istanbullite.com

NOSTALGIC WRITINGS BY AN ISTANBULITE © Since 2002

HOME ↓

ABOUT US/BIZ KIMIZ ?

E.Y.V 2019 AWARD CEREMONY

ISTANBUL&TURKEY TRAVEL

TIPS FOR TOURISTS 2022

ISTANBUL TRANSPORTATION

ISTANBUL 360 PANOROMIC

LIVE TURKISH TV AND MEDIA

TURKS AT UNION CEMETERY

NEWS FROM COLUMBUS,OHIO

NOSTALJIK TAACO.org

LEGAL NOTICE

CONTACT US/İLETIŞİM

ATATURK ↓

ATATURK ALBUMU

A VISIT TO ANITKABIR 2015

1953 DE ANIT KABIR

BANDIRMA ILE SAMSUNA

ATATURK'E MECLISTE KOMPLO

ATATURK'UN BINMEDIGI UCAK

ATATURK TBMM KONUSMASI

101 YILLIK BIR GAZETE

ATATURKUN EVI VE MEKTEBI

10 KASIM 1938

ATATURK'U ANLAMAK

STATUE OF ATATUTURK IN DC

ATATURK'UN IKI PORTRESI

SARAYBURNU ATA HEYKELI

ATATURK'UN KOLIBASI

ATATURK VE CINAR AGACI

ATATURK VE DIN

ATATURK'UN AKARETLER EVI

ATATURK MUZE KOSKU

ISTANBUL SUR-ICI ↓

YEDI KULE ZINDANLARI

KAYBOLAN KIR TEPEBAG

SEHZADEBASI DIREKLERARASI

LALELI BABA

MIHRIMAH CAMILERI

CEVIZAGACI- GOTLAR SUTUNU

TEKFUR SARAYI

ISTANBULUN ALTI 1,2

ISTANBULUN ALTI 3,4

HALICTE BIR VAPUR GEZISI

SADRAZAM KOCAMUSTAFA PASA

SUMBUL EFENDI

MILION TASI

BALIK UZERINE LAKIRDI

BOSTANCIDAKI BEYAZ KOSK

GOKSU DERESI

SAHIL YOLUNDA SABAH

BIR TEPE, BIR KALE

CARPISAN KAYALAR

KANDILLIDE BIR GECE

ISTANBULLU OLMAK

RAMAZANDA ESKI ISTANBUL

KOCAMUSTAFAPASADAKI KOSK

AHMET SARACBASI EFENDI

SHOW ME BIG MONEY

ISTANBUL DERETEPE ↓

HARBIYE NEZARETI

BEYAZIT KULESI

ARCADIUS'UN SUTUNU

6 MERMER 23 TILSIMLI TAS

SULEYMANIYEDE BIR GEZI

BAHARIYEDE SINEMALAR

PARGALI SARAYI VE MEZARI

ULUBATLI VE MIHRIMAHCAMII

TOPKAPI ANIT MEZARLARI

HALICTE BIR SEMT: FENER

YILDIZ KORUSU

HUNKAR'A GIDELIM

ABBAS AGA PARKI

HAYDARPASA KIRIM MEZARL.

HAYDARPASANIN OYKÜSU

DOGANCILAR PARKI

OSMANLI EFSANELERI

USKUDARLI GUZEL BALIKCI

BIZANS VE KURULUS MITLERI

BULGURLU HAMAMI

YAHYA EFENDI DERGAHI

ISTANBUL SEYYAHI ↓

AT MEYDANI

KADIRGA'DA SOKAKLAR

KIRIK MINARE

EVLIYA CELEBI RUYASI

SEPETCILER KASRI

GALATADA GEZINTILER

KARAKOYDE YIKILAN CAMI

BIR SAMATYA GEZISI

FLORYA DENIZ KOSKU

SULTAN SELIM CAMII

5.TEPEDEN HALICE

PERA PALASIN GIZEMLERI

PERA PASTANELERI

MACKA SIRTLARI

MARMARAY VE TAKSIM

BEZMI ALEM VALIDE SULTAN

MECIDIYEKOY LIKOR FABRIK

ABDULHAMITIN YILDIZ CAMII

IHLAMUR KASIRLARI

KUCUKYALI VE SATYROS

KUZGUNCUK

KAVAK SARAYI VE SELIMIYE

SANCAKLAR CAMII

↓STANBUL EVVELZAMAN

EKATERINA AYAZMASI

YAVUZ ERSINAN CAMII

KUS KONMAZ CAMII

BAHARIYE ADALARI GEZISI

RIVA:BIR DERE,BIR KALE

TARIHI YARIMADA VE SURLAR

GALATA SURLARININ IZLERI

ADALET KULESI

SARAYBURNU'NDA GEZINTILER

GALATA SURLARI IZLERI 2

YILDIZ SARAYLARI

ISTANBUL PARKLARI

SAIRLER SOFASI

AKSAMCILAR VE MEYHANELER

1960 DA ISTANBUL TIPLERI

KAPALI CARSI KAPISINDAN

UC ESKI ISTANBULITE

BIRKAC ESKI SAMATYALI

OZLENEN ESKI ISTANBULMU?

