDERHEIM HILDEN 1955

LATE NOVEMBER

A DAY IN BODRUM

3 DAYS IN CAPPADOCIA

A DAY IN ASIAN ISTANBUL

14 DAYS IN TURKIYE

A DAY IN TURGUTREIS

2014 BERLIN LETTERS

1937 BERLIN LETTERS

GOODBYE MY HOUSE

OUR OLYMPIAN IN OUR HEART

ZULAL THE BACKSTROKER

LORI MY ASSISTANT

MY TRIP ON THE MEGABUS

LYCIAN CITIES OF TURKEY

ATATURK-ROOSEVELT LETTERS

SULTAN SULEIMAN

TRANSFORMING OF SS SOLACE

TURKEY&THANKSGIVING

EINSTEIN'S PLEA TO TURKEY

TURKISH HELP TO IRISH

PRESIDENT OBAMA'S TRIP

USA MILITARY IN TURKEY

FLAG RAISING CEREMONY

RENAISSANCE MAN

"NOAH'S ARK" OR IS IT ?

STORY OF SANTA CLAUS

STORY TELLER OF ANATOLIA

TURKISH COFFEE

DOWN CAFE

ECEVIT IN NEWYORK 2002

SUKI, OUR CAT

HERR WAMLEK

ISTANBUL STORIES

BRITISH SEAMEN'S HOSPITAL

SARAC AHMETEFENDI MANSION

BOMONTI BEER FACTORY

EVANGELISTRIA GREEKCHURCH

A WALK: BALAT FENER AREA

A WALK IN YELDEGIRMENI

CRIMEAN MEMORIAL CHURCH

SHOPPING IN GRAND BAZAAR

GIRL PLAYING HARMONICA

NURPERI

RAIMONDO D'ARONCO

HAMAM(OLD TURKISH BATH)

IN SEARCH OF LULU

ZEYREK MOSQUE& MONASTERY

COLUMN OF THE MARCIANUS

TRUE CROSS IN ISTANBUL ?

ISTANBUL MYTHS IN ENGLISH

LEGEND OF LEANDER'S TOWER

77 NAMES OF ISTANBUL

7HILLS 700MOSQUES ISTANB.

