istanbullite.com

NOSTALGIC WRITINGS BY AN ISTANBULITE © Since 2002

HOME ↓

ABOUT US/BIZ KIMIZ ?

E.Y.V 2019 AWARD CEREMONY

ISTANBUL&TURKEY TRAVEL

TIPS FOR TOURISTS 2022

ISTANBUL TRANSPORTATION

ISTANBUL 360 PANOROMIC

LIVE TURKISH TV AND MEDIA

NEWS FROM COLUMBUS,OHIO

NOSTALJIK TAACO.org

LEGAL NOTICE

CONTACT US/İLETIŞİM

ATATURK ↓

ATATURK ALBUMU

A VISIT TO ANITKABIR 2015

1953 DE ANIT KABIR

BANDIRMA ILE SAMSUNA

ATATURK'E MECLISTE KOMPLO

ATATURK'UN BINMEDIGI UCAK

ATATURK TBMM KONUSMASI

101 YILLIK BIR GAZETE

ATATURKUN EVI VE MEKTEBI

10 KASIM 1938

ATATURK'U ANLAMAK

STATUE OF ATATUTURK IN DC

ATATURK'UN IKI PORTRESI

SARAYBURNU ATA HEYKELI

ATATURK'UN KOLIBASI

ATATURK VE CINAR AGACI

ATATURK VE DIN

ATATURK'UN AKARETLER EVI

ATATURK MUZE KOSKU

ISTANBUL SUR-ICI ↓

YEDI KULE ZINDANLARI

KAYBOLAN KIR TEPEBAG

SEHZADEBASI DIREKLERARASI

LALELI BABA

MIHRIMAH CAMILERI

CEVIZAGACI- GOTLAR SUTUNU

TEKFUR SARAYI

ISTANBULUN ALTI 1,2

ISTANBULUN ALTI 3,4

HALICTE BIR VAPUR GEZISI

SADRAZAM KOCAMUSTAFA PASA

SUMBUL EFENDI

MILION TASI

BALIK UZERINE LAKIRDI

BOSTANCIDAKI BEYAZ KOSK

GOKSU DERESI

SAHIL YOLUNDA SABAH

BIR TEPE, BIR KALE

CARPISAN KAYALAR

KANDILLIDE BIR GECE

ISTANBULLU OLMAK

RAMAZANDA ESKI ISTANBUL

KOCAMUSTAFAPASADAKI KOSK

AHMET SARACBASI EFENDI

SHOW ME BIG MONEY

ISTANBUL DERETEPE ↓

HARBIYE NEZARETI

BEYAZIT KULESI

ARCADIUS'UN SUTUNU

6 MERMER 23 TILSIMLI TAS

SULEYMANIYEDE BIR GEZI

BAHARIYEDE SINEMALAR

PARGALI SARAYI VE MEZARI

ULUBATLI VE MIHRIMAHCAMII

TOPKAPI ANIT MEZARLARI

HALICTE BIR SEMT: FENER

YILDIZ KORUSU

HUNKAR'A GIDELIM

ABBAS AGA PARKI

HAYDARPASA KIRIM MEZARL.

HAYDARPASANIN OYKÜSU

DOGANCILAR PARKI

OSMANLI EFSANELERI

USKUDARLI GUZEL BALIKCI

BIZANS VE KURULUS MITLERI

BULGURLU HAMAMI

YAHYA EFENDI DERGAHI

ISTANBUL SEYYAHI ↓

AT MEYDANI

KADIRGA'DA SOKAKLAR

KIRIK MINARE

EVLIYA CELEBI RUYASI

SEPETCILER KASRI

GALATADA GEZINTILER

KARAKOYDE YIKILAN CAMI

BIR SAMATYA GEZISI

FLORYA DENIZ KOSKU

SULTAN SELIM CAMII

5.TEPEDEN HALICE

PERA PALASIN GIZEMLERI

PERA PASTANELERI

MACKA SIRTLARI

MARMARAY VE TAKSIM

BEZMI ALEM VALIDE SULTAN

MECIDIYEKOY LIKOR FABRIK

ABDULHAMITIN YILDIZ CAMII

IHLAMUR KASIRLARI

KUCUKYALI VE SATYROS

KUZGUNCUK

KAVAK SARAYI VE SELIMIYE

SANCAKLAR CAMII

↓STANBUL EVVELZAMAN

EKATERINA AYAZMASI

YAVUZ ERSINAN CAMII

KUS KONMAZ CAMII

BAHARIYE ADALARI GEZISI

RIVA:BIR DERE,BIR KALE

TARIHI YARIMADA VE SURLAR

GALATA SURLARININ IZLERI

ADALET KULESI

SARAYBURNU'NDA GEZINTILER

GALATA SURLARI IZLERI 2

YILDIZ SARAYLARI

ISTANBUL PARKLARI

SAIRLER SOFASI

AKSAMCILAR VE MEYHANELER

1960 DA ISTANBUL TIPLERI

KAPALI CARSI KAPISINDAN

UC ESKI ISTANBULITE

BIRKAC ESKI SAMATYALI

OZLENEN ESKI ISTANBULMU?

LULU'YU ARAYIS

ISTANBUL KIYI KÖŞE

CAMDAKI KIZ KONAGI

KABATAS HADIKA TASI

BARBAROS'UN TURBESI

TOPHANEDEN GALATAPORT'A

KAMONDO MERDIVENLERI

ISTANBULUN KAYIP DERELERI

MODA KOYU

ISTANBUL'UN GAZHANELERI

MIMAR MONGERI YAPITLARI

TEKFUR SARAYI 2020

BEBEK VE NAZMI

ISTANBUL EMEKCI HEYKELERI

TARLABAŞI

EDIRNEKAPIDA BRUNO TAUT

BANLIYO TREN ISTASYONLARI

ALTIYOLDAKI DOGUSEN BOGA

SOKAK SATICILARI

MIMAR VEDAT TEK YAPITLARI

PONTOKRATOR SARNICI

NUR-U OSMANIYE CAMII

THUTMOSIS DIKILITASI

AYDOS KALESI

D.BAHCE SARAY TIYATROSU

BUYUKDEREDEN BRINDISIYE

AYASTEFANOS RUS ANITI

ESKI GALATA KOPRUSU

HIKAYELI RESIMLER

O ISTANBUL

KADIKOY MANZARASI

TEYYARE APARTMANLARI

EGE VE ANADOLU

AFRODISIAS HEYKELLERI

RODOS PAPAGANLI RESTORAN

RODOS SURLARI DUVARLARI

GÜNÜBIRLIK RODOS ADASI

CITY OF LAODICEA

APHRODISIAS

GUZEL FOÇA- BELLE PHOKAIA

KARS ANILARI

ANCIENT CITY OF ANI,KARS

ARDAHAN SEYTAN KALESI

KARS'DAKI DEDEMI ARIYORUM

KARS'DA MUTLU SON

KOS ADASI ANILARI

KARAGOZ HACIVAT MUZESI

BEN SERVISCIYIM ABI

ASOSDA BIR GUN

ANTIPHELLUS BALIKCISI

TWILIGHT ZONE

TARIHTEN KAPAKLAR ↓

INONU HARPOKULUNDA ,1942

1987 HALK OYLAMASI

CHICAGO DA II. ABDULHAMIT

HEYBELIADA DENIZ LISESI

INONU DENIZ LISESINDE1934

ANLATILMAYAN ISMET INONU

VEKILLER VE RESMIGECITLER

BU ANZACLAR NEREDE?

