istanbullite.com

NOSTALGIC WRITINGS BY AN ISTANBULITE © Since 2002

HOME ↓

ABOUT US/BIZ KIMIZ ?

E.Y.V 2019 AWARD CEREMONY

ISTANBUL&TURKEY TRAVEL

TIPS FOR TOURISTS 2022

ISTANBUL TRANSPORTATION

ISTANBUL 360 PANOROMIC

LIVE TURKISH TV AND MEDIA

NEWS FROM COLUMBUS,OHIO

NOSTALJIK TAACO.org

LEGAL NOTICE

CONTACT US/İLETIŞİM

ATATURK ↓

ATATURK ALBUMU

A VISIT TO ANITKABIR 2015

1953 DE ANIT KABIR

BANDIRMA ILE SAMSUNA

ATATURK'E MECLISTE KOMPLO

ATATURK'UN BINMEDIGI UCAK

ATATURK TBMM KONUSMASI

101 YILLIK BIR GAZETE

ATATURKUN EVI VE MEKTEBI

10 KASIM 1938

ATATURK'U ANLAMAK

STATUE OF ATATUTURK IN DC

ATATURK'UN IKI PORTRESI

SARAYBURNU ATA HEYKELI

ATATURK'UN KOLIBASI

ATATURK VE CINAR AGACI

ATATURK VE DIN

ATATURK'UN AKARETLER EVI

ATATURK MUZE KOSKU

ISTANBUL SUR-ICI ↓

YEDI KULE ZINDANLARI

KAYBOLAN KIR TEPEBAG

SEHZADEBASI DIREKLERARASI

LALELI BABA

MIHRIMAH CAMILERI

CEVIZAGACI- GOTLAR SUTUNU

TEKFUR SARAYI

ISTANBULUN ALTI 1,2

ISTANBULUN ALTI 3,4

HALICTE BIR VAPUR GEZISI

SADRAZAM KOCAMUSTAFA PASA

SUMBUL EFENDI

MILION TASI

BALIK UZERINE LAKIRDI

BOSTANCIDAKI BEYAZ KOSK

GOKSU DERESI

SAHIL YOLUNDA SABAH

BIR TEPE, BIR KALE

CARPISAN KAYALAR

KANDILLIDE BIR GECE

ISTANBULLU OLMAK

RAMAZANDA ESKI ISTANBUL

KOCAMUSTAFAPASADAKI KOSK

AHMET SARACBASI EFENDI

SHOW ME BIG MONEY

ISTANBUL DERETEPE ↓

HARBIYE NEZARETI

BEYAZIT KULESI

ARCADIUS'UN SUTUNU

6 MERMER 23 TILSIMLI TAS

SULEYMANIYEDE BIR GEZI

BAHARIYEDE SINEMALAR

PARGALI SARAYI VE MEZARI

ULUBATLI VE MIHRIMAHCAMII

TOPKAPI ANIT MEZARLARI

HALICTE BIR SEMT: FENER

YILDIZ KORUSU

HUNKAR'A GIDELIM

ABBAS AGA PARKI

HAYDARPASA KIRIM MEZARL.

HAYDARPASANIN OYKÜSU

DOGANCILAR PARKI

OSMANLI EFSANELERI

USKUDARLI GUZEL BALIKCI

BIZANS VE KURULUS MITLERI

BULGURLU HAMAMI

YAHYA EFENDI DERGAHI

ISTANBUL SEYYAHI ↓

AT MEYDANI

KADIRGA'DA SOKAKLAR

KIRIK MINARE

EVLIYA CELEBI RUYASI

SEPETCILER KASRI

GALATADA GEZINTILER

KARAKOYDE YIKILAN CAMI

BIR SAMATYA GEZISI

FLORYA DENIZ KOSKU

SULTAN SELIM CAMII

5.TEPEDEN HALICE

PERA PALASIN GIZEMLERI

PERA PASTANELERI

MACKA SIRTLARI

MARMARAY VE TAKSIM

BEZMI ALEM VALIDE SULTAN

MECIDIYEKOY LIKOR FABRIK

ABDULHAMITIN YILDIZ CAMII

IHLAMUR KASIRLARI

KUCUKYALI VE SATYROS

KUZGUNCUK

KAVAK SARAYI VE SELIMIYE

SANCAKLAR CAMII

↓STANBUL EVVELZAMAN

EKATERINA AYAZMASI

YAVUZ ERSINAN CAMII

KUS KONMAZ CAMII

BAHARIYE ADALARI GEZISI

RIVA:BIR DERE,BIR KALE

TARIHI YARIMADA VE SURLAR

GALATA SURLARININ IZLERI

ADALET KULESI

SARAYBURNU'NDA GEZINTILER

GALATA SURLARI IZLERI 2

YILDIZ SARAYLARI

ISTANBUL PARKLARI

SAIRLER SOFASI

AKSAMCILAR VE MEYHANELER

1960 DA ISTANBUL TIPLERI

KAPALI CARSI KAPISINDAN

UC ESKI ISTANBULITE

BIRKAC ESKI SAMATYALI

OZLENEN ESKI ISTANBULMU?