LULU'YU ARAYIS

ISTANBUL KIYI KÖŞE

CAMDAKI KIZ KONAGI

KABATAS HADIKA TASI

BARBAROS'UN TURBESI

TOPHANEDEN GALATAPORT'A

KAMONDO MERDIVENLERI

ISTANBULUN KAYIP DERELERI

MODA KOYU

ISTANBUL'UN GAZHANELERI

MIMAR MONGERI YAPITLARI

TEKFUR SARAYI 2020

BEBEK VE NAZMI

ISTANBUL EMEKCI HEYKELERI

TARLABAŞI

EDIRNEKAPIDA BRUNO TAUT

BANLIYO TREN ISTASYONLARI

ALTIYOLDAKI DOGUSEN BOGA

SOKAK SATICILARI

MIMAR VEDAT TEK YAPITLARI

PONTOKRATOR SARNICI

NUR-U OSMANIYE CAMII

THUTMOSIS DIKILITASI

AYDOS KALESI

D.BAHCE SARAY TIYATROSU

BUYUKDEREDEN BRINDISIYE

AYASTEFANOS RUS ANITI

ESKI GALATA KOPRUSU

HIKAYELI RESIMLER

O ISTANBUL

KADIKOY MANZARASI

TEYYARE APARTMANLARI

EGE VE ANADOLU

AFRODISIAS HEYKELLERI

RODOS PAPAGANLI RESTORAN

RODOS SURLARI DUVARLARI

GÜNÜBIRLIK RODOS ADASI

CITY OF LAODICEA

APHRODISIAS

GUZEL FOÇA- BELLE PHOKAIA

KARS ANILARI

ANCIENT CITY OF ANI,KARS

ARDAHAN SEYTAN KALESI

KARS'DAKI DEDEMI ARIYORUM

KARS'DA MUTLU SON

KOS ADASI ANILARI

KARAGOZ HACIVAT MUZESI

BEN SERVISCIYIM ABI

ASOSDA BIR GUN

ANTIPHELLUS BALIKCISI

TWILIGHT ZONE

TARIHTEN KAPAKLAR

INONU HARPOKULUNDA ,1942

1987 HALK OYLAMASI

CHICAGO DA II. ABDULHAMIT

HEYBELIADA DENIZ LISESI

INONU DENIZ LISESINDE1934

ANLATILMAYAN ISMET INONU

VEKILLER VE RESMIGECITLER

BU ANZACLAR NEREDE?

ISTANBUL ARKEOLOJI MUZESI

HARBIYE ASKERI MUZESI

CANAKKALE, TRUVA

BOSTANCIDA BIR NIŞAN

GOLCUK VE YAVUZ-HAVUZ

JAPONLARIN 1934 ZIYARETI

GAZOZ KAPAKLARI

ÇUKUR VE TURKIYE

HALIL EFE VE CAKIR GUSSUN

BIZANSLI VE BEYAZITLI

KADIKOY, ISKELEDE SABAH

BIR BAYRAM YAZISI

ARMONIKA CALAN KIZ

PARIS GOZLENIMLERI

METEOR CUKURU

MINIBUS SOFORU ZEYNEL

BIR EGE DILBERI

BIT PAZARINA NUR YAGDI

BIR RUYA

ADAM

DENIZ YILDIZININ OYKUSU

SOLUK MAVI NOKTA

GENC OSMAN MONOLOGU

OSMANLI TOKATI VE HIGH 5

HIZIR ILYAS

COLA TURCA

GAZOZ KAPAGI (ORIJINAL)