7 Churches of Anatolia

PANAROMIC TOURS/SANAL TUR

ISTANBUL WANDERER

ISTANBUL ABOVE AND BELOW

SUNKEN ISLAND OF VORDONIS

CHAINS UNDER MARMARA SEA

TUNELTHE SUBWAY

BASILICA CISTERN&MEDUSA

LEGENDS OF MAIDEN TOWER

CONSTANTINE COLUMN

HAMAM THE TURKISH BATH

HIPPODROME THE HORSEARENA

CHURCH OF SERGIUS&BACCHUS

COLUMN OF MARCIAN

ZEYREK PONTACRATORCHURCH

A VISIT TO SAMATYA

A GOLDEN HORN BOAT TRIP

CLASHING ROCKS OF KYNEA

RHEBAS RIVER/FORT RIVA

PERA PALACE HOTEL MYSTERY

ISTANBUL PHOTOS

ISTANBUL FOUR SEASONS

PANAROMIC BOSPORUS

BYZANCE SCEENS A HELBERT

ISTANBUL VIDEOS

GOZTEPE PARKI

HEYBELIADA

ADALAR/PRINCE ISLANDS

ISTANBUL PICTURES

BEYOGLU PICS

ISTANBUL GATES&DOORS

ISTANBUL TOP TEN MUST SEE

ISTANBUL FERRY LANDINGS

ISTANBUL BAZAARS

ARA GULER'S ISTANBUL

CARSI THE MARKET

BOSPHORUS, ISTANBUL

A GOLDENHORN FERRY TRIP

TURKIYE PHOTOS

LAODICEA-DENIZLI

ARA GULER'S APHRODISIAS

BEYPAZARI HOUSES

YEDI GÖLLER

ANKARA'da GEZINTILER

AYVALIK- CUNDA

KONYA

UMURBEY BAYAR ANIT MEZAR

BURSA

BURSA KULLIYE VE TURBELER

BODRUM

CAPPADOCIA

URFA

KAS,KALKAN,DEMRE

ALANYA

DALYAN VIDEO

DALYAN, GOCEK, FETHIYE

ANKARA

TWIN BEAUTIES/IKIZGUZELLE

PHOTOS USA

PHILADELPHIA

BOSTON

CHICAGO

CHICAGO LAKE FRONT

LAKE MEAD,NEVADA

LAS VEGAS

INDIANAPOLIS

SANFRANSISCO AND MONTERY

SAN ANTONIO, TEXAS

San Diego

NEW ORLEANS

NEW YORK

PENNSTATE

WALKING THE TRAIL

FLAG RAISING IN COLUMBUS

WORLD PHOTOS

PARIS

LONDON 1967

ITALIA

DUSSELDORF 1956

SAREJEVO

ATATURK'S BIRTHPLACEHOUSE

KAVALA, GREECE

ISLAND OF RHODES

A GLIMPSE OF IRAN

INDIA/NEPAL

CARIBBEAN ISLANDS

PRESIDENTS & KINGS TOMBS

DARFUR/SUDAN

I-FOOD

BAKI USTA'S DENIZLI KEBAB

ISTANBULLITE'S FOOD

STREET FOOD

NOSTALGIC SICILY'S PIZZA

GOLDEN CORRAL COLUMBUS

CAFE ISTANBUL

ANNE'S COOK BOOK

I-BLOG

YOU TUBE

SBF YEARS 1965-1969

WINTER IN ISTANBUL

DUVAR YAZILARI

POSITIVE THOUGHT OFTHEDAY

MY CINEMA

ART WORK

Translate
Bookmark and Share
 
 
THUTMOSIS OBELİSKİ (DİKİLİTAŞ)
 
Click to enlarge
Buyutmek icin tiklayin
 
İKİ NOSTALJİK FOTOĞRAF VE THUTMOSİS DİKİLİTAŞI'NIN ÖYKÜSÜ
 


Sultanahmet meydanında Örmeli Sütun ve Yılanlı Sütunla birlikte yüzyıllardır yer alan görkemli Thutmosis Obeliski, ya da kısaca Dikilitaş diye bilinen anıt en fazla yazdığım konulardan biridir. Son günlerde  İnternet’de bulduğum iki eski fotoğraf bana bir kere daha ilham verdi ve bu 3500 yıllık ölümsüz taşın öyküsünü hatırlamama neden oldu.


Yukarıdaki fotoğraflardan kahve renkli olan ilki James Robertson  adlı bir İngiliz fotoğrafçısına ait . 1841 yılında İstanbul’a gelen Robertson uzun müddet İstanbul’da yaşamış bir Levanten. İstanbul’un köşe , bucağında çektiği fotoğraflarla o devirde padişahların övgüsünü ve himayesini kazanmış. Fotoğraf 1854 ile 1856 yılları arasında çekilmiş. Dikkatli bakılırsa arkadaki Örmeli Sütunun hemen önünde Burmalı,  ya da diğer adıyla Yılanlı Sütun gözüküyor. Eski Hipodrom arazisi olan engebeli alanda bulunan bu sütunlar o zamanlar henüz etrafları çevrilerek koruma altına alınmamış. İkinci resimde görüleceği gibi sonraları sütunların üzerinde bulunduğu  arazi doldurularak satıh düzleştirilmiş.Görenler bilir, ilk fotoğrafta çukurda bulunan Yılanlı Sütun  bugün yer seviyesinin altında bir silindir çukur içinde korumaya alınmıştır. Fotoğraftaki kişiler de o günkü hayattan bize ipuçları  veriyor. Bir dilenci, bir seyyar  satıcı( muhtemelen simit ya da şam tatlısı satıcısı) ve bir küfeci ve de bunlara takılan bir iki vatandaş.

Küfeci nedir derseniz ? Bunlar genellikle genç çocuklardı ve asli görevleri pazardan alışveriş yapan hanımların aldığı erzak ve zerzevatı küfeleri ile eve taşımaktı. Yani bugün süper marketlerde kullanılan  alışveriş arabalarının evlere kadar servis yapan şekli idiler. Bir de meyhaneler de içkiyi  fazla kaçıran sarhoşlara “Uber” lik yapar ve onları küfelerinde evlerine taşırlardı. Küfelik olma tabiri de buradan gelmedir.