LULU'YU ARAYIS

ISTANBUL KIYI KÖŞE

CAMDAKI KIZ KONAGI

KABATAS HADIKA TASI

BARBAROS'UN TURBESI

TOPHANEDEN GALATAPORT'A

KAMONDO MERDIVENLERI

ISTANBULUN KAYIP DERELERI

MODA KOYU

ISTANBUL'UN GAZHANELERI

MIMAR MONGERI YAPITLARI

TEKFUR SARAYI 2020

BEBEK VE NAZMI

ISTANBUL EMEKCI HEYKELERI

TARLABAŞI

EDIRNEKAPIDA BRUNO TAUT

BANLIYO TREN ISTASYONLARI

ALTIYOLDAKI DOGUSEN BOGA

SOKAK SATICILARI

MIMAR VEDAT TEK YAPITLARI

PONTOKRATOR SARNICI

NUR-U OSMANIYE CAMII

THUTMOSIS DIKILITASI

AYDOS KALESI

D.BAHCE SARAY TIYATROSU

BUYUKDEREDEN BRINDISIYE

AYASTEFANOS RUS ANITI

ESKI GALATA KOPRUSU

HIKAYELI RESIMLER

O ISTANBUL

KADIKOY MANZARASI

EGE VE ANADOLU

AFRODISIAS HEYKELLERI

RODOS PAPAGANLI RESTORAN

RODOS SURLARI DUVARLARI

GÜNÜBIRLIK RODOS ADASI

CITY OF LAODICEA

APHRODISIAS

GUZEL FOÇA- BELLE PHOKAIA

KARS ANILARI

ANCIENT CITY OF ANI,KARS

ARDAHAN SEYTAN KALESI

KARS'DAKI DEDEMI ARIYORUM

KARS'DA MUTLU SON

KOS ADASI ANILARI

KARAGOZ HACIVAT MUZESI

BEN SERVISCIYIM ABI

ASOSDA BIR GUN

ANTIPHELLUS BALIKCISI

TWILIGHT ZONE

TARIHTEN KAPAKLAR ↓

INONU HARPOKULUNDA ,1942

1987 HALK OYLAMASI

CHICAGO DA II. ABDULHAMIT

HEYBELIADA DENIZ LISESI

INONU DENIZ LISESINDE1934

ANLATILMAYAN ISMET INONU

VEKILLER VE RESMIGECITLER

BU ANZACLAR NEREDE?

ISTANBUL ARKEOLOJI MUZESI

HARBIYE ASKERI MUZESI

CANAKKALE, TRUVA

BOSTANCIDA BIR NIŞAN

GOLCUK VE YAVUZ-HAVUZ

JAPONLARIN 1934 ZIYARETI

GAZOZ KAPAKLARI

ÇUKUR VE TURKIYE

HALIL EFE VE CAKIR GUSSUN

BIZANSLI VE BEYAZITLI

KADIKOY, ISKELEDE SABAH

BIR BAYRAM YAZISI

ARMONIKA CALAN KIZ

PARIS GOZLENIMLERI

METEOR CUKURU

MINIBUS SOFORU ZEYNEL

BIR EGE DILBERI

BIT PAZARINA NUR YAGDI

BIR RUYA

ADAM

DENIZ YILDIZININ OYKUSU

SOLUK MAVI NOKTA

GENC OSMAN MONOLOGU

OSMANLI TOKATI VE HIGH 5

HIZIR ILYAS

COLA TURCA

GAZOZ KAPAGI (ORIJINAL)