ISTANBUL ARKEOLOJI MUZESI

HARBIYE ASKERI MUZESI

CANAKKALE, TRUVA

BOSTANCIDA BIR NIŞAN

GOLCUK VE YAVUZ-HAVUZ

JAPONLARIN 1934 ZIYARETI

GAZOZ KAPAKLARI

ÇUKUR VE TURKIYE

HALIL EFE VE CAKIR GUSSUN

BIZANSLI VE BEYAZITLI

KADIKOY, ISKELEDE SABAH

BIR BAYRAM YAZISI

ARMONIKA CALAN KIZ

PARIS GOZLENIMLERI

METEOR CUKURU

MINIBUS SOFORU ZEYNEL

BIR EGE DILBERI

BIT PAZARINA NUR YAGDI

BIR RUYA

ADAM

DENIZ YILDIZININ OYKUSU

SOLUK MAVI NOKTA

GENC OSMAN MONOLOGU

OSMANLI TOKATI VE HIGH 5

HIZIR ILYAS

COLA TURCA

GAZOZ KAPAGI (ORIJINAL)

HARICTEN GAZEL

PORTRELER VE INSANLAR

SUPHI EFENDI KIMLIGI

MISKET MACLARI

BIR DENIZALTI ZABITI

SEMINE CELASUN GUNAY

BEYKOZ KUNDURA EMEKCISI

BÜLENT

1975 DE BIR ASK HIKAYESI

BIR KARANFILLI ADAM

1942 DE EN UZUN YOLCULUK

KINDER HEIM

KÜTAHYADA MACAR DEVRIMCI

MY MOTHER LAMIA

BIR COCUKLUK ANISI

CATHY CARR ROPORTAJI 1974

OSMANLI YUZUCULERI

JOEPA BIR AMERIKAN IKONU

MUZE EV

MUZIK VE BEN

ANNEMIN SANDIGINDAN

VATMAN ALI BEY

YESIL KAPI

MAHMEDET HOCA

29 TESRIN

SEREF STADI

ESKI SEREF STADI

ANDRAS KUTTIK

BJK SOHRETLER KOFTECISI

VALA SOMALI

SUKRU GULESIN- NAZIK DEV

MUSTAFA KIZILTAN BESIKTAS

KARAKARTAL MEHMET GALIN

SAMPIYONLUK YILDIZLARI

SON BABA RECEP ADANIR

KEDI KALECI VAROL URKMEZ

PANTER KALECI NECMI MUTLU

BJK'NIN ILK YABANCILARI

SEREF-HAKKI-SEBA

BESIKTAS'S USA TOURS

GELINCİK TARLALARI

TAKSM KIŞLASI CIRCA 1925

HELE HELE SERGEN KAPTAN

BABA BOSQUE

SANTRASI YAPILMAYAN GOL

YUSUF ILE SANLI

SENOL BIROL

KUCUK AHMET

GUVEN ONUT

DEMIROREN'E ACIK MEKTUP

KONAK KADIN FUTBOL TAKIMI

PASKAL VE BJK FORMASI

SARI LACIVERT

BERLIN PANTERI

TEMİZ FUTBOL

CARSI

BIR YASAM TARZI

KARANFILLI ADAM

ESKI BIR MILLI MAC

DR. VEDII TOSUNCUK

ELLI YIL SONRA PRATER'DE

VALA SOMALIDAN BJK TARIHI

1964 ALI SAMI YEN ACILISI

SEREF STADI-CIRAGANSARAYI

KAYA VE NAZMI KAPTANLAR

BJK INÖNÜ/VODOFONE PARK

GOING TO THE GAME

VODAFONE PARK HONOR TOUR

CHAMPIONS VIDEO 2017

BESIKTAS STADIUM & FANS

A VISIT TO INONU, 2011

BIR SAMPIYONLUGUN ANALIZI

VODAFONE ARENA OPENING

CHAMPION BESIKTAS

WITH BJK PLAYERS OF 2011

BESIKTAS 10 CLAIMS 2 FAME

BJK NEVZATDEMIR FACILITY

SAMPIYONLUKLAR MIMARI

TRIBUTE TO KOBE BRYANT

Q7,GUTI&IVERSON

INSIDE FENER STADIUM

CARTE POSTALE NOSTALGIA

KARTPOSTAL TURKIYE32-1944

MY MOTHERS ISTANBUL YEARS

HAGIA SOPHIA

MY FATHER'S BERLIN 1937

GERMAN WEHRMACHT 1937

POSTCARDS USA 1944

CARTOLINA POSTALE ITALIA

C.POSTALE EUROPA 1937-946

POST-CARD EGYPT 1942

POSTCARD, MIDDLE EAST

PETERHOF, ST.PETERSBURG

1CE UPON A TIME ISTANBUL

DIYARBAKIR 1955

SOUTH EASTERN TURKEY 1955

ANKARA&ISTANBUL 1956

PARIS 1956

JUKE BOX NOSTALGIA ↓

1957-1960 POP

1960-1970 POP

1970-1980 POP

1980-1990 POP

SYLVIE VARTAN IN ISTANBUL

RANDOM NOSTALGIA

ED SHEARAN&DUA LIPA

NORAH JONES& NATASHA ST.P

NOSTALGIC TRIOS

LACASA DE PAPEL

YURTTAN SESLER

TURKISH MUSIC PORTAL

MUNIR NURETTIN SELCUK

ZEKI MUREN

YILMAZ MORGÜL

SELDA BAGCAN

RUHI SU

ASIK MAHSUNI

ZULFU LIVANELI

NESET ERTAS USTA

TARKAN

ISTANBUL ERMENI MUZIGI

SECULAR BYZANTINE MUSIC

SARO SECIKYAN

EYPIO CUKUR RAP

FATHER OF ANADOLU POP

TURKISH FOLK BY P. DWEYER

PLAY FOR THE NATURE

YOLA CIKTIM MARDINE

VARDAR OVASI

ANNEM ↓

DOGUM GUNU,ANNELER GUNU

ANNEMIZ LAMIA

LAMIA HAMINNE AND TAYLOR

HALAM LAMIA

"EVIM/HOME"