HARICTEN GAZEL

PORTRELER VE INSANLAR

SUPHI EFENDI KIMLIGI

MISKET MACLARI

BIR DENIZALTI ZABITI

SEMINE CELASUN GUNAY

BEYKOZ KUNDURA EMEKCISI

BÜLENT

1975 DE BIR ASK HIKAYESI

BIR KARANFILLI ADAM

1942 DE EN UZUN YOLCULUK

KINDER HEIM

KÜTAHYADA MACAR DEVRIMCI

MY MOTHER LAMIA

BIR COCUKLUK ANISI

CATHY CARR ROPORTAJI 1974

OSMANLI YUZUCULERI

JOEPA BIR AMERIKAN IKONU

MUZE EV

MUZIK VE BEN

ANNEMIN SANDIGINDAN

VATMAN ALI BEY

YESIL KAPI

MAHMEDET HOCA

29 TESRIN

SEREF STADI

ESKI SEREF STADI

ANDRAS KUTTIK

BJK SOHRETLER KOFTECISI

VALA SOMALI

SUKRU GULESIN- NAZIK DEV

MUSTAFA KIZILTAN BESIKTAS

KARAKARTAL MEHMET GALIN

SAMPIYONLUK YILDIZLARI

SON BABA RECEP ADANIR

KEDI KALECI VAROL URKMEZ

PANTER KALECI NECMI MUTLU

BJK'NIN ILK YABANCILARI

SEREF-HAKKI-SEBA

BESIKTAS'S USA TOURS

GELINCİK TARLALARI

TAKSM KIŞLASI CIRCA 1925

HELE HELE SERGEN KAPTAN

BABA BOSQUE

SANTRASI YAPILMAYAN GOL

YUSUF ILE SANLI

SENOL BIROL

KUCUK AHMET

GUVEN ONUT

DEMIROREN'E ACIK MEKTUP

KONAK KADIN FUTBOL TAKIMI

PASKAL VE BJK FORMASI

SARI LACIVERT

BERLIN PANTERI

TEMİZ FUTBOL

CARSI

BIR YASAM TARZI

KARANFILLI ADAM

ESKI BIR MILLI MAC

DR. VEDII TOSUNCUK

ELLI YIL SONRA PRATER'DE

VALA SOMALIDAN BJK TARIHI

1964 ALI SAMI YEN ACILISI

SEREF STADI-CIRAGANSARAYI

KAYA VE NAZMI KAPTANLAR

BJK INÖNÜ/VODOFONE PARK

GOING TO THE GAME

VODAFONE PARK HONOR TOUR

CHAMPIONS VIDEO 2017

BESIKTAS STADIUM & FANS

A VISIT TO INONU, 2011

BIR SAMPIYONLUGUN ANALIZI

VODAFONE ARENA OPENING

CHAMPION BESIKTAS

WITH BJK PLAYERS OF 2011

BESIKTAS 10 CLAIMS 2 FAME

BJK NEVZATDEMIR FACILITY

SAMPIYONLUKLAR MIMARI

TRIBUTE TO KOBE BRYANT

Q7,GUTI&IVERSON

INSIDE FENER STADIUM

CARTE POSTALE NOSTALGIA

KARTPOSTAL TURKIYE32-1944

MY MOTHERS ISTANBUL YEARS

HAGIA SOPHIA

MY FATHER'S BERLIN 1937

GERMAN WEHRMACHT 1937

POSTCARDS USA 1944

CARTOLINA POSTALE ITALIA

C.POSTALE EUROPA 1937-946

POST-CARD EGYPT 1942

POSTCARD, MIDDLE EAST

PETERHOF, ST.PETERSBURG

1CE UPON A TIME ISTANBUL

DIYARBAKIR 1955

SOUTH EASTERN TURKEY 1955

ANKARA&ISTANBUL 1956

PARIS 1956

JUKE BOX NOSTALGIA ↓

1957-1960 POP

1960-1970 POP

1970-1980 POP

1980-1990 POP

SYLVIE VARTAN IN ISTANBUL

RANDOM NOSTALGIA

ED SHEARAN&DUA LIPA

NORAH JONES& NATASHA ST.P

NOSTALGIC TRIOS

LACASA DE PAPEL

YURTTAN SESLER

TURKISH MUSIC PORTAL

MUNIR NURETTIN SELCUK

ZEKI MUREN

YILMAZ MORGÜL

SELDA BAGCAN

RUHI SU

ASIK MAHSUNI

ZULFU LIVANELI

NESET ERTAS USTA

TARKAN

ISTANBUL ERMENI MUZIGI

SECULAR BYZANTINE MUSIC

SARO SECIKYAN

EYPIO CUKUR RAP

FATHER OF ANADOLU POP

TURKISH FOLK BY P. DWEYER

PLAY FOR THE NATURE

YOLA CIKTIM MARDINE

VARDAR OVASI

ANNEM ↓

DOGUM GUNU,ANNELER GUNU

ANNEMIZ LAMIA

LAMIA HAMINNE AND TAYLOR

HALAM LAMIA

"EVIM/HOME"

NOSTALJI TRENI

LIFE OF MY FATHER

REUNITED/ONLAR KAVUSTULAR

SON CINAR BULENTSARACOGLU

FAMILY BLOG ↓

ESRA'S WEDDING ALBUMS

BRIDE'S DAD'S SPEECH

ESRA'S BRIDAL SHOWERS

ESRA'S BABY SHOWER

ESRA GRADUATION,ENGAGEMEN

OZMERAL PATERNAL F.TREE

OZMERAL MATERNAL F. TREE

LAMIA&HAMZA VIDEO 1999

DURUPINAR PATERNAL F.TREE

DURUPINAR MATERNAL F.TREE

BABY MADISON FABLE

BABY TAYLOR FABLE

ASHTON AYDIN FABLE

TAYLOR BABY&TODDLER YEARS

WEILS' WEDDING AND HOUSE

ASLI'S SHOWERS 2008-2009

FAMILY HOLIDAY PICTURES

CAPS IN ENGLISH

LONGEST JOURNEY IN 1942

FLYING BOAT DORNIER DOX

MARBLE MATCHES

ROME SUMMER OF 1956

MYSTERY MAN OF ST PETERS

EMAILS FROM JAN CLAIRE

KINDERHEIM HILDEN 1955

LATE NOVEMBER

A DAY IN BODRUM

3 DAYS IN CAPPADOCIA

A DAY IN ASIAN ISTANBUL

14 DAYS IN TURKIYE

A DAY IN TURGUTREIS

2014 BERLIN LETTERS

1937 BERLIN LETTERS

GOODBYE MY HOUSE

OUR OLYMPIAN IN OUR HEART

ZULAL THE BACKSTROKER

LORI MY ASSISTANT

MY TRIP ON THE MEGABUS

LYCIAN CITIES OF TURKEY

ATATURK-ROOSEVELT LETTERS

SULTAN SULEIMAN

TRANSFORMING OF SS SOLACE

TURKEY&THANKSGIVING

EINSTEIN'S PLEA TO TURKEY

TURKISH HELP TO IRISH

PRESIDENT OBAMA'S TRIP

USA MILITARY IN TURKEY

FLAG RAISING CEREMONY

RENAISSANCE MAN

"NOAH'S ARK" OR IS IT ?

STORY OF SANTA CLAUS

STORY TELLER OF ANATOLIA

TURKISH COFFEE

DOWN CAFE

ECEVIT IN NEWYORK 2002

SUKI, OUR CAT

HERR WAMLEK

ISTANBUL STORIES

SARAC AHMETEFENDI MANSION

BOMONTI BEER FACTORY

EVANGELISTRIA GREEKCHURCH

A WALK: BALAT FENER AREA

A WALK IN YELDEGIRMENI

CRIMEAN MEMORIAL CHURCH

SHOPPING IN GRAND BAZAAR

GIRL PLAYING HARMONICA

NURPERI

RAIMONDO D'ARONCO

HAMAM(OLD TURKISH BATH)

IN SEARCH OF LULU

ZEYREK MOSQUE& MONASTERY

COLUMN OF THE MARCIANUS

TRUE CROSS IN ISTANBUL ?

ISTANBUL MYTHS IN ENGLISH

LEGEND OF LEANDER'S TOWER

77 NAMES OF ISTANBUL

7HILLS 700MOSQUES ISTANB.

