1987 Halk Oylamasn Mavi : Siyasi Yasakların kalkmasına Evet. Kırmızı : Siyasi yasakların kalkmasına Hayır|.
Yakın tarihimiz de 1961 ve 1982 yıllarında darbeler sonrası referanduma gidilmiş ve iki kez Anayasa değişimi halk oyuna sunulmuştu. Her iki referandum da da sandıktan “Evet” çıkmıştı. 12 Eylül 1980 darbesi ile CHP, AP, MHP, MSP kapatılmış ve bu partilerin liderleri Bülent Ecevit, Süleyman Demirel, Alparslan Türkeş ve Necmettin Erbakan’ın siyaset yapması yasaklanmıştı. Bu partilerin devamı olan SHP, DYP, MÇP ve RP siyasi yasaklarım kaldırılması için mecliste teşebbüse geçmişler fakat ANAP’ın başkanı ve dönemin Başbakanı Turgut Özal’ın muhalefeti dolayısı ile kanunu meclisten geçirememişlerdi. Sonunda 1987 yılını Eylül ayında siyasi yasakların kaldırılmasına “Evet” ya da “Hayır” demek üzere bir kez daha halk oylamasına gidildi. Bugün den farklı olarak muhalefet “Evet”, Özal’ın iktidarı ise “Hayır” için kampanya yürütmüştü.
1987 yıllarının ilk günleri Amerika’dan Türkiye’ye tatil için geldiğimde Bağdat caddesinde her iki tarafın da bayrakları ile donatılmış cadde de propaganda yaptıklarını hatırlıyorum. Birkaç gün sonra 6 Eylül 1987 de yapılan referandum da geçerli oyların % 50.16 evet, %49,84 ise hayır çıktı. Bugün olduğu gibi özelikle kıyı kentleri ve sınırlarımızın büyük bölümü parlamenter demokrasi den yana tercihini kullanmıştı. Anadolun’un orta bölümünün büyük çoğunluğu siyasi yasakların kalkmasına hayır demişti. Referandumu kaybeden Özal vakit kaybetmeden 1987 yılının Eylül ayında seçimlere gitti. Seçim sonuçlarına göre Özal’ın partisi oyların 36.31 alarak iktidarına devam etti. Ne var ki sandalye sayısı artmasına rağmen bir önceki seçimlere oranla oyları düşmüş, Erdal İnönünün SHP si oyların %24.74 ünü Demirel’in DYP si ise 19.10 u ile muhalefetteki yerlerini almışlardı. Özal’ın Anavatan partisi bu seçimlerle birlikte düşüşe geçti. Sonrası malum 1991 seçimlerinde hem sağın hemde solun oyları yeni kurulan partilerle birlikte bölünecek, Süleyman Demirel’in YTP si l ile Erdal İnönünün SHP si koalisyon hükümeti kuracak, Özal yerini Mesut Yılmaz’a devrederek Cumhurbaşkanı seçilecekti. İleriki yıllarda MSP nin bünyenden çıkan Tayip Erdoğan AK Partinin bünyesinde sağın bütün oylarını birleştirmeyi başaracaktı. Sonrası da malum, bugünlere kadar geldik ve önümüzde yeni bir halk oylaması daha var. Bu sefer 1987 referandumunun aksine “Evet” oyu parlamenter sistemin sonu ve halkın iradesinin tek bir kişiye verilmesine vesile olacak. “Hayır” ise halkın iradesinin tek kişiye verilmesinin önüne geçilmesine ve 1923 yılında kurulan Cumhuriyetimizin, yani halkın iradesine dayanan parlamenter sistemin devamı anlamına gelecek. Sonuçların tüm milletimiz için “hayırlı” olması dileğiyle.
Aşağıda 1987 yılında Türkiye geldiğimde TRT televizyonundan video alıcısı ile çektiğim klip var.