NOSTALJI TRENI

LIFE OF MY FATHER

REUNITED/ONLAR KAVUSTULAR

SON CINAR BULENTSARACOGLU

FAMILY BLOG ↓

ESRA'S WEDDING ALBUMS

BRIDE'S DAD'S SPEECH

ESRA'S BRIDAL SHOWERS

ESRA'S BABY SHOWER

ESRA GRADUATION,ENGAGEMEN

OZMERAL PATERNAL F.TREE

OZMERAL MATERNAL F. TREE

LAMIA&HAMZA VIDEO 1999

DURUPINAR PATERNAL F.TREE

DURUPINAR MATERNAL F.TREE

BABY MADISON FABLE

BABY TAYLOR FABLE

ASHTON AYDIN FABLE

TAYLOR BABY&TODDLER YEARS

WEILS' WEDDING AND HOUSE

ASLI'S SHOWERS 2008-2009

FAMILY HOLIDAY PICTURES

CAPS IN ENGLISH

LONGEST JOURNEY IN 1942

FLYING BOAT DORNIER DOX

MARBLE MATCHES

ROME SUMMER OF 1956

MYSTERY MAN OF ST PETERS

EMAILS FROM JAN CLAIRE

KINDERHEIM HILDEN 1955

LATE NOVEMBER

A DAY IN BODRUM

3 DAYS IN CAPPADOCIA

A DAY IN ASIAN ISTANBUL

14 DAYS IN TURKIYE

A DAY IN TURGUTREIS

2014 BERLIN LETTERS

1937 BERLIN LETTERS

GOODBYE MY HOUSE

OUR OLYMPIAN IN OUR HEART

ZULAL THE BACKSTROKER

LORI MY ASSISTANT

MY TRIP ON THE MEGABUS

LYCIAN CITIES OF TURKEY

ATATURK-ROOSEVELT LETTERS

SULTAN SULEIMAN

TRANSFORMING OF SS SOLACE

TURKEY&THANKSGIVING

EINSTEIN'S PLEA TO TURKEY

TURKISH HELP TO IRISH

PRESIDENT OBAMA'S TRIP

USA MILITARY IN TURKEY

FLAG RAISING CEREMONY

RENAISSANCE MAN

"NOAH'S ARK" OR IS IT ?

STORY OF SANTA CLAUS

STORY TELLER OF ANATOLIA

TURKISH COFFEE

DOWN CAFE

ECEVIT IN NEWYORK 2002

SUKI, OUR CAT

HERR WAMLEK

ISTANBUL STORIES

SARAC AHMETEFENDI MANSION

BOMONTI BEER FACTORY

EVANGELISTRIA GREEKCHURCH

A WALK: BALAT FENER AREA

A WALK IN YELDEGIRMENI

CRIMEAN MEMORIAL CHURCH

SHOPPING IN GRAND BAZAAR

GIRL PLAYING HARMONICA

NURPERI

RAIMONDO D'ARONCO

HAMAM(OLD TURKISH BATH)

IN SEARCH OF LULU

ZEYREK MOSQUE& MONASTERY

COLUMN OF THE MARCIANUS

TRUE CROSS IN ISTANBUL ?

ISTANBUL MYTHS IN ENGLISH

LEGEND OF LEANDER'S TOWER

77 NAMES OF ISTANBUL

7HILLS 700MOSQUES ISTANB.

7 Churches of Anatolia

PANAROMIC TOURS/SANAL TUR

ISTANBUL WANDERER

ISTANBUL ABOVE AND BELOW

SUNKEN ISLAND OF VORDONIS

CHAINS UNDER MARMARA SEA

TUNELTHE SUBWAY

BASILICA CISTERN&MEDUSA

LEGENDS OF MAIDEN TOWER

CONSTANTINE COLUMN

HAMAM THE TURKISH BATH

HIPPODROME THE HORSEARENA

CHURCH OF SERGIUS&BACCHUS

COLUMN OF MARCIAN

ZEYREK PONTACRATORCHURCH

A VISIT TO SAMATYA

A GOLDEN HORN BOAT TRIP

CLASHING ROCKS OF KYNEA

RHEBAS RIVER/FORT RIVA

PERA PALACE HOTEL MYSTERY

ISTANBUL PHOTOS

ISTANBUL FOUR SEASONS

PANAROMIC BOSPORUS

BYZANCE SCEENS A HELBERT

ISTANBUL VIDEOS

GOZTEPE PARKI

HEYBELIADA

ADALAR/PRINCE ISLANDS

ISTANBUL PICTURES

BEYOGLU PICS

ISTANBUL GATES&DOORS

ISTANBUL TOP TEN MUST SEE

ISTANBUL FERRY LANDINGS

ISTANBUL BAZAARS

ARA GULER'S ISTANBUL

CARSI THE MARKET

BOSPHORUS, ISTANBUL

A GOLDENHORN FERRY TRIP

TURKIYE PHOTOS ↓

LAODICEA-DENIZLI

ARA GULER'S APHRODISIAS

BEYPAZARI HOUSES

YEDI GÖLLER

ANKARA'da GEZINTILER

AYVALIK- CUNDA

KONYA

UMURBEY BAYAR ANIT MEZAR

BURSA

BURSA KULLIYE VE TURBELER

BODRUM

CAPPADOCIA

URFA

KAS,KALKAN,DEMRE

ALANYA

DALYAN VIDEO

DALYAN, GOCEK, FETHIYE

ANKARA

TWIN BEAUTIES/IKIZGUZELLE

PHOTOS USA ↓

PHILADELPHIA

BOSTON

CHICAGO

CHICAGO LAKE FRONT

LAKE MEAD,NEVADA

LAS VEGAS

INDIANAPOLIS

SANFRANSISCO AND MONTERY

SAN ANTONIO, TEXAS

San Diego

NEW ORLEANS

NEW YORK

PENNSTATE

WALKING THE TRAIL

FLAG RAISING IN COLUMBUS

WORLD PHOTOS

PARIS

LONDON 1967

ITALIA

DUSSELDORF 1956

SAREJEVO

ATATURK'S BIRTHPLACEHOUSE

KAVALA, GREECE

ISLAND OF RHODES

A GLIMPSE OF IRAN

INDIA/NEPAL

CARIBBEAN ISLANDS

PRESIDENTS & KINGS TOMBS

DARFUR/SUDAN

YOU TUBE

I-FOOD

BAKI USTA'S DENIZLI KEBAB

ISTANBULLITE'S FOOD

STREET FOOD

NOSTALGIC SICILY'S PIZZA

GOLDEN CORRAL COLUMBUS

CAFE ISTANBUL

ANNE'S COOK BOOK

I-BLOG

TURKS AT UNION CEMETERY

SBF YEARS 1965-1969

WINTER IN ISTANBUL

DUVAR YAZILARI

POSITIVE THOUGHT OFTHEDAY

MY CINEMA

ART WORK

Translate
Bookmark and Share
 
BUGÜN ANLATILMAYAN İSMET İNÖNÜ
 
İNÖNÜ DEVRİNDE ÇOK PARTİLİ DÖNEME GEÇİŞ VE 1960 DARBESİ
İNÖNÜ VE DİN
 
2.CUMHURBASKANI ISMET INONU

İNÖNÜ DEVRİNDE  ÇOK PARTİLİ DÖNEME GEÇİŞ VE 1960 DARBESİ

İnönü Harp Okulunda -1942 adlı yazımı 2008 yılında yazmıştım. O günden bugüne İnönü düşmanlığı, ona atılan iftiralar, geçmişte yapılan her yanlışı onun ve Cumhuriyet Halk Partisine  üzerine atmak, bazılarına olağan ve bir alışkanlık haline geldi. Atatürk ve onun reformlarına dolaylı yollardan saldıranlar, bundan kırk yıl önce vefat etmiş Türkiyenin İkinci Cumhurbaşkanına hakaret etmekten, onu din düşmanlığı ve camileri kapatmakla ve hatta Hitler’e bile benzetmek saygısızlığını göstermekten çekinmiyorlar. Burada asıl sorgulanması gereken büyüklere saygısızlık, kendini savunamayacak ölmüş insanlara hakaret ve iftiranın, bizim gelenek ve göreneklerimizde ve dini inançlarımızda ne kadar yeri olduğu.