7 Churches of Anatolia

PANAROMIC TOURS/SANAL TUR

ISTANBUL WANDERER

ISTANBUL ABOVE AND BELOW

SUNKEN ISLAND OF VORDONIS

CHAINS UNDER MARMARA SEA

TUNELTHE SUBWAY

BASILICA CISTERN&MEDUSA

LEGENDS OF MAIDEN TOWER

CONSTANTINE COLUMN

HAMAM THE TURKISH BATH

HIPPODROME THE HORSEARENA

CHURCH OF SERGIUS&BACCHUS

COLUMN OF MARCIAN

ZEYREK PONTACRATORCHURCH

A VISIT TO SAMATYA

A GOLDEN HORN BOAT TRIP

CLASHING ROCKS OF KYNEA

RHEBAS RIVER/FORT RIVA

PERA PALACE HOTEL MYSTERY

ISTANBUL PHOTOS

ISTANBUL FOUR SEASONS

PANAROMIC BOSPORUS

BYZANCE SCEENS A HELBERT

ISTANBUL VIDEOS

GOZTEPE PARKI

HEYBELIADA

ADALAR/PRINCE ISLANDS

ISTANBUL PICTURES

BEYOGLU PICS

ISTANBUL GATES&DOORS

ISTANBUL TOP TEN MUST SEE

ISTANBUL FERRY LANDINGS

ISTANBUL BAZAARS

ARA GULER'S ISTANBUL

CARSI THE MARKET

BOSPHORUS, ISTANBUL

A GOLDENHORN FERRY TRIP

TURKIYE PHOTOS ↓

LAODICEA-DENIZLI

ARA GULER'S APHRODISIAS

BEYPAZARI HOUSES

YEDI GÖLLER

ANKARA'da GEZINTILER

AYVALIK- CUNDA

KONYA

UMURBEY BAYAR ANIT MEZAR

BURSA

BURSA KULLIYE VE TURBELER

BODRUM

CAPPADOCIA

URFA

KAS,KALKAN,DEMRE

ALANYA

DALYAN VIDEO

DALYAN, GOCEK, FETHIYE

ANKARA

TWIN BEAUTIES/IKIZGUZELLE

PHOTOS USA ↓

PHILADELPHIA

BOSTON

CHICAGO

CHICAGO LAKE FRONT

LAKE MEAD,NEVADA

LAS VEGAS

INDIANAPOLIS

SANFRANSISCO AND MONTERY

SAN ANTONIO, TEXAS

San Diego

NEW ORLEANS

NEW YORK

PENNSTATE

WALKING THE TRAIL

FLAG RAISING IN COLUMBUS

WORLD PHOTOS

PARIS

LONDON 1967

ITALIA

DUSSELDORF 1956

SAREJEVO

ATATURK'S BIRTHPLACEHOUSE

KAVALA, GREECE

ISLAND OF RHODES

A GLIMPSE OF IRAN

INDIA/NEPAL

CARIBBEAN ISLANDS

PRESIDENTS & KINGS TOMBS

DARFUR/SUDAN

I-FOOD

BAKI USTA'S DENIZLI KEBAB

ISTANBULLITE'S FOOD

STREET FOOD

NOSTALGIC SICILY'S PIZZA

GOLDEN CORRAL COLUMBUS

CAFE ISTANBUL

ANNE'S COOK BOOK

I-BLOG

YOU TUBE

SBF YEARS 1965-1969

WINTER IN ISTANBUL

DUVAR YAZILARI

POSITIVE THOUGHT OFTHEDAY

MY CINEMA

ART WORK

Translate
Bookmark and Share
 
 
5. TEPEDEN HALİÇ'E
 

Selçuk arkadaşımla yaptığımız bugünkü gezimize İstanbul’un beşinci tepesindeki Yavuz Sultan Selim Camiinden başladık. Vapurla Üsküdar’dan Eminönü'ne her geçişimde Kız Kulesini geçince İstanbulun tarihi  yarımadasındaki camii silüetlerini hayranlıkla seyrederim. Bazen yanımda oturan genç çiftler parmakları ile bir caminin silüetini gösterip, “bu hangi cami diye birbirlerine sorarlar”. Verdikleri cevap da genellikle yanlış olduğundan ister istemez lafa girip anlatma lüzumunu hissederim:

“Şu solda gördüğünüz Sarayburnu üstündeki tepe İstanbulun 1. tepesi, burada soldan sağa Aya Sofya ve Sultan Ahmet camilerini görüyorsunuz. Gene soldan sağa sırayla: 2. tepede Nuru Osmaniye, 3. tepede Beyazıt ve Süleymaniye camileri, 4. tepede Fatih Camii ,  5. de ise Sultan Selim Camii yükseliyor. En uzak sağda 6. tepe de ise Mihrimah Sultan camii görünüyor. 7. tepe arkada  Kocamustafapa-Cerrahpaşa bölgesi, Marmara denizi tarafında kalıyor, burada  Sümbül Efendi Camii ve Haseki Hürrem Sultan Külliyesi var”.

İskeleye yanaşırken de Eminönü meydanındaki Yeni Cami (Valide Camisi)ni ve hemen arkadaki Rüstempaşa camiini işaret eder, sözlerini balla kestiğimi varsaydığım gençlere iyi günler dileyip vapurdan inmek için yanlarından ayrılırım.

İşte bu kadar İstanbulu gezen ve anlatan ben bugüne kadar ilk beş tepedeki camilerin tümünü gördüğüm halde altıncı tepedeki Yavuz Sultan Selim camiini hiç görmemiştim.  Bu nedenle gezimize burada başlayıp sonra tepeden Haliç kıyılarına  inerek Kırmızı Mektep , Heraclius Surları, Bahariye adaları, ve Kağıthane deki Sadabad camii gibi birkaç nirengi noktası seçmiştik. Tabii yolumuz üzerinde önümüze kilise, cami, türbe, park ne çıkarsa onları da görüp inceleyecektik. Bahariye Adaları hariç bunların hepsini gerçekleştirdik de.  Bahariye adalarının nerede olduğunu bilene bugüne kadar rastlamadım. Bunlar Haliçte, Sütlüce karşısındaki eski çöp adaları, şimdi yeşillikler içinde nadir kuşların yaşadığı sit alanı. Bir kayık kiralayıp hiç değilse yanından geçmek belki de üzerine ayak basıp fetih etmek niyetindeydim, ama kara bulutların artması ve yağmurun başlaması üzerine bu projeyi başka bir sonbahara bıraktık. Yavuz Sultan Selim Camii ve bahçesinde ki türbeler o kadar zengin ve muhteşem ki burası başlı başına ayrı bir yazı konusu olacak. O nedenle aşağıdaki yazı 5. tepeden Haliç'e inerken ve Haliç kıyısında gördüklerimiz kapsıyor.