HARICTEN GAZEL

PORTRELER VE INSANLAR

SUPHI EFENDI KIMLIGI

MISKET MACLARI

BIR DENIZALTI ZABITI

SEMINE CELASUN GUNAY

BEYKOZ KUNDURA EMEKCISI

BÜLENT

1975 DE BIR ASK HIKAYESI

BIR KARANFILLI ADAM

1942 DE EN UZUN YOLCULUK

KINDER HEIM

KÜTAHYADA MACAR DEVRIMCI

MY MOTHER LAMIA

BIR COCUKLUK ANISI

CATHY CARR ROPORTAJI 1974

OSMANLI YUZUCULERI

JOEPA BIR AMERIKAN IKONU

MUZE EV

MUZIK VE BEN

ANNEMIN SANDIGINDAN

VATMAN ALI BEY

YESIL KAPI

MAHMEDET HOCA

29 TESRIN

SEREF STADI

ESKI SEREF STADI

BJK SOHRETLER KOFTECISI

SUKRU GULESIN- NAZIK DEV

MUSTAFA KIZILTAN BESIKTAS

KARAKARTAL MEHMET GALIN

SAMPIYONLUK YILDIZLARI

SON BABA RECEP ADANIR

KEDI KALECI VAROL URKMEZ

PANTER KALECI NECMI MUTLU

BJK'NIN ILK YABANCILARI

SEREF-HAKKI-SEBA

BESIKTAS'S USA TOURS

GELINCİK TARLALARI

TAKSM KIŞLASI CIRCA 1925

HELE HELE SERGEN KAPTAN

BABA BOSQUE

SANTRASI YAPILMAYAN GOL

YUSUF ILE SANLI

SENOL BIROL

KUCUK AHMET

GUVEN ONUT

DEMIROREN'E ACIK MEKTUP

KONAK KADIN FUTBOL TAKIMI

PASKAL VE BJK FORMASI

SARI LACIVERT

BERLIN PANTERI

TEMİZ FUTBOL

CARSI

BIR YASAM TARZI

KARANFILLI ADAM

ESKI BIR MILLI MAC

DR. VEDII TOSUNCUK

ELLI YIL SONRA PRATER'DE

VALA SOMALIDAN BJK TARIHI

1964 ALI SAMI YEN ACILISI

SEREF STADI-CIRAGANSARAYI

KAYA VE NAZMI KAPTANLAR

BJK INÖNÜ/VODOFONE PARK

GOING TO THE GAME

VODAFONE PARK HONOR TOUR

CHAMPIONS VIDEO 2017

BESIKTAS STADIUM & FANS

A VISIT TO INONU, 2011

BIR SAMPIYONLUGUN ANALIZI

VODAFONE ARENA OPENING

CHAMPION BESIKTAS

WITH BJK PLAYERS OF 2011

BESIKTAS 10 CLAIMS 2 FAME

BJK NEVZATDEMIR FACILITY

SAMPIYONLUKLAR MIMARI

TRIBUTE TO KOBE BRYANT

Q7,GUTI&IVERSON

INSIDE FENER STADIUM

CARTE POSTALE NOSTALGIA

KARTPOSTAL TURKIYE32-1944

MY MOTHERS ISTANBUL YEARS

HAGIA SOPHIA

MY FATHER'S BERLIN 1937

GERMAN WEHRMACHT 1937

POSTCARDS USA 1944

CARTOLINA POSTALE ITALIA

C.POSTALE EUROPA 1937-946

POST-CARD EGYPT 1942

POSTCARD, MIDDLE EAST

PETERHOF, ST.PETERSBURG

1CE UPON A TIME ISTANBUL

DIYARBAKIR 1955

SOUTH EASTERN TURKEY 1955

ANKARA&ISTANBUL 1956

PARIS 1956

JUKE BOX NOSTALGIA ↓

1957-1960 POP

1960-1970 POP

1970-1980 POP

1980-1990 POP

SYLVIE VARTAN IN ISTANBUL

RANDOM NOSTALGIA

ED SHEARAN&DUA LIPA

NORAH JONES& NATASHA ST.P

NOSTALGIC TRIOS

LACASA DE PAPEL

YURTTAN SESLER

TURKISH MUSIC PORTAL

MUNIR NURETTIN SELCUK

ZEKI MUREN

YILMAZ MORGÜL

SELDA BAGCAN

RUHI SU

ASIK MAHSUNI

ZULFU LIVANELI

NESET ERTAS USTA

TARKAN

ISTANBUL ERMENI MUZIGI

SECULAR BYZANTINE MUSIC

SARO SECIKYAN

EYPIO CUKUR RAP

FATHER OF ANADOLU POP

TURKISH FOLK BY P. DWEYER

PLAY FOR THE NATURE

YOLA CIKTIM MARDINE

VARDAR OVASI

ANNEM ↓

DOGUM GUNU,ANNELER GUNU

ANNEMIZ LAMIA

LAMIA HAMINNE AND TAYLOR

HALAM LAMIA

"EVIM/HOME"

NOSTALJI TRENI

LIFE OF MY FATHER

REUNITED/ONLAR KAVUSTULAR

SON CINAR BULENTSARACOGLU

FAMILY BLOG ↓

ESRA'S WEDDING ALBUMS

BRIDE'S DAD'S SPEECH

ESRA'S BRIDAL SHOWERS

ESRA'S BABY SHOWER

ESRA GRADUATION,ENGAGEMEN

OZMERAL PATERNAL F.TREE

OZMERAL MATERNAL F. TREE

LAMIA&HAMZA VIDEO 1999

DURUPINAR PATERNAL F.TREE

DURUPINAR MATERNAL F.TREE

BABY MADISON FABLE

BABY TAYLOR FABLE

ASHTON AYDIN FABLE

TAYLOR BABY&TODDLER YEARS

WEILS' WEDDING AND HOUSE

ASLI'S SHOWERS 2008-2009

FAMILY HOLIDAY PICTURES

CAPS IN ENGLISH

LONGEST JOURNEY IN 1942

FLYING BOAT DORNIER DOX

MARBLE MATCHES

ROME SUMMER OF 1956

MYSTERY MAN OF ST PETERS

EMAILS FROM JAN CLAIRE

KINDERHEIM HILDEN 1955

LATE NOVEMBER

A DAY IN BODRUM

3 DAYS IN CAPPADOCIA

A DAY IN ASIAN ISTANBUL

14 DAYS IN TURKIYE

A DAY IN TURGUTREIS

2014 BERLIN LETTERS

1937 BERLIN LETTERS

GOODBYE MY HOUSE

OUR OLYMPIAN IN OUR HEART

ZULAL THE BACKSTROKER

LORI MY ASSISTANT

MY TRIP ON THE MEGABUS

LYCIAN CITIES OF TURKEY

ATATURK-ROOSEVELT LETTERS

SULTAN SULEIMAN

TRANSFORMING OF SS SOLACE

TURKEY&THANKSGIVING

EINSTEIN'S PLEA TO TURKEY

TURKISH HELP TO IRISH

PRESIDENT OBAMA'S TRIP

USA MILITARY IN TURKEY

FLAG RAISING CEREMONY

RENAISSANCE MAN

"NOAH'S ARK" OR IS IT ?