Yukarıda bahsettiğim İnönü ve Harp Okulu yazısındaki  İkinci Dünya Savaşı sırasındaki “İnönü” ile ilgili olarak yazdıklarımı burada tekrarlamayacağım. Onun Kurtuluş savaşındaki zaferleri ve Lozan Barış Konferansında Türkiyenin savaş meydanında kazandığını kağıt üzerinde tescil etmek için verdiği diplomatik mücadele ve İngiliz  Lord Curzon ve benzeri  Avrupalı diplomatlara verdiği dersler bugün tarih kitaplarından çıkarılmaya çalışılıyor. Biz burada bunlardan da bahsetmeyeceğiz. Ama isterseniz çok partili döneme geçişte İnönü’nün rolünü, 1960 darbesi ve İnönünün din ile olan ilişkisini o günleri yaşayan biri olarak anlatmaya çalışalım.

Atatürk devrinde biraz da bir deneme ve danışıklı döğüşüklü olarak başlatılan  ikinci Parti denemeleri başarısızlıkla sonuçlanmıştı. 1945 yılında savaşın bitimiyle Fuat Köprülü, Adnan Menderes  ve Refik Koraltan gibi  milletvekillerinin başını çektiği  bir grubun Cumhuriyet Halk Partisinden ayrılıp  Demokrat Parti yi kurması ile, ilk defa olarak gerçek anlamıyla çok partili geçişe  zemin hazırlanmış oldu. Milletvekilliğinden istifa edip Demokrat Parti ye katılan Celal Bayar Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’ye giderek 1946 seçimlerine iki parti ile girilmesi konusunda onun onayını aldı.

1946 seçimlerini Cumhuriyet  Halk Partisi oyların yüzde altmışını alarak büyük bir çoğunlukla kazandı, ama liberal görüşlü Demokrat Parti de 61 milletvekilini Meclis’e sokmayı başardı. Bu seçimlerin açık oy, ama gizli tasnif sistemi ile yapılmış olması seçimlerin şaibeli olduğu ve çoğu yerde seçimlere hile karıştırıldığı söylentilerini de beraberinde getirdi. Bu konu da bir anekdotu kayınpederim Tayfur Durupınar’dan dinlemişimdir. Demokrat  Partililer Tayfur Bey’in  babası Arifi Beyin Bursa mebusu seçildiğini söyleyip kendisini tebrik ederler. Ama ertesi gün seçim sonuçları açıklandığında CHP nin adayının kazandığı anlaşılır. Seçim sonuçlarına şaibe karıştırılıp karıştırılmadığını ve oldu ise bunun derecesini bilemeyiz, ama seçim sonunda  Başbakan Şükrü Saraçoğlu yerini Recep Peker’e bırakmış ve iktidar değişmese de, kabine de tamamen değişmiştir.

1950 seçimlerine yüzde 89.3 gibi çok yüksek  bir katılım oranı oldu. Oyların yüzde 53 ünü alan Demokrat Parti Başvekil seçilen Adnan Menderes’in liderliğinde 415 milletvekili ile iktidar olurken, Celal Bayar da Cumhur Reisi oluyordu. CHP oyların yüzde 39 almış ve 69 milletvekili ile muhalefet e geçmiş ve İsmet İnönü hiç itirazsız Çankaya’dan aşağıdaki Pembe köşke taşınmıştır. Şimdi detayını unuttuğum bir anekdot da,  İsmet Paşanın Çankaya’dan inerken  Mevhibe Hanıma artık makam arabasına binmeyeceklerini ve her sade vatandaş gibi otobüsü kullanacaklarını söylemesidir.

Daha önceki yazılarımda belirttiğim gibi ben bir asker çocuğuyum. Savaşın bitiminden iki yıl sonra doğmuşum. O günlerde  kundak da çekilmiş resimlerde, yatağın üzerinde Atatürk’ün resmi, babamın Deniz Harp Okulu diploması ve kılıcı vardır. Bundan üç yıl sonra 1950 seçimlerinde annem de babam da oylarını Demokrat Parti’ye vereceklerdir. Harp sırasındaki sıkıntılardan  yokluklardan ve devletçi  idareden bıkan her insan gibi onlar da yeni bir arayış içindedir. Ama gene aynı iki insan on yıl sonra, 5 Mayıs 1960 da Başbakan Adnan Menderes’i Kızılay Meydanında protesto edip istifaya davet eden göstericiler içindedir. O günlerde her türlü gösteri yasaklandığından halk şifreli bir sloganla Kızılay meydanında buluşur: 555K, yani  beşinci ayın beşinci günü saat beşte.  Peki nasıl olmuştur da bu iki genç insan on yıl önce oy verip iktidara getirdikleri partiyi ve onun Başbakanını şimdi sokak gösterilerinde istifaya davet etmektedir ?

Bunun nedeni, işte şimdi İnönü düşmanlığı yapanların 1960 yılında yaşamadığı, yaşasa da görmek istemediği nedenlerdir. Onlar 1960 darbesinin ne kadar kötü bir şey olduğunu defalarca tekrarlar ve anlatırlar. Doğrudur ihtilaller  kötüdür ve meşru değildir. 1960 ihtilalinde demokrasi denemesi ilk tökezlemesini yaşamış, sonra bu alışkanlık olmuş Talat Aydemir de  olduğu gibi her önüne gelen ihtilal yapmaya çalışmış , sonrasında çok daha vahim sonuçlar 1970 ler 1980 ler ve 1990 la kadar yapılan darbeler Türkiye’yi her seferinde geriye  götürmüştür. Maalesef buna çoğu aydınımız da, demokrasinin üzerine şal örtmek, demokrasinin balans ayarı gibi  mazeretler  üretmiş kılıf uydurmuşlardır.