İkinci fotoğraf 1862 yılında İrlandalı fotoğrafçı Francis Bedford tarafından çekilmiş. Bu resim bugünkü duruma çok daha yakın bir görüntü. Bu ikinci fotoğraf birincisinin tam aksi istikametinden çekilmiş. Sol altta Ayasofya Camii , sağda ise Sultanahmet Camiinin altı minaresinden biri gözüküyor. Alan tamamen düzleştirilmiş ve obeliskin  etrafı koruyucu sütunlar ve demirden işlemeli parmaklıklarla çevrilmiş. Hem bu sütunlar hem de birer sanat eseri demir işlemeler bir buçuk yüzyıldir  bugün  hala bu sütunu koruyor.  Sultanahmet camiinin kafesli avlu duvarları da günümüze kadar gelmiş. Bu fotoğraftaki obelisk ilkline göre çok daha temiz bir görüntü veriyor ve hiyeroglif yazılar daha belirgin bir hale gelmiş. Fotoğraftaki kişilere gelince; sütunun koruma duvarlarına oturmuş dört kişilik aile sanki bir zamane “selfie”si için poz vermişler. Sağ altta beş kişilik bir gurup var. Değnekli ve sarıklı Nasrettin Hoca görünümünde bir kişi , yerde tezgah açmış oturan bir şahıs, ayakta belki bir asker ve iki vatandaş.  Bana sanki yüksek kaldırımda mekan tutmuş üçkağıtçılara benzer bir manzara görüntüsü veriyor. Hoca da bu oyunun bir parçası olabilir. Sağda beyaz elbiseli  ve fesli kişi de bir devlet memuru olmalı, belki bir katip, bir efendi. Yanında da bir hizmetkar.


 
OBELİSK'IN HİPODROMA DİKİLİŞİ VE KAİDESİ
THE RAISING OF THE OBELISK AT THE HIPPODROME AND IT'S PEDESTAL
 

Fotoğraflarda gördüğünüz obelisk M.Ö.1550 yılında Mısır firavunu Thutmosis tarafından Yukarı Mısırdaki Karnak tapınağına dikilmiş. ilk yapıldığında boyu 30 metre, olan obeliskin bugün Sultanahmet meydanında dikili olan kısmı 18.5  metre  boyunda ve kaidesi hariç 200 ton ağırlığında. Anıtın üçte birlik  alt bölümü Konstantınopolis’e  yaptığı seyahat sırasında kırılmış. Obelisk M.S.  357 yılında Karnak’dan kalkarak Nil nehri üzerinden önce İskenderiye limanına oradan da İstanbul’a getiriliyor. Anıtı Roma İmparatoru II. Constantin tahta geçişinin 30. yılını kutlamak amacıyla buraya getiriyor. Ne var ki alt bölümü kırılan  taşı havaya kaldırıp hipodromun ortasındaki spina’ya dikmek hiç de kolay olmamış. Bu işlemi yapmak tam 33 yıl sonra İmparator Theodosius’a nasip oluyor.Theodosius’un bu başarısı taşa da hayat vermiş olmalı ki yeni yapılan mermer  kaidesine obeliskin ağzından Grekçe ve Latince bir kitabe düşülmüş. Burada anıt,  yıllarca ayağa kalkmamak için direndiğini ama sonunda Theodosius’un ilelebet sürecek sülalesine boyun eğmek zorunda kaldığını ve onun yardıma çağırdığı Governor Procliusun  maharetiyle 32 günde tekrar ayağa kaldırıldığını ve mağlup edilen tiranların üzerinde tekrar zafer çelenkleri taşımaya başladığını anlatmış.



 
KAIDENIN DOGU AYAGINDAKI LATINCE KITABE
KAIDENIN KUZEY CEPHESI
 
LATIN INSCRIPTION (East face)
DIFFICILIS QVONDAM DOMINIS PARERE SERENISIVSSVS ET EXTINCTIS PALMAM PORTARE TYRANNISOMNIA THEODOSIO CEDVNT SVBOLIQVE PERENNITER DENIS SIC VICTVS EGO DOMITVSQVE DIEBVSIVDICE SVB PROCLO SVPERAS ELATVS AD AVRAS

GREEK INSCRIPTION (West face)
KIONA TETPAΠΛEYPON AEI XΘONI KEIMENON AXΘOCMOYNOC ANACTHCAI ΘEYΔOCIOC BACIΛEYCTOΛMHCAC ΠPOKΛOC EΠEKEKΛETO KAI TOCOC ECTHKIΩN HEΛIOIC EN TPIAKONTA ΔYO

 
ENGLISH TRANSLATION OF THE LATIN INSCRIPTION (East face) 
"Though formerly I opposed resistance, I was ordered to obey the serene masters and to carry their palm, once the tyrants had been overcome. All things yield to Theodosius and to his everlasting descendants. This is true of me too – I was mastered and overcome in three times ten days and raised towards the upper air, under Governor Proculus.