STORY OF SANTA CLAUS

STORY TELLER OF ANATOLIA

TURKISH COFFEE

DOWN CAFE

ECEVIT IN NEWYORK 2002

SUKI, OUR CAT

HERR WAMLEK

ISTANBUL STORIES

SARAC AHMETEFENDI MANSION

BOMONTI BEER FACTORY

EVANGELISTRIA GREEKCHURCH

A WALK: BALAT FENER AREA

A WALK IN YELDEGIRMENI

CRIMEAN MEMORIAL CHURCH

SHOPPING IN GRAND BAZAAR

GIRL PLAYING HARMONICA

NURPERI

RAIMONDO D'ARONCO

HAMAM(OLD TURKISH BATH)

IN SEARCH OF LULU

ZEYREK MOSQUE& MONASTERY

COLUMN OF THE MARCIANUS

TRUE CROSS IN ISTANBUL ?

ISTANBUL MYTHS IN ENGLISH

LEGEND OF LEANDER'S TOWER

77 NAMES OF ISTANBUL

7HILLS 700MOSQUES ISTANB.

7 Churches of Anatolia

PANAROMIC TOURS/SANAL TUR

ISTANBUL WANDERER

ISTANBUL ABOVE AND BELOW

SUNKEN ISLAND OF VORDONIS

CHAINS UNDER MARMARA SEA

TUNELTHE SUBWAY

BASILICA CISTERN&MEDUSA

LEGENDS OF MAIDEN TOWER

CONSTANTINE COLUMN

HAMAM THE TURKISH BATH

HIPPODROME THE HORSEARENA

CHURCH OF SERGIUS&BACCHUS

COLUMN OF MARCIAN

ZEYREK PONTACRATORCHURCH

A VISIT TO SAMATYA

A GOLDEN HORN BOAT TRIP

CLASHING ROCKS OF KYNEA

RHEBAS RIVER/FORT RIVA

PERA PALACE HOTEL MYSTERY

ISTANBUL PHOTOS

ISTANBUL FOUR SEASONS

PANAROMIC BOSPORUS

BYZANCE SCEENS A HELBERT

ISTANBUL VIDEOS

GOZTEPE PARKI

HEYBELIADA

ADALAR/PRINCE ISLANDS

ISTANBUL PICTURES

BEYOGLU PICS

ISTANBUL GATES&DOORS

ISTANBUL TOP TEN MUST SEE

ISTANBUL FERRY LANDINGS

ISTANBUL BAZAARS

ARA GULER'S ISTANBUL

CARSI THE MARKET

BOSPHORUS, ISTANBUL

A GOLDENHORN FERRY TRIP

TURKIYE PHOTOS ↓

LAODICEA-DENIZLI

ARA GULER'S APHRODISIAS

BEYPAZARI HOUSES

YEDI GÖLLER

ANKARA'da GEZINTILER

AYVALIK- CUNDA

KONYA

UMURBEY BAYAR ANIT MEZAR

BURSA

BURSA KULLIYE VE TURBELER

BODRUM

CAPPADOCIA

URFA

KAS,KALKAN,DEMRE

ALANYA

DALYAN VIDEO

DALYAN, GOCEK, FETHIYE

ANKARA

TWIN BEAUTIES/IKIZGUZELLE

PHOTOS USA ↓

PHILADELPHIA

BOSTON

CHICAGO

CHICAGO LAKE FRONT

LAKE MEAD,NEVADA

LAS VEGAS

INDIANAPOLIS

SANFRANSISCO AND MONTERY

SAN ANTONIO, TEXAS

San Diego

NEW ORLEANS

NEW YORK

PENNSTATE

WALKING THE TRAIL

FLAG RAISING IN COLUMBUS

WORLD PHOTOS

PARIS

LONDON 1967

ITALIA

DUSSELDORF 1956

SAREJEVO

ATATURK'S BIRTHPLACEHOUSE

KAVALA, GREECE

ISLAND OF RHODES

A GLIMPSE OF IRAN

INDIA/NEPAL

CARIBBEAN ISLANDS

PRESIDENTS & KINGS TOMBS

DARFUR/SUDAN

YOU TUBE

I-FOOD

BAKI USTA'S DENIZLI KEBAB

ISTANBULLITE'S FOOD

STREET FOOD

NOSTALGIC SICILY'S PIZZA

GOLDEN CORRAL COLUMBUS

CAFE ISTANBUL

ANNE'S COOK BOOK

I-BLOG

TURKS AT UNION CEMETERY

SBF YEARS 1965-1969

WINTER IN ISTANBUL

DUVAR YAZILARI

POSITIVE THOUGHT OFTHEDAY

MY CINEMA

ART WORK

Translate
Bookmark and Share
 
GALATA SURLARININ İZLERİ
 

“İstanbul Surları” denince aklımıza öncelikle tarihi yarımadada’ki surlar gelir. Sarayburnun’da Sirkeci tren istasyonundan başlayıp batıya doğru sahil yolu  boyunca ilerleyerek, Cankurtarandan Ahırkapı fenerine kadar uzanan, sonra karadan kuzeye doğru geçip, Haliç’in ağzından Gülhane Parkına kadar ilerleyen ve Topkapı Sarayını çevreleyen Konstantin Surları ya da Sur-i Sultani bu surların ilk bölümüdür. Buradan Marmara denizi ve tren yolu boyunca Yedikule’ye kadar Deniz Surları uzanır. Sonra, karadan