27 Mayıs 1960 larla ilgili olarak bilerek  anlatılmayan şey şudur. Liberal ekonomi eskisini artamayacak kadar  kötüdür. Talep vardır ama arz yoktur.  Et, şeker, un, kahve çay ,  kuyrukları uzamış,  karaborsa almış yürümüş, bazı insanlar haksız kazançlarla kesesini doldururken, halk hala yokluk ve sıkıntı içindedir. Bütün bunlara karşın Demokrat Parti iktidarı, koltuğunu  kaybetmemek için her türlü gösteriyi yasaklamakta, basına sansür konulmaya çalışılmakta, İnönünün damadı Metin Toker yazılarından dolayı içeri atılmakta  ve Vatan Cephesi dedikleri kendi yandaşlarının isimleri her gece haberlerden sonra teker teker  radyo da okunmaktadır. Yani, Vatan Cephesi gibi ayrımcı bir anlayışla  kendisine oy verecek seçmenler mükafatlandırılıyor ve halk arasında bölücülük ve ayrımcılığın daniskası yapılıyor veVatan Cephesine  karşı bilmeyerek bir cephe yaratılıyordu. Büyük olasılıkla isimlerin çoğu sahte olsa da ben bunu her gece radyo başında dinleyerek  yaşıyordum.  İsmet İnönü seçim gezisi için gittiği Uşak şehrinde iktidarın emriyle şehre sokulmak istenmemiş hatta Demokrat Parti yandaşları tarafından taş atılarak başı yarılmıştı. Ama Paşa buna  aldırmamış, yolunu kapatan jandarma erlerini elleri ile açarak şehre girmiştir. Tabi burada şimdi anlatılan İsmet Paşanın bu geziyi yapmakla  olayları tahrik ettiğidir, seçim sandığında kendi rızası ile verdiği iktidarı tekrar almak için seçmeni ile buluşmasının engellenmesi değil.

Mecliste de muhalefetin söz hakkı hep engellenir, konuşturulmaz ve sonunda İnönü kürsüye çıkar, “böyle giderseniz sizi ben bile kurtaramam” der. O gelen tehlikenin farkındadır. Bunun farkında olan Ethem Menderes gibi Adnan Menderes’in yakın arkadaşı da vardır. Ethem Menderes son gelişen olaylarda  arkadaşını ikaz eder istifa etmesinin  kendisi ve millet için hayırlı olacağını söyler ama dinletemez. Bu gün rahmetli Adnan Menderes üzerinden kahramanlık edebiyatı yapılmaktadır. Seçimle gelenin, seçimle gelmesi demokrasinin gereğidir, ama yeri geldiğinde  istifa etmek te bir tercihtir ve asla korkaklık değildir. Yapılan yanlış bugünün şartlarını ve anlayışını  bundan elli, yüz sene öncesinin şartlarına uygulamaya çalışmaktır.

28 Nisan 1960 da  İstanbul Üniversitesinde başlayan talebe olaylarında biri tank altında, diğeri kurşunla Turhan Emeksiz  ve Nedim Özpulat adlı iki öğrenci öldü. İstanbul Üniversitesi Rektörü Sıddık Sami Onar doksan yaşına bakılmaksızın Üniversiteyi terk etmeyi kabul etmediği için kafası gözü kan içinde sürüklenerek kampüsten çıkarıldı. Sonrası malum, bir ay  sonra 27 Mayıs 1960 sonrada sabah radyoda  Albay Alparslan Türkeşin sesiyle uyandık. Ordu darbe yapmıştı.

Darbe yapıldıktan sonra bu defa her gece radyoda  Vatan Cephesine katılanlar yerine  Yassı Ada duruşmalarını dinlemeye başladık. “Sanıklar getirildiler, bağlı olmayarak yerlerini aldılar, Başkan Salim Başol.......”  la başlayan anons hala kulaklarımdadır. Bir zaman sonra bu duruşmaları dinledikçe ve Yassı Ada’da tutuklu olan insanlara reva görülen muamele duyuldukça, Demokrat Parti iktidarına en fazla muhalif olanlar bile yapılan haksızlığa üzülüyor, “köpek davası, külot davası” gibi saçma sapan uydurma davalarla insanların özel hayatlarına girilmesine kızgınlık duyuyorlardı.  Sonradan öğrendiğime göre darbeden on beş yıl sonra evleneceğim eşim Sitarenin eniştesi, üç dönem Bursa milletvekili ve Devlet Bakanı Haluk Şaman da Yassı Ada da  idamla yargılanıyordu. Şaman ailesinin çektiklerini öğrendikçe darbelerin yüzlerce ailenin hayatını nasıl değiştirdiğini üzülerek  görecektim.

27 Mayıs ihtilali kendi kendini yemiş, darbeyi yapan guruptan Türkeş dahil “on dörtler” yurt dışına sürülmüş, Milli Birlik Komitesi yürütmeyi devir almış,  Anayasa profesörlerinin katılımıyla Kurucu Meclis kurulmuş anayasayı ve yeni TBMM ne hazırlama çalışmalarına başlanmıştı. Hazine tam takır bom boştu ve halktan yardım toplanmaya başlandı. Annem ve babamda sonradan çok pişman olacakları bir hareketle  evlilik yüzüklerini hazineye bağışladılar. Annem’e parmaklarına hiç bir zaman takmadığı ucuz metalden bir yüzük verdiler. Sonradan, doğrumu dur bilemem, “alyans mahalleri” diye siteler yapıldığı söylendi. Babam da annem de darbe yanlısı insanlar hiç bir zaman olmadılar, hatta sonraki darbelerden her zaman nefret ettiler, onların bütün yaptıkları 5 Mayıs 1960 da  iktidarı protesto etme hakkını kullanmaktı.  Babam devlet okullarında okumuştu, onun için hazineye yardım etmeyi bir vefa borcu sayıyordu.

INONU MENDERESLE
INONU CELAL BAYARLA AFTAN SONRA
 
BENIM 1960 LARDA TANIDIGIM INONU

Yassı Ada duruşmaları sonunda Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan idama mahkum edildiler. Bunu İnönü düşmanları anlatmaz, ama Menderes’in eşi  Berrin Menderes ve oğlu Aydın Menderes  İsmet İnönü’ye giderek idamların durdurulması için kendisinden yardım isterler. Aslında İsmet İnönü Milli Birlik Komitesi başkanı Cemal Gürsel’e bizzat uzun bir mektup yazarak bu idamların infaz edilmemesi eğer yapılırsa ileride millet nezdinde ne kadar vahim sonuçlar doğuracağını uzun uzun uzun anlatmış ve kendisinden yardım talep etmiştir. İsmet Paşa Menderesin ailesi ile görüştükten sonra  son bir defa Cemal Gürseli arar. Cemal Gürsel Orgeneral  rütbesi dolayısı ile Milli Birlik Komitesi Başkanlığına getirilmiştir, komite üzerinde fazla bir etkisi yoktur. Komite infazı onaylamış ve harekete geçirilmiştir, artık çok geçtir. Kansız denilen darbe kana bulanmış, üç talihsiz insan hayatı ailelerinin göz yaşlarına aldırmadan yok edilmiştir. Onlar Cumhuriyetin bu ilk darbesinde hayatlarını kaybeden politikacılar olarak tarihe geçtiler ve demokrasimizin ilk şehitleri sayıldılar. Menderes’in idamını radyodan dinlediğimiz akşam nasıl üzüldüğümü, babamın gözlerinden yaşlar geldiğini dün gibi hatırlıyorum.  Sonradan gelen darbeler de politikacılardan çok, genç halk çocukları idam edildiler, öldürüldüler ya da, kayıplara karıştılar.