 
KIRMIZI MEKTEP
 

KIRMIZI MEKTEP

Kırmızı Mektep ya da  eski adıyla Mekteb-i Kebir’in tarihi aslında fetih yıllarına kadar dayanıyor. Fatih Sultan Mehmet İstanbulu aldıktan sonra burada Rum Patrikhanesinin kalmasına ve Fetih’ten hemen bir yıl sonra 1454 yılında İstanbulun 5. tepesinde bir Patrikhane Akademisi’nin kurulmasına izin veriyor. Pangia kilisesinin hemen yanındaki Rum ve Osmanlı toplumunda üst derece görev yapacak idari amirlerin yetiştirilmesi amaçlanan okulda zengin Bulgar ailelerinin , Eflak ve Boğdan Beylerinin çocukları da okuyorlar.

Bugün Fener tepelerinde gördüğümüz  Patrikhane Akademisinin devamı olan ve çoğu kişinin Rum Ortodoks Patrikhanesi zannettiği kırmızı tuğlalı bina 1881 yılında Rum mimar Konstantinos Dimadis tarafından Özel Fener  Rum Lisesi olarak inşa edilmiş. Kırmızı Mektep'in  arsası daha önceki yüzyılda Patrikahane Akademisinden  mezun olan yazar, tarihçi ve müzisyen Boğdan Prensi Dimitri Kandemir'e aitmiş. 17210 altına mal olan binanın finansmanını Rum banker Gergios Zeriphis karşılamış. Avrupanın en büyük beşinci Şatosu sayılan binanın tuğlaları Marsilya’dan getiriliyor.



 
 

İki yıl önce de buraya gelmiş ama aşağıdaki demir kapı kilitli olduğu için çeri girememiştim. Ama bu sefer şansımız yaver gidiyor. Kızlı erkekli ortaokul ve lise öğrencileri bağrışa çağrışa  okulun en yukarıdaki merdivenlerinden aşağıya iniyorlar. Açık kalan demir kapıdan içeri girip merdivenlerden yukarı çıkarken okul görevlisi bizi karşılıyor. Rica, minnet yukarı çıkmamıza izin veriyor. Okulun içine giremiyoruz ama hiç değilse avlusunda dolaşıp hem fotoğraf çekiyoruz hem de Rum asıllı görevli den bilgi alıyoruz. Kırmızı mektebi anlatmak güç; şato mu desem, katedral mi, kale mi, yoksa okul mu? bilemiyorum. Üç katlı binanın ortasında iki katlı bir kulesi var. En üst de burçlar, duvarlar granit ve kırmızı tuğla ile kaplı. Revaklı koca  pencereler, binanın tam alnında Haliç’e bakan  koca bir saat. “Üç kat “ dedik ama sanki en alt kattan  merdivenle sokağa inilen yerde iki gizli kat daha var. Özelikle buraları ve binanın ilk katındaki pencereler demir parmaklıklarla koruma altına alınmış. Binanın bakır yeşili kubbesi yerden tam kırk metre yükseklikte. Kubbenin altında, içinde yıldızları seyretmek için kullanılan antik bir teleskop olan  bir observatuvar varmış. Yukarıdan kuş bakışı olarak binayı seyrederseniz kanatlarını açmış bir kartal görürmüşsünüz.  Eski Bizans’ın simgesi olsa gerek.

Okulun bahçesine teras ya da balkon demek mümkün, ince uzun etrafı demir parmaklıklar ve tel örgülerle çevrili bir alan. Bana biraz Avusturya Lisesin de yedi yıl yatılı okuduğum okulun avlusunu hatırlattı. Bizimki betondu, burada hiç değilse mini bir halı saha futbol ve basketbol sahası var, birbirinin  içine girmiş. Bu  halı sahanın bitiminde, basketbol potasının arkasında iki katlı küçük bir ev var, ana binanın aynısı kırmızı tuğla ve granitten, herhalde bir idare binası. Terasın  tam ortasında bir Atatürk büstü yer alıyor; yüzü okula bakıyor, altındaki kitabede Türkiye Cumhuriyeti’nin temeli kültürdür yazıyor. Arkada da da Taş Kızak Tersanesinden Galata Kulesine kadar uzanan Haliç’in güzel manzarası.

Yüzlerce öğrenciye öğretim verebilecek okulda bugün yalnız 58 öğrenci var, 23 ü ilk ve orta öğretim, 35 i de lise öğrencisi. Tedrisat Milli Eğitim bakanlığına bağlı diğer yabancı okullar gibi, Rumca ve Rum Edebiyatının yanında bütün fen , edebiyat sanat ve spor dersleri Rumca; Türk dil ve Edebiyatı, Tarih, Coğrafya, Ahlak , Sosyoloji ve Milli Güvenlik Bilgisi Türkçe okutuluyor. Ama bemim en çok dikkatimi çeken şey Değerler Projesi adlı etkinliklerle öğretmenlerle öğrencilerin : Birlik Beraberlik, Nezaket ve Görgü Kuralları, Vatan Sevgisi ve Sabır gibi temel toplumsal konuları işlemeleri. Bütün bu bilgileri aldıktan sonra görevli arkadaşa teşekkür ettik ve halı sahanın olduğu yan kapıdan sokağa çıktık.

Merdivenli mektep sokağı denilen sokaktan aşağı iniyoruz, bütün sokak merdiven basamağı, daha önce gördüğümüz sokağa at giremez deniyordu buna araçta giremez, tek yol tabanvay.Merdivenlerin dönemeç inde  dört genç oğlan sanki köşeyi tutmuşlar bize bakıyorlar. Çekinerek arkamıza bakmadan yanlarından geçiyoruz. Hırlısı var, hırsızı var, tinercisi var, evsizi var. Bilemiyorsun. Yokuşun aşağısında  çöp dolu boş bir arsada başına kapüşon çekmiş eşofmanlı bir genç iki keçi yavrusuna elinden yemek yediriyor. Sonunda bir düzlüğe çıkıyoruz artık Ayvansaray’dayız. Burada yukarılarda  hiç göremediğimiz az da olsa yeşillikler var. Zaten sokak isimleri de bunu yansıtıyor: Marul sokak, Bostan sokak. Önümüze gene bir demir kapı ve taş  duvarlar çıkıyor. Kapalı kapıdan içeri bakıyoruz,nar ağaçları ve gül tarhları  içinde en gerideki tek katlı bir binaya uzanan bakımlı parke bir yol. Burası ünlü Panagia Vlaherna Meryem Ana Ayazması.