gelecek düşman istilalarından şehri korumak amacıyla Bizans Imparatoru  II.Theodosius tarafından  yaptırılan, Yedikule’den başlayan Kara Surları ve nihayet  Ayvansaray’da biten Kara Surlarını Balat’da  Petrion kapısına kadar uzatarak Haliç’e indiren Heraclius surları. Son olarak da Balat’dan başlayan ve Haliç’in güney sahili boyunca Eminönün’deki eski Yalı Köşküne kadar uzanan Haliç surları da bu çemberin son halkasını oluşturur. İstanbul surları adını verdiğimiz bu surların kalıntıları  Haliç bölgesi hariç aralarındaki kesintilere,  yüzyıllar boyunca süren çarpık yapılanmalara rağmen hala yer yer ayaktadır ve yanından geçenlere eski devirleri hiç değilse hayal etme olanağını sağlar. Ama “Karşı Yaka” anlamına gelen Haliç’in Kuzey sahilindeki Pera’daki Galata  surlarından günümüze o kadar az kalıntı kalmıştır ki çoğu kişi burada eskiden surların olduğunu bile bilmez



 
                Galata Kara Surları, Pera. 3 D Canlandırma : PATTU / Hayal-et Yapılar sergisi

 

GALATA SURLARI

Galata Surları Kasımpaşa’dan Tophane’ye kadar, Azapkapı, Şişhane ve Karaköy semtlerini içine alan Bizans kolonileri tarafından yapılmış  surlardı. Kara tarafında Pera’dan gelecek düşman hücumlarını önlemek için yapılan surların kalınlığı 2 metre olup önlerinde 15 metrelik su hendekleri bulunuyordu. Galata Kulesini kara surlarının tam orta noktasında içine alan bu surlar  Azapkapı ve Tophane civarında  Pera tepelerinden  aşağıya doğru iniyor ve Haliç ve Boğaz  kıyılarInda bir set yaparak Galata bölgesine denizden gelecek tehlikeleri önlüyordu.Surların denizle birleştiği yerler pazar yeri ve çarşı alanı olarak işlev görüyordu. 1267 yılında Cenevizlerin Bizanslılardan yerleşme izni almalarından sonra bu surlar  kısmen yıkılmış ve kalanlarını da  bir Bizans garnizonu korumaya başlamıştı. 1296  yılında Venediklilerin Ceneviz kolonisine denizden hücum etmesinden sonra surlar gizli gizli yeniden yapılmaya ve onarılmaya başlandı. Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u fetih ettikten sonra Ceneviz kolonisi ile bir anlaşma imzalamış ve Cenevizliler  toprak üzerinde hakları olmadıklarını kabul ettikleri için onların yerleşim ve ticari  ayrıcalıklarını korumalarına izin vermiştir. En büyük burcu bugün Karaköy’de  Yeraltı Caminin olduğu yerdeki Zindan Kulesi ve günümüze kadar sapasağlam gelen Galata Kulesi olan surlarının  hepsi zamanla  yoğun yerleşim nedeniyle yok olmuştur.


 
GALATA CENEVİZ KOLONİSİ KROKISİ: Alper Kurbak/WOW TURKEY.
OOO Kapı belirlemeleri İstanbullite.com

 

17. Yüzyılda Evliya Çelebi surların  dış duvarlarında 12 kapı ve 24 kule olduğunu ve sur içindeki iç duvarların da altı kapısı olduğunu söyler ve bunları şöyle sıralar.


DIŞ DUVAR KAPILARI


Meyyit Kapısı (Kasımpaşa tersanesi yönünde)

Azap Kapısı ve Kürkçü Kapısı (Güney’e bakan Haliç yönünde)

Yağ Kapanı (Kıyı şeridinde)

Balık Pazarı Kapısı,

Karaköy Kapısı

Kurşunlu Mahzen(Rumların ayazması, Aya Nikola , bugünkü Yeraltı Camii)

Kireç Kapısı ve Timur Kapısı(Fındıklı, Tophane deniz kıyıları)

Tophane Kapısı(Kara tarafında)

Küçük Kule ve Büyük Kule Kapıları((Pera yönünde kara kapıları)