Bütün bunları neden yazdım. 1960 darbesi öncesi, darbe sırasında ve sonrasında neler yaşadığımı, şartların nasıl oluştuğunu ve geliştiğini anlatmak için. Bir de İsmet İnönü’ye atfedilen yalanları ve iftiraların ne kadar yanlış olduğunu anlatmak için. Gene bilerek  anlatılmayan bir husus da 1966 yılında Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından Celal Bayar ın affedilmesidir. Bazı muhalifler buna  o zamanlar “ Kuyudan insan çıkarma” demişse de  İsmet İnönü bizzat Cumhurbaşkanına çıkarak eski arkadaşının affedilmesi için girişimlerde bulunmuştur. Daha sonra da Celal Bayar’ı Pembe Köşkte kabul etmiş ve Demokrat Partililerin siyasi haklarını iade edilmesi konusunda kendisinden yardımını esirgememiştir.

İsmet İnönü’yü  hataları ile sevapları ile anlatan en iyi kitap bence Şevket Süreyya Aydemir’in İkinci Adam kitabıdır. Onun Lozan’da Türkiye’ye kazandırdıklarını ise Ali Naci Karacanın 1943 basımı, Lozan ve İsmet Paşa kitabından öğrenilebilir. Benim gördüğüm, hayatının son bölümlerine tanıklık ettiğim İnönü; değişen, adapte olan ama her şeyden önce Türkiye’yi her şeyden üstün tutan bir insandır. Kurtuluş savaşında kahraman bir komutan, Lozan’da Türkiyenin haklarını en iyi şekilde temsil eden usta bir diplomat,  İkinci Dünya savaşı sırasında otoriter  bir Milli Şef, 1950 den sonra çok partili geçişi sağlayan bir lider, 1970 lere gelirken “ortanın solu” tabiri ile yenilenmiş CHP de  sosyal demokrat bir devlet adamı .

Diktatörlerle, liderlerin en büyük farkı, birincilerinin katı değişmezliğine karşın ikincilerin devamlı bir evrim ve oluşum içinde olmalıdır. Benim tanıdığım İsmet İnönü işte bu ikinci tip kategoriye girer.

Aşağıda onun din konusundaki görüşlerini ve ona ve partisine  bu konuda yapılan yanlışları anlatacağız.

 
İNÖNÜ VE DİN
 

İsmet İnönü’ye bugün belirli bir kesim tarafından yapılan en büyük hakaret, onun din düşmanı olduğu ve zamanında birçok  camiyi kapatıp depo olarak kullandığıdır. Cami konusuna geçmeden önce bir din konusunu aydınlatalım. İsmet İnönünün annesi de babası da  İslam gelenekleri yüksek bir aileden geliyordu. Şevket Süreyya Aydemirin “İkinci Adam” kitabında anlattığına göre 1884 yılında küçük bebek İzmir’de doğduktan sonra, babası Hacı Reşit  Bey annesi Cevriye hanımın lohusa yatağından onu kucağına alır ve kulağına önce Hazreti Peygamberin adı olan Mustafa’yı  göbek adı olarak, sonra da İsmet ismini fısıldar.

O devirlerde doğan her Osmanlı ve müslüman ailesinin erkek çocuğu için olduğu gibi Mustafa İsmet için de  seçilecek üç yol vardır: askerlik, devlet memurluğu ya da hocalık. Çocukluğundan beri askerliğe hayranlığı olan Mustafa İsmet büyüyünce Askeri Rüştiyeyi seçecek ve hayatı İmparatorluğun dört bir tarafında vatan hizmetiyle geçecektir. İslam gelenek ve inancının Osmanlı ordusunun en büyük güç kaynağı olduğunu söylersek, hayatının büyük bir kısmı kıtada ve savaş meydanlarında geçmiş İsmet Paşanın da dine karşı duyarsız olması ihtimali bizce hiç denecek kadar azdır.

Halifeliğin kaldırılması ve Cumhuriyetin ilanı, devlet ve din işlerinin ayrılmasından sonra dilde ve dinde bir Türkçeleştirme hareketine gidildi. Din insanlar üzerinde tahakküm kurmak ve onları kendi  siyasi amaçlarına inandırmak için yobazlar tarfından yüzyıllardır istismar edilmiş, 31 Mart vakasında olduğu şeriat yanlıları din elden gidiyor yaygarası altında isyan çıkarmışlardı.  Yeni Türkiye Cumhuriyetin de tekkelerin, tarikatların kapatılması, “Şeyh” gibi unvanların yasaklanması da işte bu din istismarını ve şeriat yanlılarının tehlikesini önlemek için alındı. Dinle devlet kesin çizgilerle birbirinden ayrıldı. Dinle ilgili konular ve hoca yetiştirme işleri yeni kurulan Diyanet İşleri Başkanlığına verildi. Diyanet İşleri başkanına da protokolde çok yüksek bir yer verildi. Diğer taraftan dinde bir Türkçeleştirme işine girişildi. Burada amaç dini ortadan kaldırmak değil Arap tesirinden kurtarmak ve halkın dinini anlamasını, öğrenmesini sağlamaktı. Kuranı Kerimin Türkçe meali, devlet lisanında “Tanrı” kelimesinin kullanılması, ilerki yıllarda Türkçe ezan, hep bu yeni Cumhuriyetin kendi benliğini bulma  gayret ve çabalarıdır. Babamın Heybeli  Deniz Lisesinde 1936 yılında öğrenci iken çekilen resimlerinin birinde, komutan yemekhanesinde asılı olan bir tabelayı büyülteçle inceledim ve yazıyı zorda olsa okudum. Şöyle diyordu:

“Rahim ve Şefik Olan Tanrının Adıyla Başlıyorum”, yani Bismillahirahmanirahim in Türkçesi.

Bugün İnönü’ye din düşmanı diyenlerin bilmediği bir tabelada onun Mevhibe hanımla paylaştığı yatak odasında ki yataklarının üzerinde asılıdır.Burada  Türkçe olarak  şöyle der:

“ Allah’ın dediği olur”.


 
INONU BABASININ MEZARI BASINDA
KOMUTAN YEMEKHANESINDE TURKCE TABELA
 

Özel hayatta Allah adı kullanılırken devlet dairelerinde Tanrı sözcüğü neden kullanılmıştır ? Burada amaç laikliğin korunmasıdır. Türkiye Cumhuriyetinin halkının yüzde 98 i Müslümandır ve Allah’a inanır. Ama laik devletin dini yoktur ve devlet her dinden veya dinsiz  vatandaşına aynı mesafe de yaklaşır. Hristiyan ya da Yahudi dinine mensup bir vatandaşa ölümünden sonra “ Allah rahmet  eylesin” yerine “toprağı bol olsun” denir. Buradaki incelik vefat eden kişinin dini duygularına gösterilen hassaslıktır. Allah rahmetini verir, yağmur yağar, toprak çöker. Toprağı bol olsun demekle, rahmetin de çok olması istenir, gayri müslim bir insana müslüman birisine yapılan temenni , Allah adını zikretmeden yapılır.  İşte bugün "Allah adını lugatımız dan çıkaran dinsizler” yakıştırması yapanlar aslında laik devletde, din ve devletin ayrılmasından rahatsız olan kişilerdir.