BYZANTINE GREEK TRANSLATION OF THE INSCRIPTION (West face)
"This column with four sides which lay on the earth, only the emperor Theodosius dared to lift again its burden; Proclos was invited to execute his order; and this great column stood up in 32 days."

 

Mısır obeliski mermer bir kaidenin üzerine konulan dört bronz tonoz üzerine yükseltilmiş .Kaidenin bir alt bir de üst kısmı var. Alt bölümün doğu yüzünde Latince, batı yüzünde Yunanca Obeliskin tekrardan ayağa kalkışını anlatan kitabeler, diğer iki yüzündede araba yarışlarını anlatan kabartmalar var. Kaidenin daha büyük olan üst bölümünde de bizim çocukluğumuzda, annesine babasına el kardırıp sonradan taş olan çocuklar, diye korkutulduğumuz heykelcikler bulunuyor Gerçekte ise bunlar İmparator I. Theodosius ve ailesinin imparatorluk locası Khatişma’dan  izledikleri, hipodrom meydanında meydana gelen olaylarla ilgili. Kaidenin  batı cephesinde İmparator ve ailesinin, önlerinde onların hükümranlığını kabul eden ve diz çöken esirlerle görüntüleri var. Theodosisus’un hemen yanında ayakta duran kişi yeğeni  Batı Roma İmparatoru   II. Valens. Valens’in iki tarafında da sonradan Batı ve Doğu Roma imparatoru olacak İmparator Theodosius’un iki oğlu Honorius ve Arcadius yer alıyor. Güney cephesinde kraliyet ailesi araba yarışlarını izlerken görülüyor.  Kaidenin doğu cephesinde ise oğulları Honorius ve  arasında görülen imparator Thedosius elindeki zafer çelengini yarışın galibinin boynuna takmaya hazırlanıyor. Kaidenin bu cephesinin alt bölümünde ise  stadyumun  içindeki insanların yüzleri görülüyor. Bu yüzler tıpkı imparatorluk ailesinin yüzleri gibi zamanın insafsız  aşımına ve hışmına uğramış ve hırpalanmış. En aşağı bölümde de üç müzisyenin eşliğinde  raks eden bir sıra genç kız var.    


 
KUZEY CEPHESI (NORTH FACE)
BATI CEPHESI(WEST FACE)
DOGU CEPHESI (EAST FACE)
GÜNEY CEPHESI(SOUTH FACE)
Kaidenin Doğu ve Batı ayaklarında obeliskın tekrardan dikilişini ve chariot yarışlarını resmeden kabartmalar. Dikkat edilirse ilk fotoğrafta obelisk yerde yatay durumda gözüküyor.

 
THUMOSİS OBELISKI ÜZERINDEKİ HYEGROFIK YAZILARIN TERCÜMESİ
 
Şark Mektupları adlı kitabın yazarı Lady Montagu 1718 tarihli bir mektubunda obeliskin dört yüzündeki hiyegrolif yazıları şöyle tercüme etmiş :