İÇ DUVAR KAPILARI


Küçük Karaköy Kapısı

Mihail Kapısı

Meydancık  kapısı

Kilise Kapısı

İç Azap Kapısı

   Sadık Kapısı

 
1314 yapimi Ceneviz binasi/S.Erarslan

1864 yılında  Belediyenin kentleşme projesini yürüten  6. Daire’de mühendis olarak görev yapan  Marie de Launay Ceneviz Surlarının çevrelediği Galata’nın bir krokisini  yapmış ve o tarihte “Harip Kapı” ve “Yanık Kapı” adlı iki iç kapının hala ayakta olduğunu yazmıştır. Osmanlılar zamanında Galata surları içindeki müslüman ve gayri müslim vatandaşların  yaşadığı beş ayrı mahalle varmış. Surların içindeki bu iç duvarlar ve kapılar  bir yerde bu mahalleleri birbirinden ayıran sınırlar olarak da görev yaparmış. Bizim tahminimiz e göre Launay’in  söz konusu ettiği Harip Kapı ve günümüze kadar gelen Yanık Kapı Evliya Çelebinin bahsettiği Mihail ve Kilise kapıları olabilir. Muhtemelen bu kapılar sıkça çıkan yangınlar dolayısı ile harap olmuş ve halk arasında Harip* ve Yanık kapılar olarak anılmaya başlanmıştır. Marie de Launay yazılarında Galata bölgesinde sokakların çok dolambaçlı ve dar olduğunu ve bu durumun ulaşımı engellediği gibi sıkça çıkan yangınlarda büyük tehlike arz ettiğini söylemiştir. 1857 yılında kurulan Şehremini 6. Dairesi yolların genişletilmesi ve yerleşim yerlerine ve limana kolayca ulaşılabilmesi için açılacak caddeler dolayısı ile surların yıkılmasına karar vermiştir. Surlar yıkılmış, hendekler doldurulmuş ve Cenevizlerden kalma Voyvoda binalarından ve sur burçlarından  alınan tarihi armalı taş levhalar saklanmak üzere müzelere kaldırılmıştır. Bugün o tarihte gerçekleşen yıkımdan kurtulmuş 1314 yılında yapıldığı söylenen birtek Ceneviz binası hala ayata kalmayı başarmıştır.

*Evliya Çelebi nin Harip diye bahsettiği kapı bazı yerlerde Harup olarak geçiyor, ama bu keçiboynuzu anlamıma gelen Harrup ile karıştırılmamalı.


Kartpostal Max Fruchtermann

O yılların Galata’sını en güzel anlatan kişilerden biri şüphesiz İtalyan yazar ve seyyah Edmondo De Amicis dir. De Amicis  1864 yılında yayımladığı İstanbul adlı seyahatnamesinde Galata’dan uzun uzadıya bahseder. İki tarafı meyhaneler, tatlıcılar, berber ve kasap dükkanları, Rum ve Ermeni kahveleri ile dolu daracık sokaklarda hamallar, sütçüler, sucular, şerbetçiler, gazete satan çocuklar, eşekler, atlı tramvaylar bütün gün geçip dururlar. İstanbulun bütün ticareti, bankacılığı, tefeciliği,  borsası, gümrük işlemleri bu bölgede de yapılır. Manastırlar, kiliseler, yazıhaneler, hastaneler mağazaların hepsi buradadır. Tepebaşı  yamaçlarından aşağıya doğru Şişhane’den  Kuledibi’ne kadar Küçük Mezarlık denilen Müslüman mezarlıkları yer alır. Servi ağaçları ile kaplı bu mezarlıklarda çoğu devrilmiş, üstlerindeki kavuk kısımları yer yer kopmuş mezar taşları gelişi güzel sağa sola  serpilmişlerdir. Bu mezar taşları arasında çocuklar oynar, kimi adamlar yere çömelmiş çubuk içerler, tek tük feraceli kadınlar yollarda görülür, inekler otlar, kumrular servi ağaçlarında pinekler. Kuledibinden yukarıya doğru çıkıldıkça feslerin yerini silindir şapkalar, Türkçe konuşmaların  yerini Fransızca, İtalyanca ve Ceneviz lisanları alır. Geniş Pera caddesi ile birlikte de Londra ve Paris’de ki gibi tipi taş binalar, görkemli mağazalar, tiyatrolar, sefarethaneler yan yana sıralanır. İleride,  Taksimde de Büyük mezarlık  denilen gayri müslimlerin mezarlığı vardır.

Galata surlarının çevrelediği alanı bir kelebeğe benzetirsek, kelebeğin baş kısmında Galata Kulesi yer alır. Galata Kulesi ilk olarak 528 yılında Bizans İmparatoru Anastasius tarafından bir fener kulesi olarak yapılır.1204 yılında IV. Haçlı seferleri sırasında büyük hasar gören kule 1348   yılında Cenevizliler tarafından yeni baştan inşa edilir ve kuleye  İsa Kulesi adı verilir. Cenevizliler zamanında bir gözetleme kulesi olarak kullanılan kule, Osmanlılar zamanında yangın kulesi, zindan ve rasathane olarak da görev yapmıştır. Kule hemen her yüzyılda çıkan yangınlardan sonra büyük bir tamir geçirmiş devrilen külahı defalarca yenilenmiştir. Bu yenilemelerin başlıcası Sultan II Mahmut ve III Selim zamanında yapılmıştır.