Ezanı Türkçeleştirme işi halk arasında da tutmamış ve Demokrat Partiye bir seçim malzemesi sağlamış ve 1950 de iktidar değişikliğinden sonra gene Arapça ezana dönülmüştür. Günümüzde  bile Türkçe ezan, "çirkin şarkı" diye hala istismar edilmekte ve Cumhuriyet Halk Partisi ve İnönü din düşmanı ilan edilmektedir. İnönü dini devlet işlerine alet etmemeye aşırı ihtimam gösteren bir kişiydi. 1960 sonrası Adalet Partisinin seçim gezileri sırasında dini propaganda ve Demokrat Partinin mirası, başlıca seçim taktiği olarak kullanılmaya başlandı. Darbe den sonra kurulan Adalet Partisinin Başkanı Emekli General Ragıp Gümüşpala’dan başkanlığı devir alan Süleyman Demirel, özelikle Cuma namazlarını kalabalık bir gazeteci ordusun önünde kılıyordu. Parti amblemindeki demir-kırat da halka demokrat partinin devamı olarak anlatılıyordu. İşte bu sıralarda Cumhuriyet Halk  Partili bir gazeteci de İnönü’ye yaranmak için gazetesinde onun seneler önce babasının Malatya’daki mezarında dua ederken çekilmiş bir resmini yayımlamıştı. Duruma çok sinirlenen İnönü şimdi adını ve gazetesini  hatırlamadığım muhabiri yanına çağırmış, aile mahremiyetini ihlal eden ve dini istismara yol açacak bu fotoğraftan dolayı kendisini bir güzel haşlamıştı. Bu resmi uzun bir zamandır arıyordum, sonunda Malatya ile ilgili bir sitede buldum ve yukarıda sunuyorum.

Daha önce Atatürk ve Din konusunda yazdığım yazıda da belirtiğim gibi bir insanın dini veya dinsizliği hiç kimseyi ilgilendirmeyen bir konudur. Bizim buradaki amacımız İsmet İnönü’nün ne kadar  İslam dine bağlı bir insan olduğunu ispat etmekte değildir. Ama en azından ona din düşmanı diye iftira atanlara aşağıda İsmet İnönü'nün torunu Gülsün Bilgehan'ın yazdığı "Mevhibe" *adlı kitapta, İnönü'nün bazı notları ile aydınlatmak isterim. O notlar içinde İsmet İnönü'nü, zaman zaman namaz kıldığından söz etmiştir. İşte o notlardan bazı bölümler:

"Saat altı, sabah namazı vaktinden evvel Mevhibe beni uyandırdı...Kalkıp kırmızı odaya geçtik. Sabah namazını kıldım"

Mevhibe Hanım'ın notların da İsmet İnönü'nün "son derece dindar" bir insan olduğunu kanıtlamaktadır.

İşte o notlardan bir bölüm:

"22 Nisan 1922'de Konya'ya giderken, saat 15:00'da Malatya'dan hareket ettik... Hamdi Bey'in evinde misafir ettiler... Ramazanın ilk günü oruçlu olduğumuzdan fena halde acıkmıştık. Ertesi gün 12'de yola çıkıp Kangal'a vardık... oraya yerleştik. Yemekten sonra namazlarımızı kıldık"

"3. Mayıs 1922'de bizi otelden aldılar. Dört arabayla Abdülvehap Gazi'yi ziyarete gittik. Kurban götürerek orada kestik. Etini türbedara bıraktık"

İnönü'nün kızı Özden Toker de 2000 yılında Vatan gazetesine verdiği bir demeçte babası İnönü'nün ve İnönü ailesinin "dindarlığını" şöyle anlatmıştır:

"Annem kuran okurken başını örterdi. Evimizde ramazanlarda huzur dolu bir hava yaşanırdı. Ev halkı, başta Cevriye ve Mevhibe olmak üzere İslam dinine tümden saygılı ve bağlı kişilerdi. İsmet Paşa ve Mevhibe Hanım'ın yatak odalarındaki duvarda kocaman harflerle 'ALLAH'IN DEDİĞİ OLUR' yazılı bir levha asılıdır. Bu yazı hiçbir zaman yerinden kaldırılmamıştır. Mevhibe, resmi ve sosyal görevlerinin yanında dinin vecibelerini de mükemmel olarak yerine getirirdi. Alice sahura kalkılır, iftarlar neşe ile yapılırdı."

İnönünün kızı Özden Hanımdan alınan bu alıntıları yorumsuz geçelim ve gelelim, “Cami kapatma” konusuna .

 
KAPATILAN CAMİLER ?
 

İnönünün kızı Özden Hanımdan alınan bu alıntıları yorumsuz geçelim ve gelelim, “Cami kapatma” konusuna. Bu konu  da son zamanlarda sıkça istismar edilen ve bilerek çarptırılan bir konu. Cumhuriyet Tarihi Yalanları/2. kitap ta**  yazar Sinan Meydan olayı etraflıca aydınlatmış. “Doğrudur” diyor Meydan, “1927 yılında Bütçe Kanunu gereği  mevcut camilerin bir araştırması yapıldı.” Bir yıl süren titiz bir araştırmadan sonra 1928 yılında Türkiye’de 28705 cami tespit edilmiş. O zaman 14 milyon nüfusu olan Türkiye’de  ki okul sayısı 14 425. Bu camiler den küçük bir bölümü, savaş dolayısı ile nüfus kaybından, bakımsız ve cemaatsiz kalmış. Tasnif dışı kalan bu camiler onarılarak okul, sağlık ocağı ,kütüphane gibi başka hizmetler için kullanıma açılmış. Ama söylendiği gibi hiç bir zaman ahır,kışla ve eğlence alanına dönüştürülmemiş. Diğer taraftan Cumhuriyet devrinde Yunan işgalinde veya tabii afetler dolayısı ile hasar gelen bir çok camii bizzat Atatürk’ün emirleri ile onarılmış, hatta Mihallıçık  köyünde Yunanlar tarafından yıkılan cami gene onun emri ve bizzat  sağladığı 5000TL ile yeniden yapılmış. Gene aynı Atatürk Paris ve Tokyo camilerinin yapımı ve bakımı için tahsisat ayırtıp yardımda bulunmuş. İsmet Paşanın camileri kışla ve ahıra çevirdi saptırmasını ise Sinan Meydan kitabında şu sözlerle açıklığa kavuşturuyor:

İsmet İnönü, II. Dünya Savaşı’nın devam ettiği 1939-1946 yılları arasında, Türkiye’ye yönelik muhtemel bir saldırıda, camilerin hedef alınmayacağını düşünerek, müzelerimizdeki “tarihi” ve “dini” değeri olan eserleri, zarar görmemeleri için, bazı camilere koydurarak koruma altına almıştır. Evet, İsmet İnönü, 1939-1946 arasında bazı camileri “depo” yapmıştır, ama bu depolar, Kutsal emanetler, Hz. Muhammed’in sancağı, kılıcı, hırka-i saadeti, Hz. Osman’ın kanlı Kuran’ı Kerim”i gibi “dinsel ve tarihsel” değeri olan eşyaların deposudur. Örneğin, Topkapı Sarayı’ndaki “Kutsal Emanetler”, bu emanetlerle ilgilenen görevlilerle birlikte Niğde’ye götürülerek, Niğde’deki bazı camilere konulmuştur. Dolayısıyla, “Kutsal Emanetlerin” bulunduğu bu “cami depolar”, ibadete kapatılmış ve kapısına kilit vurulup asker dikilmiştir. Çünkü İsmet İnönü, bu “Kutsal Emanetlerin” korunmasına çok büyük bir önem vermiştir.