“Biliyormusun” Selçuk diyorum” üç büyük din de hafta sonu günlerini ibadet için paylaşmışlar. Müslümanlar Cuma, Yahudiler Cumartesi, Hristiyanlar ise Pazar. Ama bu ayazma dünyada Pazar yerine Cuma ayinlerinin yapıldığı tek kilise. Nedeni de yedinci yüzyıl başında ki bir efsaneye bağlanıyor. Avarlar şehri kuşatmış, Bizans düştü düşecek. Sonra bir Cuma günü hava bozuyor, bir fırtına çıkıyor ve gök yüzünde Meryem Ana beliriyor. Hava şartları giderek kötüleşince Avarlar şehri işgalden vazgeçip geri çekiliyorlar. O gün bugün de buradaki Ortodoks Rumlar ayinlerini Meryem Ana’ya minnetlerini belirtmek için Cuma günleri yapıyorlar”.

“Gerçekten çok ilginç” diyor Selçuk, “çok eskilerde burada Meryem Ana’nın Kudüs”ten getirilen hırkasının saklandığını duymuştum, ama kim bilir sonra ne oldu? Böyle konuşa konuşa Heraclius surlarına doğru yürümeye devam ediyoruz.

Kaynakça:
http://fenerrumlisesi.k12.tr/Tarihcemiz.aspx
http://hagiabyzantion.blogspot.com/2011/11/panagia-vlaherna-ayazmas-kilisesi.html

 
HERACLIUS SURLARI
 
PRETON SURUNDA OSMANL HAZIRESI
HERACLIUS SURLARI
HZ. SABIR TURBESI
 

HERACLIUS SURLARI

İstanbul’un surlarını: Bizans Surları (Sur-i Sultani), Marmara Deniz Surları, Theodosius Kara Surları, Haliç Surları ve Galata Surları diye, yapılış tarihleri, konumları ve inşa edenlerin adlarına göre sınıflandırmak mümkün. Bu surlardan ilk üçünü harabe halinde de olsa, restore edilmiş de olsa, aralarında boşluklar ya da evler de bulunsa, trenle veya  herhangi bir araçla gezerken görebilirsiniz. Ama Haliç Surları ve Galata surları için aynı şey söylenemez. Haliç ve Galata Surlarından bugün günümüze kalmış izler bulmak zordur. Haliç vapuru ile Eyüp’e defalarca gitmişimdir. Gene böyle bir yolculuk sırasında vapurdan Ayvansaray civarında, kıyıdaki evlerin arasında kalmış birkaç sur kalıntısı görmüştüm. Haliç surlarından kalma bu surlar biraz ileride karaya doğru dönerek bir kavis yapıyordu. Burada oldukça geniş bir bölgede surlar burçları ile hala ayakta duruyordu. Büyük olasılıkla  burada eskiden  şimdi yıkılmış olan sur kapılarından biri vardı. En akla yakın olanlar da  Cleomenes (Ayvansaray)  ya da Ayia Anastasia (Atik Mustafa Paşa) kapılarıydı. Eve döndükten sonra kitapları ve haritaları açtım, internet’e  girdim ve buradaki surların Heraclius Surları olduğunu öğrendim. Peki kimdi bu Heraclius, bu surları ne zaman ve ne için yapmıştı? Anlatalım:

Heraclius yedinci yüzyıl başlarında  Roma İmparatorluğunun Kuzey Afrika Eyaleti’nin valisi Heraclius’un aynı isimdeki oğlu. Bu tarihlerde Bizans’da Phocas adlı zevk ve sefahat düşkünü bir imparator halkına sefalet çektiriyor. İmparatorluk batıda Avarların, doğuda ise  İran’daki Sassanid İmparatorluğunun tehditi   altında korumasız bir durumda . Genç Heraclius  3 Ekim 610 tarihinde gemileri ile Mısır’dan Constantinopolis’e  geliyor ve kıtlık ve sefalet içindeki şehirde halkın yardımı ile  kolayca ilerleyerek sarayı basıyor, İmparator Phocası öldürerek idareyi ele alıyor. Sonra da kilise rahiplerini ve şehrin ileri gelenlerini  topluyor ve onlara; “bir şartla sizin imparatorunuz olurum” diyor, “Kilise ve zenginler para verecek, vergiler artacak, yeni bir ordu kuracağız, yolsuzlukların önüne geçeceğiz ve düşmanlara karşı duracağız”.  Şehri kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya olan Kilise ve zengin sınıf bu teklifi mecburen kabul ediyor ve  böylece Heraclius 36 yaşında Doğu Roma’nın imparatoru oluyor.

Heraclius’un tahta çıktıktan sonra  yaptığı ilk işlerden biri batıdaki Avar’lara 200 000 altın karşılığı anlaşmak oluyor. Arkasını sağlama aldıktan sonra bu defa Acemlerle yapacağı  savaşa  hazırlanmaya başlıyor. Bu hazırlık tam on iki yıl sürecektir. Bu sıralar İranlılar Antakya, Şam, Kudüs gibi önemli şehirleri işgal etmişler, Anadoluya yiyecek kapılarını kapatmışlar  ve Constantinopolis de kıtlıklara neden olmuşlardır.