Benim 1960 lı yılların başında orta okul ve lise yıllarım Kuledibinde’ki Avusturya Lisesinde leyli öğrenci olarak geçmiştir. Yedi yıl boyunca Galata’nın Cenevizlere kadar uzanan o gizemli havasını teneffüs etmiş, Arnavut kaldırımlı sokaklarını hafta‘da bir de olsa  aşındırmış ve defalarca Galata kulesine tırmanmışımdır. Tırmandım diyorum, zira o yıllar kule de asansör yoktu. Kapıdaki bekçiye 50 kuruş verir ve merdivenlerden yukarıya çıkmaya başlardınız. Bu merdivenler yukarı çıktıkça daralır, iki büklüm zor yürüdüğünüz dehlizlere dönüşürdü.Belki on beş dakika süren bu tırmanış nefes nefese bittiğinde gördüğünüz manzara karşısında yorgunluğunuzu unutur hayran hayran şehri seyrederdiniz. Artık İstanbul kanatlarınız altındadır ve siz karşınızda Üsküdar’ın Salacak kıyılarını, Kız Kulesini, Haydarpaşa vapur iskelesini ve adaları görürdünüz. Sonra‘dan Evliya Çelebinin yazılarından öğrendiğimize göre de  Hazerfan Ahmet Çelebi, Okmeydanı'nda rüzgarları kollayıp uçuş talimleri yaptıktan sonra, tahtadan yaptırdığı kartal kanatlarını sırtına takarak 1638 yılında bu bizim İstanbulu seyrettiğimiz Galata Kulesi'nin  tepesinden Üsküdar Doğancılar'a uçmuştur.


Gene o yıllarda kuleden Marmara denizine bakarken başınızı sağa doğru çevirdiniz mi, biraz aşağınızda eski Galata köprüsünde insanlar ve araçlar devamlı bir hareketlilik halindedir. Marmaranın mavi sularında şehir hatları vapurları, araba vapurları, yolcu motorları, takalar, Eminönün’den Karaköy’e dolmuş yapan sandallar, köprü üstünde tramvaylar, at arabaları, siyah Amerikan otomobilleri... Galata Köprüsünün Eminönü tarafında Yeni Caminin hemen solunda bir yeşillikler kümesi içinde Topkapı sarayının kubbeleri ve kulesi ve bakır kırmızı rengi ile iki bin yıllık muhteşem Ayasofya, sağa doğru devam edince, gökyüzünün mavilikleri içinde altı adet kurşun kalem minareli Sultan Ahmet Camii, Beyazıt Kulesi ve Sinanın muhteşem eseri Süleymaniye. Sonra Haliç’e doğru Yavuz Sultan Selim ve Mihrimah Sultan camileri, bir orta çağ şatosunu andıran Kırmızı Mektep, Eyüp’ün Pier Loti sırtları ve beyaz kar taneleri gibi öbek öbek mezarlıklar. Zaten Galata’dan bakmazsan İstanbulu görmüş sayılmazsın.

St PIER&PAUL KILISESI ARKASINDAKI BURC
St.PIER(PETER)PAUL KILISE KAPISI
BEREKZADE CAMII AVLU KAPISI
     Fotoğraflar Selçuk Erarslan

Sankt Georg Avusturya Lisesi ve Kilise circa 1882-1900

Galata Kulesinin bulunduğu küçük meydan 1960 lar da şimdikine göre çok daha bakımsız bir durumda idi. Kule meydanına çıkan yolun başı at arabalarının mola verdiği, karpuz sergilerinin bulunduğu, şam tatlısı satan seyyar satıcıların, siyah torbalı tombalıcıların, tezgah açmış geleni geçeni kandırıp parasını alan üç kağıtçıların, ellerinde kundakla gezen dilenci kadınların sanatlarını icra ettikleri bir yerdi. Biz öğrenciler bu meydandan hızla  yüksek kaldırıma doğru yürür ve bizim için çok daha cazip olan Beyoğluna çıkardık. Ne bilirdik ki hemen yanımızda,  bizim okul ile Galata kulesi sokağındaki St. Peter ve Paul Kilisesi arasındaki eski taş binaların arasında Cenevizlilerden kalma surların burçlarından biri dimdik ayakta olsun. Bundan beş altı yıl önce yıktırılan eski binaların arasında tepesi kopmuş bu burç dimdik ortaya çıktı. Belki de yüzyıllardan beri burası  evsizlerin yurdu olarak işlev görüyordu. Halen etrafı kapalı olan ve hala berduşların yaşadığı bir alan intibasını veren bu kule büyük olasılıkla Yanık Kapı ile Kuledibi kapılarını birleştiren iç surlar arasındaki kalıyordu.