Bu nedenle gerçek bir Müslümana düşen görev, bu davranışından dolayı İsmet İnönü’yü “kınamak” değil, “kutlamaktır”.

Tufan Türenç*** ise Hürriyet gazetesindeki  11 Ocak 2011 tarihli makalesinde uzun yıllar Cumhuriyet Halk Partisinde İnönü’ye çok yakın olarak görev yapan Necati Karakaya’nın kendisine yazdığı mektuptan alıntı yaparak bu cami yalanlarını  şu izah ediyor :

1942 yılında İkinci Dünya Savaşı’nın en alevli günlerinde Hitler’in orduları sınırımıza dayandı. Türkiye’ye girip girmemekte kararsızlardı.

İsmet Paşa Trakya’da Çakmak hattını kurmasına rağmen İstanbul’un bombalanacağını tahmin ediyor bu nedenle de savunmayı Ankara’nın dışında yapmayı düşünüyordu. İstanbul’daki saraylarda ve müzelerde bulunan tarihi eşyaları, zarar görmemeleri için Alman uçaklarının menzil dışında kalan bölgelerdeki camilere koymayı düşündü.

İsmet Paşa düşmanın camileri bombalamayacağını biliyordu. O nedenle bütün saray eşyalarını, padişahların tahtlarını, mücevherleri, kutsal emanetleri, Hazreti Muhammed’in sancağını, kılıcını, Hırkai Saadeti, Hazreti Osman’ın kanlı Kuran’ı Kerimi’ni, Atatürk’ün Samsun’da çıktığı tahta iskeleyi, müzelerde ne varsa tümünü tam 48 vagona yerleştirerek Niğde’ye gönderdi.

Bu değerli eşyaları korumak için Topkapı Sarayı İkinci Müdürü Lütfü Turanbek başkanlığında 30 görevli, aileleri ve çocuklarıyla birlikte Niğde’ye gitti.

Eşyalar ve görevliler, tehlike tamamen geçene kadar Niğde’de kaldılar.

Bu değerli eşyalar Niğde’de 3 camiye yerleştirildi. Camilerin etrafına nöbetçi askerler yerleştirildi. 28 Ocak 1943 günü İnönü Adana’da Churchill ile buluşmak üzere Ankara’dan trenle yola çıktı. Tren Niğde’de durdu ve uzun süre bekledi.

İsmet Paşa tarihi eşyaları görmek üzere 3 camiyi de teftiş etti. Özellikle Atatürk’ün Samsun’a çıktığı tahta iskeleyi görmek istiyordu. Saruhan Camii’ne gitti ve Tunabek’e sordu: ‘Asker nöbetini aksatmıyor, camilere kimseyi almıyor değil mi? Gözüm arkada kalmasın’ dedi.”

Aslında bunları okuduktan sonra, İnönü hakkında din düşmanı iftiralarını atanlar biraz utanç duyup, onun Osmanlı tarihi ve İslami hazinelerimizi korumak için gösterdiği özveri için acaba ne derler? Camiler Osmanlı devrinde de örneğin 1877-1878 Osmanlı- Rus savaşından sonra İstanbul’a gelen on binlerce mültecinin geçici  barınağı olarak kullanılmıştır. Savaşlar, deprem gibi tabii afetlerden sonra yıkılan yakılan evleri olmayan insanları Allahın evi olan camilerde barındırmaktan tabii ne olabilir? Ama bugün kurtuluş savaşında yokluklar içinde düşmanı yenen, Cumhuriyetimizi kuran ve eğer Türkiyenin dört bir tarafında camiler de ezan sesini duyuyorsak, kendilerine çok şey borçlu olduğumuz İsmet İnönü gibi büyüklerimize, iftiralar atılıyor, hakaretler ediliyor. İnşallah birgün bu kişiler yaptıkları yanlıştan döner ve günah işlemekten vaz geçerler.

Cem Özmeral

30 Temmuz 2013

Dublin, Ohio

 
İNÖNÜ'NÜN ANITKABİRDE ATATÜRK'ÜN KARŞISINDAKİ KABRİ
Fotoğraflar Sevinç Zeren
 
TIME COVER MAY 1941
Inonu 1957 yilinda meclise taksi ile geliyor
KAYNAKÇA:
İkinci Adam , Şevket Süreyya Aydemir,Yükselen Matbaası, İstanbul 1968
Lozan Konferansı ve İsmet Paşa, Ali Naci Karacan , Maarif Matbbası İstanbul, 1943
*Mevhibe, Gülsün Bilgehan, Bilgi Yayınevi, Ankara 1970
**Sinan Meydan,Cumhuriyet Tarihi Yalanları, 2. Kitap, İnkilap Kitabevi 1942
***Tufan Türenç, “Çirkin İftira ve Gerçek”, Hürriyet gazetesi, 11 Ocak 2011.

 
BIR OKUYUCU YORUMU
İsmet İnönü ile ilgili birkaç cümle de benden:
Babam Doğan Bodur, İsmet paşa'nın ara sıra ziyaretine gider ve kendisi ile kısa sohpetler ederdi.CHPdeki çalışmaları sırasında tanışmışlar. Sanırım 1957 senesi idi.Avukat olan babam danıştaydaki duruşmaları nedeniyle Ankaraya gitmiş ve İstanbula,eve döndüğünde bizlere anlatmıştı; " Bu defa da İsmet paşayı ziyaret edip kendisi ile sohpet ettik. Demokrat parti'nin demokrasiyi suistimal ettiğini,halkı,rejimin boşluklarından faydalanarak kolayca kandırabildiğine değinerek, acaba Türkiye için demokrasi rejimi doğru bir rejimmidir diye sordum. O ana kadar bana tebessümle bakan İsmet İnönü,tüm dostluk nezaketini bir tarafa bırakarak ve kaşlarını çatarak:
ŞÜPHEN Mİ VAR ? dedi"
İsmet İnönü Fransız VOLTAIRE kadar demokrat bir kişilikti...
C. Bodur

 
BACK TO TOP/EN BASA
NEXT/BIR SONRAKI
BACK HOME/ANA SAYFA
 

                                                                                        

                                                                                                       Page copy protected against web site content infringement by Copyscape  

                           
                                                                                              ©2022.All rights reserved        

Website powered by Network Solutions®