Hazırlıklarını bitiren Heraclius 622 yılında  ordusu ile İran’a doğru yürüyerek beş yıl sürecek bir sefere çıkar. Heraclius ordusu ile savaştayken  bir İran ordusu sallarla boğazı geçmek ister, fakat Constantinopolis deki Bizans ordusu tarafından durdurulur ve  büyük kayıplar vererek geriye püskürtülür. Anlaşmaya sadık kalmayan Avarlar ise tepelerden Haliç’e gemilerini indirerek Ayvansaray civarında Constantinoplis’e saldırıya geçerler ve bu bölgedeki  kiliseleri yakıp yıkarlar. Bizans ordusu bu  saldırıyı  da durdurur ve Avarların şehre girmesini önler. Diğer tarafta seferdeki  Bizans ordusu Heraclius’un komutasında  İran’a girip şehirleri yakıp yıkarak ilerlemekte ve Sassanid İmparatorluğunun sonunu getirmektedir. 628 yılının Eylül ayında Heraclius önünde filler, İran’dan aldığı ganimetler ve İranlıların Kudüs’ten getirdiği Hazreti İsa’nın üzerine gerildiği haçla birlikte muzaffer bir İmparator olarak  Constantinopolis’e  geri döner. İmparatorun şehre döndükten sonra yaptığı ilk işlerden biri Theodosius’un kara surlarının kuzey batı ucundaki  Preton surundan  Ayvansaray da ki Ayios Dimitrios kilisenin yanına kadar gelen deniz surlarını yeni bir sur silsilesiyle  birleştirmek olmuştur. Avarların şehre girmeye çalıştığı bu boşluk da böylece surlara kapatılmıştır. İşte bu surlar  ileride Heraclius surları olarak anılacaktır.

Savaştan sonra Heraclius’un  sağlığı giderek bozulacak ama o savaştan sonra on üç yıl daha yaşayacaktır. Bu devrede daha çok Hristiyanın dininin  çeşitli mezhepleri arasında ki anlaşmazlıkları gidermek için uzlaşma yolları aramış ama başarılı olamamıştır. Onu tarih kitaplarına geçiren en önemli başarılarından biri, Roma İmparatorluğunda kullanılan resmi lisan olan Latince’yi reddederek Constantinopolis de halkın lisanı olan Yunanca’yı (Rumca) resmi lisan olarak kabul etmesi ve uygulamaya koymasıdır. Bazı tarihçilere göre Heraclius Müslüman Araplar’la diyalog kurmuş ve Hz. Muhammed ile  elçiler vasıtasıyla irtibata geçmiştir. Bazı Müslümanların inanışına göre  Heraclius gerçek anlamda bir imparator, Hz. Muhammet’in Allahın son elçisi olduğuna inanan ve İslamı kabul etmiş bir hükümdardır. Diğerleri ise Hz. Muhammet ile  Heraclius arasında mektupla ya da elçi aracılığı ile hiç bir irtibat olmadığını söylerler. Gene aynı şekilde bazı tarihçiler  onu Cesar’la kıyaslarlar ve onu Roma’nın son büyük İmparatoru sayarlar. Bu görüşte olanlar Heraclius  eğer İran’ı yıkıp yakmasaydı, Büyük İskender hiç bir zaman “Büyük olamazdı” derken, diğerleri de Araplara verdiği tavizler yüzünden 633 yılında İslamın yayılmasına ve İranlılardan aldığı birçok şehrin Araplara geçmesine neden olduğunu söylerler.

Bu surların hemen yanı başında  beş  yatır var.  Bunlardan ilk ikisi Atik Mustafa Paşa mahallesinde Eyüp Sultan’a giden yolun üstünde. Hazreti Cabir 604 ve 697 yılları arasında yaşamış ve tam on dokuz savaşta hazreti Muhammet’in yanında bulunmuş. Naklettiği 1540 hadis ile Peygamberden en fazla hadis nakleden kişilerden biri. Muaviye dönemindeki İstanbul’a gelen ordunun da bayraktarlığını yapmış. Muhhammedü’l Ensari ise hem Eyüp El Ensarinin arkadaşı hemde Sahabe-i Kiram’dan, yani Hz. Muhammet’i görmüş ve ona arkadaşlık etmiş kişilerden. O da Eyüp El Ensari gibi 668 kuşatması sırasında şehit düşmüş. Fetihten sonra yapılan türbe, II. Mahmut zamanında yeniden yapılıyor ve en son 1996 yılında restore edilmiş. Diğer üç yatırda Preton  kara suları bölümünde ,surların içine yapılmış bir türbede. Bunların üçü de gene Sahabe-i Kiram’dan; Ebu Şeybet-ül Hudri, Ebu Ahmed El Ensari ve Hamdullah El Ensari. Bu küçük mescitli türbenin bahçesi de bir park şeklinde düzenlenmiş, yeşil çimler ve gül tarhları arasında Osmanlı mezar taşlarının yükseldiği bir Hazire de aynı bahçe içinde yer alıyor.

Selçuk’la teker teker bütün yatırları gezdik, surların yanındaki park da yürüdük. Acaba diye düşündüm, burada yatan Sahabe-i Kiram yatırlarından Hazreti Muhammet ile Heraclius arasında elçilik yapanlar var mıydı ? Bunların yaşadığı tarihler hem Heraclius hem de Hz. Muhammet’in devirleri ile  aynıydı, acaba bugün Heraclius surları içinde meftun olmaları bir tesadüf müydü? Bu düşünceler içinde hava karamadan son durağımız olacak  Kağıthane deresi kıyısındaki  Sadabaat Camii’ne gitmek üzere Eyüp tarafına giden yolun karşısındaki otobüs durağına geçtik.

Kaynakça:
http://news.bbc.co.uk/dna/place-lancashire/plain/A13970676
http://en.wikipedia.org/wiki/Heraclius

 
KAĞITHANE DERESİNDE SADABAD CAMİİ
 
KAGITHANE DERESI
SADABAD (AZIZIYE) CAMII
AZIZIYE CAMII VE ISKELELERI
 

KAĞITHANE DERESİNDE SADABAD CAMİİ

Sadabad camii ilk defa 1822 yılında Sultan III. Ahmet tarafından Kağıthane deresinin kıyısında Sadabad sarayı ile birlikte yaptırılıyor. Cami iki defa yıktırılıp en son 1862 yılında Sultan Abdülmecit döneminde saray mimarı Sarkis Balyan tarafından yeniden yapılmış. Bir yazlık malikane olarak tasarlanan saray ise tam üç kere yıkılıp yeniden yapıldıktan sonra 1940yılında tamamen yıkılmış.