 
OBELISKİ'N BATI YÜZÜ
“18. sülaleden Yukari ve Asagi Mısır’ın sahibi 3. Tutmosis, Tanrı Amon’a kurbanını sunduktan sonra Horus’un yardımıyla bütün denizleri ve nehirleri hükmü altına alarak hükümdarlığının otuzuncu yılı bayramında bu sütunu daha nice zamanların getireceği bayramlar için yaptırdı ve dikti.”
KUZEY YÜZÜ
“Gizli ve kutsal ismin her tecellisine mazhar olan tanrı Amon’a kurbanını büyük bir acz içinde sunduktan sonra, ondan yardımlar dilenerek güneyin dostu, dinin nuru iki tacın (Aşağı ve Yukarı Mısır) sahibi, kudretli hükümdar ülkesinin sınırlarını Mezopotamya’ya kadar götürmeye azmetti.”
DOĞU YÜZÜ
“Güneşin doğduğu sırada sahip olduğu altın renkleri dünyaya yayan Horus’un verdiği kuvveti, serveti, kuvvetli sevgi, saygıyı taşıyan ve Aşağı ve Yukarı Mısır’ın tacına sahip olan ve bizzat Güneş tarafından seçilmiş olan firavun, bu eseri babası Ra için yaptırdı.”
GÜNEY YÜZÜ
“Tanrı Horus’un lütfuna mazhar olan ve Güneş’in oğlu unvanını taşıyan Aşağı ve Yukarı Mısır’ın hükümdarı olan firavun, kudret ve adaletle bütün ufuklara nur saçtı. Ordusunun önüne geçti. Akdeniz’de dolaştı, bütün dünyayı mağlup etti. Sınırlarını Naharin’e kadar yaydı. Mezopotamya’ya azimle gitti, büyük savaşlar yaptı.

 
 
SON SÖZ
 
18 sülaleden Mısır firavunum III. Thutmosis'in obeliski bundan 3500 yıl önce dünyanın en büyük tapınağı sayılan Karnak tapınağına dikilmiş. 2000 yıl sonra da Constantinopolis'e getirilerek  şimdiki yeri olan o zamanki adıyla  At meydanı ya da Hipodromın ortasındaki Spina duvarının üzerine dikilmiş. Kırmızı granitten yapılmış bu anıt gördükleri ile geçirdikleri ile ölümsüzlüğün ta kendisi olsa gerek. Bu ölümsüz anıt bir gün dillenip  konuşsa eski Mısırdan, Roma'ya  Bizans'dan Osmanlı'ya , Cumhuriyet tarihinden günümüze kadar yanıbaşında yaşayan ve de öldürülen insanlarla ilgili neler anlatırdı kimbilir. Bu arada Dikilitaşın benzer hikayeleri olan kardeşleri de var. Bunlardan birincisi  III. Thutmosis'in biyük babası I. Thutmosis tarafından Karnak tapınağına dikimiş. Bugün beli biraz eğilmiş olsa da hala yaşıyor ve ayakta. Bu obeliskin ikizi de gene Karnakta paramparça halde kaidesinin yanında  yerde yatıyor . Dikilitaşımızın bunlar dışında bir zamanlar Karnak'ta yaşamış üç kardeşi daha var. Bu üç kardeş 18. yüzyıla kadar Mısır'da yaşamışlar, ama sonraları biri New York şehrine, diğer ikisi de Paris ve Londra'ya getirilerek oradaki park ve meydanlara dikilmiş. Onların öyküleride ilginç , ama bunlar herhalde yeni bir yazı konusu olacak.
 

Cem Özmeral

19 Aralık, 2016

Dublin, Ohio


 
KAYNAKÇA
ÖZ KAYNAKLAR:
http://www.istanbullite.com/istanbulseyyahi/atmeydani.html
http://www.istanbullite.com/istanbulsurici8595/miliontasi.html
http://www.istanbullite.com/istanbulderetepe/6mermer23tilsimlitas.html
DIŞKAYNAKLAR
https://en.wikipedia.org/wiki/Obelisk_of_Theodosius
https://discoveringegypt.com/karnak-temple/
https://tr.wikipedia.org/wiki/Dikilita%C5%9F_(Sultanahmet)
http://www.hayalleme.com/thutmosis-obeliski-veya-bizi-bildigimiz-ismi-ile-dikilitas/
PHOTO COURTESY
https://commons.wikimedia.org/wiki/User:JoJan
https://en.wikipedia.org/wiki/Obelisk_of_Theodosius#/media/File:Hippodrome_Constantinople2007005part.jpg
https://commons.wikimedia.org/wiki/User:Roweromaniak
https://commons.wikimedia.org/wiki/User:Radomil

 
BACK TO TOP/EN BASA
NEXT/BIR SONRAKI
BACK HOME/ANA SAYFA

                                                                                        







                                                                                                       Page copy protected against web site content infringement by Copyscape  

                           
                                                                                              ©2025.All rights reserved        

Website powered by Network Solutions®