O günler gene bilmediğimiz bir şey de şimdi yerinden Galata Kulesi meydanına  taşınan Bereketzade çeşmesinin bulunduğu, karpuzcuların sergi kurduğu alanın altında eski bir mescidin kalıntılarının olduğu idi. Fatih İstanbulu aldıktan sonra Galata Kulesinin hemen yanına küçük bir mescit yaptırır. Kulenin komutanlığına getirdiği Hacı Ali Berekzade’yi de mescidin müezzinliği  ile görevlendirir. Osmanlı zamanında çeşitli defalar yenilenen mescit uzun yıllar kullanılmadığından 1948 yılında yıktırılır. 2006 yılında aslına uygun olarak yeniden yaptırılan mescidin  bir özelliği minaresinden Galata kulesine gizli bir dehlizin bulunduğu ve ancak bir kişinin geçebileceği bu dehlizin Karaköy meydanına kadar indiğidir. Bu dehliz hala var mıdır, yoksa 1958 yılında  Karaköy meydanın genişletilme çalışmaları sırasında yıkılan Tahtalı Cami gibi ortadan kalkmış mıdır ?,. bilemeyiz. Bütün bildiğimiz yüzyıllardan beri Galata’nın ve Galata surlarının savaşlar, yağmalar, yangınlar ve yol yapımları dolayısı ile tahrip edildiği ve bize geçmişten çok az izler kaldığıdır.  

AZAPKAPI METRO KOPRUSU ALTINDA SUR KALINTILARI/Istanbullite

1857 yılında Belediye bünyesinde kurulan 6, Dairenin amacı yüzyıllardır Ceneviz voyvodalarının elinde olan hizmetleri onlardan alıp geliştirmekti. Çöpler toplanacak, sokaklar genişletilip ulaşım rahatlatılacak, yangınlar önlenecekti. Gelen yıllarda Voyvoda caddesi büyütüldü Bankalar caddesine dönüştürüldü, Sahil Caddesi açıldı, Yüksek Kaldırım merdivenlerden caddeye çevrildi, Karaköy’den Pera’ya tünel açıldı, çıkan topraklar Tepebaşına yığıldı,  mezarlıkların üzerine binalar yapıldı, tersaneler büyütüldü. 1960 lara gelirken Otomobil  trafiğinin yoğunlaşması ile  ile de Şişhane den Tophane’ye toprağın altı üstüne getirildi. Her defasında da İstanbulun her yerinde olduğu gibi Galata da tarihi eserler ve surlardan arta kalanlar zarar gördü.  Bugün artık özel araçların caddelere sığmadığı, toplu taşımanın yer altına metrolara indiği bir devir yaşıyoruz. Galata’da Azapkapı da olduğu gibi bu kazılardan nasibini alıyor. Haliç’e inen sur ve kapı kalıntıları da o sevimsiz metro köprüsünün ayakları altında kaldılar.

Bizi sevindiren gelişmeler de var. Artık gençler, sivil toplum örgütleri ve çoğu bizim gibi düşünen yaşını almış insanlar daha bilinçli,  daha katılımcı , seslerini daha yüksek çıkarıyorlar ve eskisine oranla bize kalan tarihi mirasın yok olmasına karşı duruyorlar. Bugün Galata bir yeniden yapılanma, yenilenirken eskiye dönme süreci yaşıyor. Galata kulesinin etrafındaki sokaklar cafeler, restoranlar, pastaneler resim sergileri, sanat atölyeleri ile yoğunlaşıyor. Yedi yüzyıldır Galata’yı simgeleyen kulenin etrafındaki meydan belki de Cenevizliler zamanından beri ilk defa olarak kentlilerin ve turistlerin ilgi odağı olan bir meydan, bir Piazza görünümünü kazandı.. Müzisyenler, pandomim yapanlar, portre ressamları, el sanatlarını sergileyenler, ellerinde top ve lobutlarla gösteri yapan palyaçolar; kısacası kentlilerin buluştuğu, eğlendiği tarihi bir alan. İnsan ister istemez bu güzel kulenin etrafında surlar da olsaydı acaba nasıl olurdu diye hayal ediyor

Cem Özmeral

23 Nisan 2014

   Dublin, Ohio

 

Benim bu hayalimi   aslında  hem de en güzel şekilde gerçekleştirmiş olan tasarımcıların  varlığından yeni haberim oldu.  PATTU / Hayal-et Yapılar sergisinin  çok başarılı tasarımcılarına Galata 3D grafiklerini bu yazımda yayımlamama izin verdikleri için teşekkür ediyorum. Yazıdaki ilk ve son çalışmalar onlara ait.


Image: 
                Galata Kara Surları, Pera. 3 D Canlandırma : PATTU / Hayal-et Yapılar sergisi

KAYNAKÇA

Seyahatnameden Secmeler, Evliya Celebi, Lacivert Yayincilik 2007

Özlediğim İstanbul, Cem Özmeral, Eskişehir, Anadolu Universitesi  2002.

Istanbul, Edmondo Do Amicis, Türk Tarih Kurumu 1993

Galata ve Pera, Nur Akın,Literatür Yayıcılık 2002

http://www.hayal-et.org/i.php/site/building/galata_surlar

http://kamilpark.blogspot.com/2012/02/istanbul-gezileri-11-karakoyden.html

Galata Ceneviz Kolonisi Krokisiİ: Alper Kurbak/Wow Turkey



 
BACK TO TOP/EN BASA
NEXT/BIR SONRAKI
BACK HOME/ANA SAYFA

                                                                                        

                                                                                                       Page copy protected against web site content infringement by Copyscape  

                           
                                                                                              ©2022.All rights reserved        

Website powered by Network Solutions®