“Sadabad” kelime anlamı olarak uğurlu ve imar edilmiş yer demek, belki de bu nedenle devamlı yıkılıp yeniden yapılanmış hem saray hem de cami. Saray ilk defa Patrona Halil isyanında tahrip edilmiş, II. Mahmut’un yerine yaptırdığı ikinci saray ise aradan geçen elli yıldan sonra Sultan Abdülmecit tarafından yıktırılıp Çağlayan Sarayı adı altında yeniden yaptırılmış. 1940 da tamamen yıkılan sarayın arazisinde bugün daha önce istihkam okulu olarak kullanılan günümüzde ise Kağıthane Belediyesi olarak işlev gören bina var.

Aziziye Camii adıyla da anılan Sadabad camisi Balyan kardeşlerin diğer tasarımlarındaki camiler gibi neo- gotik tarzında çok özgün bir yapı. Pembe badanalı kagir binası üst üste kemerli büyük pencerelerle bezenmiş, ahşap kubbesinin yanında yükselen minare bol pencereli şerefesi ile adeta deniz kenarında kumların üzerinde toplayacağınız şeytan minaresi denilen  bir deniz kabuğunu andırıyor. Minarenin en büyük özelliği de bahçeden girilen merdivenden yukarıya çıkacak bir kişinin aynı anda caminin içindeki merdivenden minareye çıkan müezzinle hiç karşılaşmadan şerefeye ulaşmaları. Bir minarenin içinde yüz taş basamaktan yapılmış birbirini görmeyen iki merdiven. Batılıların “Sweet Waters of Europe” dedikleri Kağıthane deresinin cami bahçesinin yanında kıvrıldığı  yerde  iki küçük iskele var. Biri Hünkar kayığının, diğeri ise vezir kayıklarının yanaşması için yapılmış. Anlayacağınız nevi şahsına münhasır, görülmesi olmazsa olmaz bir cami. Bizde bu ilginç camiyi görmek için Haliç tepelerinde başladığımız tura devam ediyoruz.

Hava kararmaya başlarken Kağıthane otobüsünden indik, köprüden geçerek derenin karşı yakasında ki camiye doğru yürüdük. Burada kıyı boyunca uzanan bir parkın içinde çim tarhların üzerinde batı ve güney Anadoluda çokça görülen açık hava müzelerinden biri vardı. Çam ve servi ağaçları ve kırmızı güller arasında mermer sütun başları, kırık sütunlar, çeşme yalakları, mermer alaturka tuvalet taşları, çiçek işlemeli şerefe korkulukları yerlerde yatıp duruyorlardı. Bütün bunlar yirminci yüzyıl başında yapılan restorasyonlarda camiden sökülen ve 1939 yılında ki depremde kırılıp caminin kubbesini delen minare den arta kala parçalarmış. Parkın bitiminde upuzun iki katlı bir bina var, camiye geçmek için mecburen Kağıthane Belediye binasının bahçesinden yürüdük. Bu sırada hava iyice kararmaya başlamış kara bulutlar dan  yavaş yavaş yağmur çiselemeye başlamıştı. Caminin bahçesine yeni restore edilmiş, kırmızı beyaz taşlı bir duvarın ortasında revaklı beyaz mermer kapıdan giriyorsunuz. İçeri girince camiinin dört tarafını tahta perdelerle restore edilmek üzere kapalı olduğunu gördük.

Caminin dere tarafında da kubbeye kadar tahta inşaat iskeleleri yükseliyordu. Caminin dış yüzeyi gül pembesine boyanmış, pencere kenarları beyaz  boyayla çerçevelenmiş, kubbenin çinkosu yenilenmiş, en üsteki topaç şeklindeki başlık altın yaldızla parlatılmıştı. Minare gerçekten bir deniz kabuğuna benziyordu. Kesme taştan bembeyaz  ince uzun  bir gövde, şerefe altı köpük, köpük oyma taşla örülmüş, Ortadoğu camilerinin minarelerine benzer şerefenin üzerinde  tam on minik pencere, hemen üzerine oturtulmuş çam yeşil’i bir dam, onun üzerinde beyaz bir silindir ve en tepede Kremlin Sarayı tipinde  altın bir kubbe ve  zirvesinde İslam’ın simgesi,  altın yaldıza batırılmış ay. Bu güzel minareyi hayranlıkla seyrettikten sonra birkaç fotoğraf çektim, ama ne yazık ki, caminin restore edilmekte olan iç kısmına giremedik. Bahçe kenarında yürüdük, dere üstündeki küçük köprüden geçtik. Dere boyunda padişahın betonla onarılmış iskelesini  ve biraz ilerde yanına iki sandal bağlanmış vezir iskelesini seyrettik. Bir iki fotoğraf çektim ama kameranın objektifine yağmur taneleri düşmeye başlayınca bugünkü geziyi artık sonlandırmak vakti gelmişti. Selçuk “gel abi” dedi “buradan bir otobüse atlayalım, önce Beşiktaş çarşısında Kartal Yuvasından sen alışverişini yaparsın, sonra da Balmumcu da “Aleni”de birer kebap yeriz. Hem Alen Markaryan la tanışırsın hem de benim has Beşiktaşlı kuzenim Tolga Türkyılmaz’ı görürüz.

Yürümekten ayaklarımız ağrımış, karnımız acıkmış ve ıslanmaya başlamıştık. Şemsiyeleri açarak  otobüs durağına doğru yürüdük.

Cem Özmeral
2 Ocak 2014
Dublin, Ohio

Kaynakça:
http://www.kagithane.bel.tr/kagithane_belediyesi/detail/Kagithane-Belediyesi-Hakkinda/9/2/0

 
Selcuk ile Kirmizi Mektepte
 
BACK TO TOP/EN BASA
NEXT/BIR SONRAKI
BACK HOME/ANA SAYFA

                                                                                        

                                                                                                       Page copy protected against web site content infringement by Copyscape  

                           
                                                                                              ©2022.All rights reserved        

Website powered by Network Solutions®